Kadın’lık zor iş! 

İş dünyasındaki düzen, kadınların kariyer basamaklarında yükselmesini engellemek için açık açık oynamak yerine artık kurnaz ayrımcı süreçleri öne sürüyor.  Şirketlerde toplumsal cinsiyet ayrımcılığını saptamak kolay ama günümüzde bunu açık açık yapan şirket pek yok. Bunun yerine, kadınlara karşı ayrımcılık daha önyargısız gibi görünen çalışma pratikleri ve kültürel normlar içine gizlenmiş duruyor. Yöneticilerin toplumsal cinsiyet ayrımcılığını geçmişte nasıl yenilgiye uğratmaya çalıştığına bir bakın... Bazıları kadınlara erkek gibi davranmayı öğreterek onları iş dünyasına adapte etmeyi denemiştir. Bazıları kadınlara özel politikalar ve yararlar sağlamıştır. Bazıları da onlara ‘kendilerine iyi uyan’ görevler vererek kadınların farklılıklarını yararlı kılmaya çalışmıştır. Ama bu yaklaşımların hepsi cinsiyet eşitsizliğinin kaynakları değil, belirtileri için geçici çözümler olmuştur. 

Peki iş kadınları için kullanılan ‘cam tavan’ ne zaman ve nasıl kırılacak? ‘Bunun için bir devrim değil küçük kazanımlar stratejisi gerekiyor’ diyoruz ama neden bu kazanımlar stratejisi gerçekleşmiyor? Şirketlerde çoğunluğunu kadınların yönettiği İnsan Kaynakları departmanları sizce, bu geçici çözümleri destekliyor mu? Gerçekleri söylemek gerekirse, İK da kimi zaman bu ayrımın tuzaklarına düşüyor. Daha başlarken mülakatlarda özellikle kadın çalışanlara sorulan soruları bir düşünün... Örneğin, genç kadınlara sorulan ‘önümüzdeki birkaç yıl evlenmeyi veya çocuk yapmayı düşünüyor musunuz?’ sorusu bile başlı başına bir kariyer engeli ve hak ihlalidir. Kadını bir birey olarak değil sadece ‘anne’ veya ‘eş’ olarak görmektir bunun adı… Kadınların fiziksel özellikleri iş dünyasında hala önyargıların başında gelmiyor mu? Kadının hangi görevde çalışıp çalışmayacağına karar veren toplumsal teamüller seçme-yerleştirme süreçlerinde hala ve hala karşılık görmüyor mu? İşin özü; işte, sokakta, evde yani hayatın her alanında kadın olmak zor, hele de bu coğrafyada… 

Editör Notu: Emine Bulut… Bir kadın olarak insana dair yaşanacak en büyük acıyı ardında bırakarak gitti. Bu acının sorumlusu sadece eski eşi değil. Kadının hayatı, tercihleri, giyimi, davranışları konusunda ahkam kesenler… Tahrik olanlar…. ‘Ama’lı cümlelerle eril düzenin çarkına su taşıyanlar… Haylaz oğulları akıllansın diye evlendiren aileler… Ve bunların karşısında eli kolu bağlıymışçasına duran ‘devlet’… Büyük Usta Yaşar Kemal’in dediği gibi ‘Bu ülkede dört şey olmayacaksın; kadın, çocuk, ağaç, sokak hayvanı!’ Ve biz bu gerçeği her gün yaşayarak görüyoruz maalesef… 

Gülcan Çağlar Çalışkan
Genel Yayın Yönetmeni