Aslında ne kadar da benziyorlar! Doğal yaşamda ve iş yaşamında liderlik

Liderlik, yürek ve beyin ister. Hem analitiktir hem de kişilerarası bir özellik taşır. Gerektiğinde soğukkanlı, rasyonel ve kararlı olabilecek, gerektiğinde de sıcakkanlı, destekleyici ve katılımcı olabilecek bir genişliğe ve repertuara sahip olmak ve ne zaman hangisi olunacağını bilmek, her zaman büyük bir meydan okuma oluşturur.

Maraton koşmayı ya da iyi keman çalmayı öğrenmenin yeri tam da burasıdır ya da daha doğru söylersek maraton koşabilmek ve kemanı iyi çalabilmek. İyi bir lider olmak için taş kalpli (bir sürüngenin mükemmelliğinde) ve bir tost kadar sıcak (memeli tecrübesi) olmalısınız. Her iki tür mükemmelliğe erişmek, büyük bir lider olmak için gerekli ama yetersiz koşuldur. Sürüngen ve memeli benzetmeleri bize, liderlerin yüz yüze geldiği sayısız meydan okumayı anlama ve bunlarla etkin bir biçimde uğraşma yollarını gösterebilir.

O halde yeterli koşul nedir? Cevabı peşinen verelim. Büyük bir lider olmak için değişimi becermekte başarılı olmak zorundasınız (sorumlu olduğunuz sonuçlar konusunda önemli ve temel değişim). Değişimi başarıyla ortaya çıkarmak bir liderin en büyük meydan okumasıdır.

Amerika’nın büyük başkanlarının (Washington, Lincoln ve Roosevelt) hepsinin de kazanılan ve büyük ve olumlu değişime yol aça savaşlara liderlik etmiş olması tesadüfi değildir: Bir ulusun doğuşu, köleliğin kaldırılması ve tiranlığın yenilmesi. Büyük bir lider olmak için sonuçlarınız da mükemmel olmalıdır (kazanmak zorundasınız) ve elde ettiğiniz sonuçlar önemli bir değişim yaratmak zorundadır.

En iyi liderler hem sürüngen hem de memeli olmalıdır. Şu yüzden:

• Liderler sürüngen olmalıdır, çünkü kuruluşları rekabetçi, Darvinci bir ortamda tehditlerle karşı karşıyadır ve bu kuruluşlar yeri geldiğinde kayıtsız, hilekar, bayağı ve zorba davranabilecek, hata potansiyeline sahip insanlarla doludur.

• Liderler memeli olmak zorundadır, çünkü kuruluşlar, kendilerine uygun başka şirketleri seçme özgürlüğüne sahip, şirketlerin gelişip güçlenmesi için bilgi ve fikirlere sahip, inanılmaz ve şaşırtıcı şeyler yapma becerisine sahip ve ilham, meydan okuma, başarı ve takdire aç insanoğullarından oluşmaktadır.

• Liderler sürüngen olmak zorundadır, çünkü insanların üretken, güvenilir ve verimli olabilmek için düzene, istikrara, rutinlere ve kaynaklara ihtiyacı vardır.

• Liderler memeli olmak zorundadır, çünkü insanların özene, gelişecek alana ve ellerinden gelenin en iyisini yapmak, öğrenmek ve yaratıcı olmak için inanabilecekleri birisine ihtiyaçları vardır.

• Liderler, otorite kurmak ve güçlerini ortaya koymak için sürüngen olmak zorundadır. Hem de memeli olmak zorundadırlar, çünkü astları itibar ve saygı görmek isterler.

• Liderler zorlu ve meydan okuyan bir ortamda ayakta kalabilmek için sürüngen olmak zorundadır. İnsani rahatsızlıklar konusunda ise sevecen ve kucaklayıcı olmak bağlamında memeli olmak zorundadırlar.

• Liderler sürüngen olmak zorundadır, çünkü şirketlerin iyi bir yönetime ihtiyaçları vardır. Memeli olmalıdırlar, çünkü insanlar iyi bir liderliği hak ederler.

