Piyasa Ücret Araştırması Özet Raporu

ARAŞTIRMA KAPSAMI

Araştırmada yer alan veriler Türk şirketleri, yabancı ortaklı şirketler ve çokuluslu şirketlerin verileridir. Bankacılık sektörü araştırma dışında tutulmuştur. Gizlilik ilkesi gereği şirket isimleri ve şirket bilgileri kullanılmamıştır.

Araştırma kapsamında İstanbul dışında, Ankara ve İzmir değerlendirmeleri de yapılmıştır. Ayrıca, ücretler dışında ücret tamamlayıcıları olarak tanımlanan yararlar da bilgi olarak sunulmaktadır.

ARAŞTIRMA DÖNEMİ

Araştırmadaki ücretler Temmuz Aralık 2000 ayı verileridir. Yıl ortası ücret artışları ücretlere yansıtılmamıştır.

ARAŞTIRMANIN YORUMLANMASI

Rakamlar 12 maaş üzerinden aylık ortalama net olarak değerlendirilmiştir (16 14 verenler, 12 maaşa dönüştürülmüştür.).

Genel Müdür

Aylık Net Ücret
• Minimum 5.000. $/ay net
• Maksimum 40.000. $/ay net
• En çok tekrarlanan 12.000. $/ay net

Yıllık Toplam Gelir (İkramiye ve primler dahil)
• Minimum 60.000. $/yıl net
• Maksimum 725.000. $/yıl net
• En çok tekrarlanan 250.000. $/yıl net

Diğer Yararlar

• Şirket arabası

• Özel sağlık ve hayat sigortası
Uygulama aile poliçesi olarak, limitsiz ve yurtiçi, yurtdışında geçerli.

• Temsil harcamaları için şirket kredi kartı

• Şirket hisse senedi
Özellikle çokuluslu şirketlerde, nadir olarak da Türk şirketlerinde.

• Cep telefonu

• Kira

• Özel seminerler
Insead, IMD, LSE, Harvard’da kısa süreli özel programlar.

• Kulüp üyeliği
Pozisyon Bazlı Veriler
(Net/ay Tl)

Genel Müdür Yardımcısı Koordinatör Direktör

Min Max En Çok Tekrarlanan (Net)

Finansman/Mali İşler 1.250 6.0 Milyar 2.7 Milyar

Pazarlama/Satış 1.250 5.2 Milyar 2.7 Milyar

Üretim/İşletme 1.250 4.5 Milyar 2.0 Milyar

İnsan Kaynakları/Personel 1.250 3.1 Milyar 2.0 Milyar

Bilgi Sistemleri 1.250 5.2 Milyar 2.7 Milyar

Diğer Yararlar
• Prim
Evet % 60*
Hayır % 20
Duruma Göre % 20

* Minimum 1 maaş, maksimum 8 maaş.

• Maaş sayısı
12 adet % 55
14 adet % 15
16 adet % 30

Müdür Min Max En Çok Tekrarlanan (Net)

Finansman 750 Milyon 3.1 Milyar 1.7 Milyar

Pazarlama 750 Milyon 3.1 Milyar 1.7 Milyar

Satış 750 Milyon 3.1 Milyar 1.6 Milyar

Bölge Müdürü 750 Milyon 2.1 Milyar 1.3 Milyar

Üretim/ İşletme 750 Milyon 2.8 Milyar 1.6 Milyar

İnsan Kaynakları 750 Milyon 2.2 Milyar 1.3 Milyar

Personel 750 Milyon 1.8 Milyar 1.0 Milyar

Bilgi Sistemleri 750 Milyon 2.5 Milyar 1.7 Milyar

Kalite 750 Milyon 2.4 Milyar 1.0 Milyar

Halkla İlişkiler 750 Milyon 2.1 Milyar 1.3 Milyar

Denetim 750 Milyon 1.8 Milyar 1.2 Milyar

Muhasebe 750 Milyon 1.8 Milyar 1.3 Milyar

Lojistik 750 Milyon 1.5 Milyar 1.2 Milyar

Satınalma 750 Milyon 1.2 Milyar 1.2 Milyar

Dış Ticaret 750 Milyon 1.8 Milyar 1.2 Milyar

Diğer Yararlar

• Prim
Evet % 50*
Hayır % 20
Duruma Göre % 30

* Minimum 1 maaş, maksimum 5 maaş.

• Maaş sayısı
12 adet % 55
14 adet % 15
16 adet % 30

Şef/Müdür Yardımcısı Min Max En Çok Tekrarlanan (Net)

Finansman 500 Milyon 1.6 Milyar 1.200 Milyar

Pazarlama (Deneyimli Õrün Md.) 500 Milyon 1.6 Milyar 1.200 Milyar

Satış 500 Milyon 1.4 Milyar 1.200 Milyar

Üretim/İşletme 500 Milyon 1.4 Milyar 1.100 Milyar

İnsan Kaynakları 500 Milyon 1.2 Milyar 1.100 Milyar

Personel 500 Milyon 1.1 Milyar 1.000 Milyar

Bilgi Sistemleri 500 Milyon 1.6 Milyar 1.300 Milyar

Kalite 500 Milyon 1.2 Milyar 1.000 Milyar

Halkla İlişkiler 500 Milyon 1.1 Milyar 1.000 Milyar

Denetim 500 Milyon 1.3 Milyar 1.000 Milyar

Muhasebe 500 Milyon 1.3 Milyar 1.000 Milyar

Lojistik 500 Milyon 1.3 Milyar 1.000 Milyar

Diğer Yararlar

• Prim
Evet % 30*
Hayır % 40
Duruma Göre % 30
* Minimum 1 maaş, maksimum 3 maaş.

