0
Yardım değiş tokuşu
Gündeme getirdiğim konuların çoğu iyi uygulamalar ile ilgilidir. Ama bu kez daha radikal bir fikir sunmak istiyorum: Organizasyonlarda tamamlayıcı para birimlerinin kullanımı…
Tamamlayıcı para birimleri (ki ben bunlara yardım değiş tokuşu diyorum) para teorilerinde de yer alır ve pek çok yerde toplulukları güçlendirmek için kullanılır. Bunlar, özellikle topluluklar ekonomik stres yaşarken yararlıdır. Yardım değiş tokuşlarını kullanan şirketlerden örnekler veremem ama bir yerlerde, birilerinin çoktan bu tekniği uyguladığı kesindir.
Bir topluluk olarak organizasyonlar
Bazı organizasyonların sahiplerine para kazandırmayı amaçlayan makinelerden pek farkı yoktur. Bununla birlikte, bazıları da topluluklara benzer ve liderler açık bir biçimde çalışanları arasındaki topluluk duygusunu besler. Uzun vadede, bir şirkette güçlü bir topluluk hissi yaratmak aynı zamanda para kazanmanın da iyi bir yoludur.
Şirketlerin bir topluluk hissi yaratabilmek için yapabileceği pek çok şey vardır. Buradaki temel teknik iletişim ve değerler dizisini yaratmaktır. Konuşmalar, kutlamalar ve kar paylaşımı bir topluluk duygusu yaratmanın yollarıdır.
ABD’deki bazı şirketlerde; örneğin Chick – fil – A’da din, bir topluluk yaratma aracı olarak kullanılır. Bununla birlikte, eğer siz de bir topluluk kurmak konusunda ciddiyseniz bugüne kadar icat edilmiş en etkili sosyal tekniklerden birini kullanmayı düşünebilirsiniz: para…
Paranın birkaç farklı fonksiyonu olmakla beraber, bir topluluk için yardım değiş tokuşu yaratmak kadar da basit görünebilir. Yardımlar, arkadaş grupları arasında doğal olarak akar durur: Ben Peter için bir şey yaparım; Peter, Maria için bir şey yapar; Maria benim için bir şey yapar…
Ama eğer yardımları takip etmek için bir yol bulursak; bir tür alternatif para birimimiz olursa yardım değiş tokuşunu birbirinin yakın arkadaşı olmayan kişiler arasında da yaratabiliriz. Bu da sadece küçük bir grubu değil, bütün bir organizasyonu bir araya getirebilir.
Nasıl işler?
Yardım değiş tokuşu karşılıklı bir kredi sistemi olarak tanımlanabilir. En basit değiş tokuş birimi “bir saat”tir. Eğer bir çalışan, başka bir çalışanın çocuğuna iki saat bakmayı kabul ederse yardım eden kişi sistem içinde iki saat kazanırken, diğeri iki saat borçlanır. Bu sistem kara tahta gibi basit sistemlerle bile takip edilebilir ama günümüzde bunları web üzerinden yapmak daha anlamlı hale geldi.
Sistemin çok resmi olması da gerekmez: Sonuç olarak bu gerçek parayla değil yardım değiş tokuşunu sağlayabilmekle ilgilidir. Kimsenin işleri onaylaması gerekmez; iki kişi yardım konusunda hemfikir olduğu sürece tek yapmaları gereken sisteme girmektir.
Teknik noktalar
Evet, bazı teknik noktalar vardır. Kişilerin çok fazla yardım kabul edip, sisteme hiçbir şey koymadıkları için, fazla “borçlanmadığından” emin olun. Bir uyuşmazlık çözümü sisteminiz olmalı. Sistemi başlatmak için de bazı yollar bulmalısınız.
Bununla birlikte çözülemeyecek hiçbir sorun yoktur. Pek çok toplulukta bu tür karşılıklı kredi sistemleri gayet güzel işlemiştir. Yardım değiş tokuşu pek çok kişiye doğal gelir. Aslında bu hepimizin DNA’sında vardır; bizler sosyal yaratıklarız…
Karşılık
Kişiler yardım değiş tokuşunda bulunduğunda bunun somut bir yararı ortaya çıkar. O ağır masayı yukarı taşımanıza yardım eden bir kişi için karşılık olarak yapmanız gereken tek şeyin o kişinin çocuğuna bölme işlemini öğretmek olması ne kadar harikadır! Birilerinin ev bilgisayarını kurmasına yardım ederek kredi kazandıktan sonra bunları şarkı söyleme derslerinde harcamak ne kadar hoştur!
Ancak somut yararlar en önemli şeyler değildir. Asıl önemli olan, yardım değiş tokuşunun ortaya çıkardığı arkadaşlığın güçlü dokusudur.
Bunun şirket için de bir yararı vardır. Çalışanlar, kendilerini bir topluluğun parçası gibi gördükleri bir şirketten ayrılmak istemez; şirket daha büyük bir firma kadar fazla maaş veremese ya da zor zamanlar nedeniyle maaş zammı yapılamasa bile…
Yardım değiş tokuşunu kullanan çalışanların arkadaşlarından oluşan bir network’ü vardır; bunlar siloları kırar, bilgi akışını artırır ve işbirliğini güçlendirir. Güçlü bir topluluk güçlü bir şirket yaratır.
Sonuç
Yardım değiş tokuşu basit biçimde hoş bir davranış olabileceği gibi şirketi dağılmaktan kurtaran çelik ağ hizmeti de görebilir. Herkese uygun bir araç değildir. Ancak topluluklara gerçekten değer veren şirketler için (ya da sadece kötü haberleri veremeyenler için) yardım değiş tokuşu fazla bilinmeyen, ucuz ve güçlü bir araçtır.
DAVID CREELMAN
David Creelman, insan sermayesi yönetimi konusunda makale, yorum ve araştırmalar sunan Creelman Research şirketinin CEO’sudur. Creelman zamanının büyük bölümünü, insan sermayesi konusunda Yönetim Kurulu’na bağlı çalışan İK’dan sorumlu Başkan Yardımcılarına yardımcı olarak geçirmektedir.
Creelman; ABD, Japonya, Kanada ve Çin’de çok sayıda akademisyen, danışman ve İK hizmet sağlayıcı ile çalışmaktadır.
Yazara dcreelman@creelmanresearch.com adresinden ulaşılabilir.