• Sürüngen tarzı liderlik, bir kuruluşun hayatta kalma imkanını artırır. Memeli tarzı liderlik ise bir kuruluşun serpilip gelişme imkanını artırır.


Liderlik piramidinin dört bileşeni

1. Temel gereklilik. Bir lider olabilmek için sorumluluğu devreye sokabilecek büyük bir arzuya sahip olmalısınız. Bu mutlaka ego tarafından yönlendirilmek zorunda değildir. Bu, genellikle bir amacı yerine getirmekle ilgili olarak başkalarına rehberlik edebileceğinize, onları örgütleyip etkin biçimde destekleyebileceğinize dair kişisel bir inançtan kaynaklanır (bir maçı kazanmak, ortaya para koymak, bir şirket oluşturmak, bir seçimi kazanmak).

2. Sürüngenlik tarzının gereklilikleri. Bu, liderlik çabasının hayati önem taşıyan zorlu kısmıdır. Temelini mali yönetim becerileriyle birleşmiş iyi bir ekonomik sezgi, neyin aslına uygun olarak rapor edildiğine dair içgüdüsel bir onay (denetim) duygusu ve kontrol, takip ve ayrıntılara dikkat konusunda güçlü bir arzu oluşturur. Bu yaklaşım rasyonel analiz, disiplin ve sertlik gerektirir.

3. Memeli tarzının gereklilikleri. Bu da liderlik çabasının hayati önem taşıyan yumuşak tarafıdır. İyi niyet ve içten empatiyle ilgili olarak “insanlarda ortak bir duygu” ve kendinizi başkalarının yerine koyabilme yeteneğini gerektirir. Temellerini hem dinleme hem de yazı, konuşma ve sözsüz ifadeler anlamında iyi iletişim becerileri oluşturur. Bu yaklaşımı karakterize eden, diğerlerinin öğrenmesi, gelişmesi, ilerlemesi ve başarmasına dair ilgi ve besleme çabası oluşturur.

4. Büyük lider olmanın gereklilikleri. Burası en üst düzeyde liderliğin üstüne düşen noktadır. Sonuç veren ve başarılı değişimi gerçekleştirmeyi içerir. Piramidin tepesi hem sert hem de yumuşak olmanızı ve her durumun gerektirdiği içgüdü ve tecrübelere sahip olmanızı gerektirir.

Liderler gerçekten sert olmalılar mı?

Bu sorunun en az 5 tane cevabı vardır. Liderler hayatta kalmak, en tepeden işlerin yönünü belirlemek, otorite ve inanılırlık oluşturmak, işlerin yapılmasını sağlamak ve güçlü yönetimi garantilemek için sert olmak zorundadır.

1. Sertlik liderlerin şirketlerine hayatta kalma fırsatı sağlar. Liderler, sert olmak zorundadır, çünkü rekabetçi bir ortamda hayatta kalmak zorunda olan şirket ve kuruluşlardan sorumludurlar.

2. Sertlik en tepeden işlerin gidişini belirler. Standartlar, hesap verebilirlik ve sonuçlar söz konusu olduğunda liderler, ne kast ettiklerini açıkça söylemeli ve kast ettiklerini sözlerinde açıkça belirtmelidir. Sözleri (başka sözlerden fazla) destekleyen eylemler bir topluluğun standartlarını belirler.

3. Sertlik otorite ve inanılırlık oluşturur ve bunları kalıcı kılar. Tutkulu insanlar, büyük liderlik rolleri hayal ederken (başkan, yönetici müdür, amiral, dekan) genellikle atandıklarında ya da seçildiklerinde arayışlarının sona ereceğini düşünür. Aslında işleri yeni başlamıştır.

4. Sertlik işlerin hallolmasını sağlar. İş bitim tarihleri belirlemek, ısrarlı olmak, hayır cevabı almamak ve disiplinli bir icraat talep etmek, başka insanların işlerini yapması, hem de iyi yapması bakımından bir lider için hayati önem taşır.

5. Sertlik güçlü yönetimi garantiler ki bu, ilham veren bir liderlik kadar önemlidir. Sıkı zihniyetli, talepkar bir yönetim, hatta mükemmeliyetçilik başarılı liderlik için hayati önem taşır ve yüksek performans gösteren kuruluşların bir özelliğidir.

