0
Bireysel Emeklilik Sisteminde Katılımcı ve Yönlendirici Olarak Bilinmesi Gerekenler, Enron Olayının Amerika Emeklilik Sistemine Etkisi ve Emeklilik Danışmanlığının Önemi
• Bu resimde katılımcının yeri nerede?
Bireysel emeklilik sistemimizde, biz katılımcılar isteğe bağlı olarak emeklilik şirketi ile emeklilik sözlesmesi yapacağız ve ödeyeceğimiz katkı paylarının hangi emeklilik fonuna yatırılması gerektiği konusunda karar verecegiz.
• ….insan kaynakları yöneticilerinin yeri:
Bireysel emeklilik sistemimizde, siz insan kaynakları yöneticileri emeklilik şirketi ile yapılacak grup emeklilik sözleşmeleri ve emeklilik fonları konusunda işvereni bilgilendirecek ve kararı yönlendireceksiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında yönetmelikte belirtildiği üzere; işveren, katılımcı nam ve hesabına katkı payı ve giriş aidatının tamamını veya bir kısmını ödemesi durumunda, emeklilik şirketi ile akdedilecek grup emeklilik sözleşmelerinde taraf olarak yer almakta. Bu noktada işverenin, uygun emeklilik şirketine ve emeklilik fonuna kar vermesi konusunda işverenin bilgilendirilmesi ve kararın doğru yönlendirilmesi şirket çalışanının bu sisteme göre emekliliğinden itibaren (56 yaş) emeklilik süresi boyunca ihtiyaç duyacağı (tamamlayıcı) gelire ulaşabilmesi anlamında büyük önem taşımakta.
• Sistemin isteğe bağlı olması:
Sistem isteğe bağlı olarak en az 10 yıl süre ile prim ödenmesini öngörüyor.
Ancak önceki yazımda da belirttiğim gibi, demografik durum değişiyor. Artık daha uzun yaşayacağız. Bu şu demek; daha uzun süre ile emeklilik gelirine ihtiyaç duyacağız, bir önceki nesle göre.
O nedenle hesabımızı ona göre yapmamız gerekecek, öyle ki emeklilik süresine kadar yapacağımız katkı paylarından oluşan fonun nihai değeri, emeklilik dönemimizden itibaren yasayacağımız süre için yeterli olsun.
İşverenin katkıda bulunması da isteğe bağlı - ancak kaçınılmaz. Çünkü grup emeklilik sözleşmeleri, modern şirket stratejilerinin vazgeçilmez bir unsuru. İnsan kaynakları yönetimi anketlerinde çalışanın ihtiyaçları sıralamasında başta yer alan tamamlayıcı emeklilik geliri ihtiyacı, grup emeklilik sözleşmeleri ile çalışana sağlanacak en önemli fayda (employee benefit). İnsana (human capital) yatırımın ve yatırımın getirisini alabilmek için çalışanını elinde tutabilmenin de çıkış yolu.
• Sistemin belirlenmiş katkı esasına dayalı olması
Süre sonunda elimize geçecek miktar katkı paylarımız ve elde edilen faizlerden oluşacak ve vaad edilen ve garanti edilen bir miktar yok. Ve yatırım riski de tamamen biz katılımcıya ait. Bu konu oldukça önemli ve mutlaka bir emeklilik ve yatırım danışmanının yönlendirmesi gereken bir husus.
Bilinmesi gerekenlere, tamamlayıcı emeklilik sistemlerini şimdiye kadar uygulamaya koymuş bir ülke olarak Amerika’da sistem nasıl işliyor, pratikte çıkan problemler ne, nasıl çözülebilir, bunlara diğer yazılarımda da değineceğim.
Şimdi, olay gündemdeki yerini hala koruyorken, Enron olayı ve olayın emeklilik kanununda değisiklikleri konusunda gözlemlerimi paylaşmak istiyorum.
Biliyorsunuz Amerika’nın bir zamanlar en büyük yedinci şirketi olan Enron, Aralık 2001’de iflas ettiğini ilan etti. İflas sonrası enerji sektörü, hisse senedi piyasaları ve denetim şirketi Arthur Andersen’ın yanısıra emeklilik sistemi de gündemdeki sıcak konular arasında yeraldı. Şimdi finansal denetim standartları, kamuyu ilgilendiren elektrik alanının hukuksal yapısı ve emeklilik sistemi yeniden düzenleniyor .
Emeklilik sistemi kısmı ile ilgilenelim.
Emeklilik sistemindeki düzenleme ihtiyacı, Enron çalışanlarının ve Enron’un katkıda bulunduğu emeklilik fonlarının büyük çoğunluğunun şirket hisselerinde değerlendirilmesi ve bu hisselerin değer kaybından dolayı çalışanların emeklilik fonlarında para kalmamasından kaynaklanıyor.
Durum değerlendirildiğinde ortaya şu sonuçlar çıkıyor:
Finansın temel prensibi; yumurtaların aynı sepete konmaması ve iletişimin önemi ve yatırım ve emeklilik konusunda emeklilik danışmanlarının gereği, önemi.
Bu bakımdan kendimizi şanslı görüyorum; Amerika’da ve bir çok ülkede uygulamalar ve sistemin pratik sonuçları görülüyor. Ve bize düşen bunlardan ders almak.
Bundan sonraki yazılarımda katılımcılar ve yönlendirici insan kaynakları yöneticilerinin sistemde bilmesi gerekenler, emeklilik şirketinin seçilmesi, emeklilik fonunun seçilmesi konusunda size bilgiler vermeye çalışacağım .
Ancak sistemler ülkeye, ülke insanlarının davranışına, şirket yapılarına bağlı olarak farklı (unique) özellikler içeriyor. Bu nedenle kapsamlı bilgi ve şirkete özel ayrıntılı bir rapora ihtiyac duyanlar, dünyanin önde gelen emeklilik danışmanlığı şirketi William M. Mercer’in İstanbul’daki şubesinden ayrıntılı bilgi edinebilirler.
nese.ozturk@us.wmmercer.com
William M. Mercer İstanbul: (0212) 355 45 85
Maya Acar Center
Büyükdere Caddesi, No: 100 Kat: 2 Esentepe