• Maaş sayısı
12 adet % 55
14 adet % 15
16 adet % 30

Uzman/Mühendis Min Max En Çok Tekrarlanan (Net)

Finansman 300 Milyon 1.150 Milyar 900 Milyon

Pazarlama (Õrün Md) 300 Milyon 1.150 Milyar 900 Milyon

Satış 300 Milyon 1.000 Milyar 600 Milyon

Üretim/İşletme 300 Milyon 1.000 Milyar 600 Milyon

İnsan Kaynakları 300 Milyon 900 Milyon 600 Milyon

Personel 300 Milyon 800 Milyon 500 Milyon

Bilgi Sistemleri 300 Milyon 1.150 Milyar 900 Milyon

Kalite 300 Milyon 800 Milyon 600 Milyon

Halkla İlişkiler 300 Milyon 750 Milyon 500 Milyon

Denetim 300 Milyon 800 Milyon 700 Milyon

Muhasebe 300 Milyon 800 Milyon 600 Milyon

Bütçe 300 Milyon 800 Milyon 600 Milyon

Lojistik 300 Milyon 800 Milyon 600 Milyon

Makine 300 Milyon 1.000 Milyar 800 Milyon

Elektronik/Elektrik 300 Milyon 1.150 Milyar 900 Milyon

• Minimum düzeydeki ücretler üniversite mezunu, iş deneyimi olmayan çalışanların ücretleridir (Başlangıç ücretleri).

• Maksimum düzeydeki ücretlerde, yabancı dille eğitim veren üniversite mezunları ve 3 5 yıllık deneyim öne çıkmaktadır.

GENEL DEĞERLENDİRME

• 1999 yılında ekonomik krizin ücretler genel düzeyindeki etkisini devam ettirdiğini görüyoruz. şirketlerin işçilik maliyetlerini kısmak için, outsourcing taşaron kullanımına yöneldiği görülüyor.

• Şirketlerin eleman sayılarını düşürmek yönünde bir genel eğilim içinde oldukları gözüküyor. Daha az elemanla, daha tatmin edici ücret politikasının tercih edilir hale geldiğini görmekteyiz.

• Şirketlerin, alt düzeylerdeki çalışanların maaşlarını düşük tutarken, iş güvencesi faktörünü öne çıkarttıkları gözlemleniyor.

• Kilit pozisyonlardaki ücret artışlarının enflasyon oranının üstünde olduğu görülüyor.

• Ekonomik krizden en az etkilenen pozisyon olarak Pazarlama, Satış Bölümleri görülüyor. Yılın ilk altı ayında çok gözde olan Bilgi Sistemleri pozisyonlarında ikinci altı ayda talebin azaldığı gözleniyor (Outsourcing etkisi).

• Özellikle yönetici düzeyindeki ücretlerde şirketlerin daha eli sıkı davrandığını görüyoruz.

• Şirketlerin baz ücretleri düşerken, prim sistemine geçmeyi tercih ettikleri gözleniyor.

• Şirketlerin maaş sayıları daha önceki dönemlerde ağırlıklı 16 maaş iken, bu oranın ağırlıklı olarak 12’ye dönüştürülmeye başlandığı gözleniyor.

• Bölgesel olarak bakıldığında Ankara’nın İstanbul piyasasının % 30 altında, İzmir’in ise İstanbul’un % 40 altında olduğu görülüyor.

• Yabancı şirketlerdeki maaş artış oranları geçmiş dönemlerde daha yüksek olurken, bu dönem Türk şirketleriyle ortak bir politikayı tercih ettikleri gözleniyor.

• 2001 yılbaşı ücret artışlarındaki oranların % 0 ile % 12 arasında olacağı, en çok tercihin % 5 8 arasında olacağı görülüyor.

• Gelecek dönem enflasyonu baz alınarak ücret artışı yapmanın, şirketler ve çalışanlar tarafından benimsenmediği görülüyor.

Prometheus Olarak Önerimiz

• Şirketlerde kilit personeli (kaybedilmemesi gereken) tanımlayarak, bu gruba enflasyon + performans şeklinde elde tutucu bir ücret artışı vermek,

• Outsource edilebilecek işleri dışarıya vermek ve işgücü maliyetlerini düşürmek,

• Alt pozisyonlarda ise ücret artışı yerine, hedeflere göre ücretlendirme (sıfır zam ama hedefler tutarsa prim) veya sabit düşük ücret ve iş güvencesini öne çıkartmak olmalıdır.