Sert bir lider olmalısınız! Peki ama nasıl?

Kenny Roger’ın ünlü şarkısı “The Gambler”dan pokerle ilgili bir satır: “Rakibi ne zaman ele geçireceğini, karşılarında ne zaman geri çekileceğini bilmek zorundasın.” Bir lider olarak ne zaman sert, ne zaman yumuşak, empatik ve anlayışlı olunacağını bilmek zorundasınız.

Liderler 6 alanda istisnai bir sertliğe sahip olmak zorundadır:
1. Mali konuların anlaşılması
2. Çıtayı yükseğe koymak
3. Belalılarla uğraşmak
4. Hem yargıç hem de jüri gibi davranmak
5. Acımadan kesmek
6. Yargıya başvurmak

Liderliğin vazgeçilmez üçlüsü: gerin, destekleyin, bağlantılandırın

Değişime en etkin biçimde liderlik eden ve başarılı bir şekilde lider yetiştiren yöneticiler, basitçe “ger-destekle-bağlantılandır” olarak sentezleyip açıklayabileceğimiz ortak bir yaklaşımı paylaşırlar.

‘Germe’nin anlamı şirketinize, bazen gerekli olmadığında bazen de tercihle olabilecek bir ilham verme konusunda geleceğin meydan okuyucu bir resmini çizmek anlamına gelir.

‘Destek’ iki anlama gelir. Birincisi, değişimle yüzleşen insanların umutlarını, hayallerini, korkularını ve endişelerini anlayın; bunları herkesin yararına ele alın ve mümkün olduğu kadar tamamıyla karşılamaya çalışın. İkincisi, insanların, değişim sürecinde üzerlerine düşeni yapmaları için yetki, yön, uzmanlık, sizin güven ve desteğiniz gibi ihtiyaç duydukları kaynaklara sahip olduklarını garantileyin.

‘Bağlantılandır’manın anlamı, doğru insanları birbirleriyle ilişkilendirerek, doğru konuşmaların ve koordinasyonun yaşandığını garantilemek ve herkesi aynı zeminde tutmak ve ilerletmek için gerekli kilometre taşlarını onlara sağlamaktır.

Büyük bir lider olarak; Lincoln

Lincoln’ü büyük bir lider yapan şey, muhteşem sonuçlar elde etmiş olması ve gerçekten anlamlı bir değişimi öngörmüş ve gerçekleştirmiş olmasıdır(köleliği kaldırarak milyonlarca Amerikalıyı özgürlüğüne kavuşturdu). Lincoln bunu nasıl yaptı?

Sonuçlar elde eden ve değişim yaratan diğer büyük liderler gibi:

• Yenilikçiydiler ve geleneksel akla yenik düşmediler.
•  Geri dönüşü olan, hesaplanmış ama bariz riskler aldılar.
• Etraflarına sıra dışı yeteneklere sahip insanları topladılar ve bunların, ellerinden gelenin en iyisini yapmalarını sağladılar.
• İleri, geri ve her yana bakma konusunda sıra dışı bir algıya sahiptiler.
• “Parıldamalarını” sağlayan kişisel nitelikleri vardı: Mevcudiyet, karizma, çekim.

Kendinize karşı gelmeye hazır mısınız? Haydi, meydan okuyun!

İşte size bazı bölücü düşünceler:

•  Kendinizi geliştirmenin başlayabileceğiniz ama asla bitmeyebilecek bir yolculuk olduğunu unutmayın.
• Liderlik sürecinizde iyi ayrılıklar olmasına dikkat edin. Arkanızda iyi anılar bırakın ve ardıllık konusunda sorumlu davranın.
• Dirençli olun. Şüpheyle, cesaretin kırılmasıyla, hayal kırıklığıyla ve anlık başarısızlıklarla nasıl uğraştığınız, başarınız   açısından hayati bir önem taşır.
• İyi şanslar! Dünyamızın sizin başarmanıza ihtiyacı var.