0
Dinleme
Duyma ve Dinleme
Duyma, başlı başına dışarıdan gelen sesin ve kulağımızın fiziksel parçalarının katıldığı psikolojik bir prosestir. Dinleme tamamı ile farklıdır. Dinleme; kişilerin aktarılan mesaja dikkatlerini topladığı, yapı olarak karışık bir psikolojik prosestir. Bu sebepten ötürü, duymayanlarda dinleyebilirler. Bu kişilerin dinlemesi mesajı veren kişinin dudaklarını okuması yoluyla olur. Fiziksel eksiklikleri onları dinlemenin psikolojik prosesinden alıkoymaz.
Bir bütün olarak iletişim kurma prosesinde dinleme büyük bir öneme sahiptir. Gerçekten başka insanların size ne dediğini anlamanızı sağlayacak bir anahtar görevi görür. Daha iyi dinleme, birden fazla kişinin yararlanacağı olaydır.
Araştırmalar insanların zayıf dinleyici olduklarını göstermektedir. Gerçekten de birçoğumuz % 25’ten daha az bir verimle dinlemekteyiz.
Kullanılacak Teknikler
Bir kimsenin zayıf dinleyici olması, onu hayat boyunca zayıf dinleyici olmaya mahkum etmez. Dinleme yeteneğinizi geliştirmeniz için birçok teknik bulunmaktadır.
Birinci adım; kendi hür irademizle bu problemle uğraşmaktır. Bu sizin problemi tanımanız ve çözmeniz anlamına gelir.
Diğeri; dinlemeyi etkileyen faktörlerle savaşmaktır. Kesinlikle zihninizin başka şeylerle uğraşmasına, dışarıda ve yan odada olanların sizin dinlemenizi etkilemesine izin vermeyin. Konsantrasyon, dinleme prosesinin önemli bir tekniğidir. Konuşmacıya konsantre olmanız gerekir.
Önyargıya Yer Vermeyin
Bir diğer teknik ise daha iyi bir dinleme yapmak için kişisel önyargıların bir kenara bırakılmasıdır. Kişisel önyargılar efektif olarak sizin dinleyişinizi engelleyebilir. Eğer siz buna izin verirseniz, konuşmacıya fırsat vermeden iletişimi kesmiş olursunuz. Eğer siz “bu çocuk biraz problemli” veya “bu kız ne konuştuğunu bilmiyor” şeklinde düşünürseniz mesaj size kesinlikle ulaşmayacaktır. Gerçekten söyleneni dinlemez ve ne hakkında olduğuna aldırış etmezseniz, değerli bir bilgi varsa bile siz hiçbir zaman bunu bilemeyeceksiniz.
Başka bir teknik ise sizin ana konu veya mesaj üzerine yoğunlaşmanızdır. Daima asıl mesajı hedefleyin, detay bilgileri gerekince alırsınız.
Bir başka ipucu, dinlerken kelimelerden öteye bakmanız şeklinde olacaktır. Mesajı beraberinde getirecek sözsüz iletişime hazır olun. Kişinin yüz ifadesinin değişmesine, ses tonundaki farklılaşmaya, vücudundaki hareketlere ve mimiklere dikkat edin. Sizin gözle yaptığınız dinleme, ne söylendiğini daha iyi bir şekilde anlamanıza yardımcı olacaktır.
Cesaretlendirin
Konuşmacıyı cesaretlendirme de başka bir dinleme tekniğidir. Bu en basitinden başın hareketi, göz teması, yüz ifadesi olabilir. Bu gibi sözsüz geri beslemeler konuşmacıyı etkiler ve sizin dinleme prosesine katılmanızı arttırır.
Son olarak; vücut diliniz ile konuşmacıya cesaret verdiğiniz, teşvik ettiğiniz gibi ters ifadelerden kaçınınız. Bunlar kaşların çatılması, ellerin kavuşturulması, göz temasının azlığı olabilir.
Daha iyi dinleme sadece bu teknikleri uygulamakta değildir. Bu ayrıca sizin dinleme çabalarınızı etkileyecek birtakım tuzakları önlemek manasına da gelir. Bu genel tuzakların bazıları şöyledir:
• Konu ile ilgilenmemek: Eğer konu ilginizi çekmez ise dinlemezsiniz.
• Detaylarla meşgul olma: Verilen bütün detayları almaya çalışmaktansa olayın gerçeğini anlayın.
• Aşırı heves: Konuşmacının ne söyleyeceğini beklemek eğlenceli sayılabilir fakat dinlemenizi engeller.
• Rahatsızlık: Konuşmacının bir dakika önce yaptığı hatadan dolayı üzülmek, şimdi onu dinlemediğiniz anlamına gelir.
• Aldatıcı dikkat: Eğer zamanınızı konuşmacıyı dinliyormuşsunuz izlenimi vererek etkilemeye çalışıyorsanız, dinlemiyorsunuz demektir.
• Dikkat dağılmasına sebebiyet verme: Kesinlikle diğer düşüncelerin, konuşmaların veya insanların sizin dikkatinizi dağıtmalarına izin vermeyin.
• Zorluklardan kaçma: Bu eski bir tuzak olan “dinlemek çok zor çünkü konu zor” tuzağıdır. Kesinlikle böyle düşünmeyin ve hatta daha dikkatli dinleyin.
• Aşırı heyecan: Konuşmacının sözleriyle duygularınız kabarırsa dinlemeniz etkilenir.
Bu teknikleri ve tuzakları aklınızda tutarak daha iyi bir dinleme için çalışmalısınız. Bu sizin iyi bir iletişimci olmanızı sağlayacaktır.
İyi Dinleme İçin Beş Sebep
Aşağıda geçen beş sebep sizin neden iyi bir dinleyici olmanız gerektiğini gösterecektir:
• Karar vermeden önce daha fazla bilgi ve görüş almanıza,
• İnsanları daha iyi anlamanıza,
• İnsanlarla daha iyi ilişkiler kurmanıza,
• Problemli insanlara en iyi şekilde yardım etmenize,
• Zayıf dinleme ve boşa harcanan zamanı kurtarmanıza yarar.
Eray BECEREN
Eğitim Araştırmacısı
