0
Pricewaterhousecoopers Ücret Araştırması - Aralık 1999
PricewaterhouseCoopers İnsan Kaynakları Danışmanlık Hizmetleri
Türkiye’de kendi alanında bir lider olan PricewaterhouseCoopers İnsan Kaynakları Danışmanlık Hizmetleri, 1986 yılında şirket bünyesinde ayrı bir hizmet birimi olarak kurulmuştur. Böylelikle gizlilik, kalite ve güvenin ön plana çıktığı bu alanda müşterile rimize insan kaynakları konusunda geniş bir hizmet yelpazesi sunabilmekteyiz. Müşteri portföyümüz ise uluslararası firmalardan küçük ölçekli özel girişimlere kadar uzanan bir çeşitlilik göstermektedir.
Yönetici Araştırması & Yerleştirmesi, uluslararası metodolojilerle yürütülen profesyo nel ve kapsamlı bir hizmetimizdir. Farklı alanlardaki bilgi ve birikimimiz, müşterileri mize üst düzey yönetici seçiminde yardımcı olmamızı sağlamaktadır. Müşterilerimiz adına özel olarak tasarlanan ve yürütülen araştırmalarımız çeşitli konularda (ücret ve yan ödemeler, insan kaynakları fonksiyonu, çalışan memnuniyeti gibi) kıyaslama imka nı yaratan objektif ölçüm araçlarımızdandır. Organizasyonel Gelişim alanında hizmet verdiğimiz konular arasında ücret ve yan ödeme sistemleri, HR Benchmarking (İnsan Kaynakları Kıyaslaması), İnsan Kaynakları fonksiyonunun kurulması, iş etkinliği çalış maları ve değerlendirme merkezleri yer almaktadır.
PricewaterhouseCoopers Ücret Araştırması Aralık 1999
Genel Bilgi
Piyasada duyulan ihtiyaç doğrultusunda 1996 yılından beri yürütülen Genel Ücret Araştırması’nın Aralık 1999 Raporu tamamlanmıştır. Hazırlanan raporda yönetim kademesi, fonksiyon ve pozisyon bazında ücretlendirme ile ilgili temel veriler bulunmaktadır. Kullanılan yönetim kademeleri Genel Yönetim, Üst Düzey Yöneticiler, Yöneticiler, Yet kililer, Uzmanlar ve Elemanlardır. Araştırma sonuçları 40 firmanın sağladığı verilere dayanmaktadır. Toplam 164 pozisyon bilgisini içermektedir.
Araştırmanın amacı ücret artışlarına karar veri lirken faydalanabilecek, farklı firmaların ücret ve yan ödemeleriyle ilgili güvenilir, objektif, kapsamlı ve güncel bilgileri içeren bir kaynak suna bilmektir.
Araştırmanın içeriğini Katılımcı Profili, Personel Profili, Ücret ve Ücret Artışı Sistemleri, Yan Ödemeler, Yeni İşe Alınanlar İçin Başlangıç Ücretleri, Yönetim Kademesi, Fonksiyon ve Pozisyon bazında ücret bilgileri oluşturmaktadır.
Metodoloji
Araştırma 1999 Ekim ve Kasım aylarında PricewaterhouseCoopers İnsan Kaynakları Danış manlık Hizmetleri Bölümü tarafından gerçekleş tirilmiştir. Veri toplama işlemi, anket ve telefon görüşmeleri yoluyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırma kapsamına genel yönetim, satış ve pazarlama, finans ve muhasebe, lojistik, insan kaynakları ve üretim fonksiyonlarına ait 164 pozisyon dahil edilmiştir.
Tüm bilgiler Ekim 1999 sonu itibariyle geçerli olan ücret ve yan ödeme verileri baz alınarak hazırlanmıştır. Ücret bilgileri, yan ödeme ve haklar dahil edilmeden sadece nakit kazançları gös termektedir. Araştırma Raporu’nda ücretler yıllık brüt maaş bazında Milyon TL olarak; üç dilimde; alt dilim (alt % 25), medyan ve üst dilim (üst % 25) olarak belirtilmektedir.
Ücret Ödemeleri ve Artışlar
Ücret ödemelerinde rastlanılan TL ödemeleri nadiren de olsa bazı firmalarda özellikle Genel Yönetim ve Üst Düzey Yöneticiler için farklılık lar gösterebilmektedir.
Ücret ayarlamalarında göze çarpan nokta enf lasyon odaklı bir yapının hakim olduğudur. Özellikle yabancı firmalarda uygulanmakta olan üç aylık ücret ayarlamalarının yanında yerel serma ye yapısına sahip firmalarda yıllık artış uygulamalarının bulunduğu gözlenmektedir. Bunun yanı sıra çok az da olsa enflasyon oranında aylık artış uygulamaları da göze çarpmaktadır.
Personel Bütçesi
Ödemelere genel olarak bakıldığında kazançlarda en fazla yeri maaşların tuttuğu görülmektedir. Daha sonra ikramiyeler, yan ödemeler ve eği tim gelmektedir. Bu oran Türkiye gibi özellikle genel sosyal sistemlerin, sağlık sistemi, işsizlik sigortası gibi konuların, istenen düzeyde işlemediği ülkelerde daha çok sabit kazanç yönündedir. Batılı uygulamalara bakıldığında sabit ücret ora nının yerini daha esnek ve performansa bağlı, başarı primi, komisyon gibi ödemelere bıraktığı görülmektedir.
Başarı primi, yılsonu performans ödemesi türü ikramiye uygulamaları en yaygın rastlanan yan ödemelerdir. Çalışanlara sağlanan ulaşım, yemek türü uygulamaları da hemen hemen tüm katı lımcılarda görülmektedir. Cep telefonu, sağlık / hayat sigortası ve şirket arabası türü uygulamalara da oldukça sık rastlanmaktadır. Diğer uygulama lara göre daha az olsa da personel kredisi ve fazla mesai ödemeleri de göze çarpmaktadır. şirket hisse lerinin çalışanlar tarafından alınması, şirket emek liliği veya esnek yan ödeme planları gibi özellikle nitelikli işgücünü uzun vadeli elde tutmaya yönelik uygulamalara ise hemen hemen hiç rastlanmamaktadır. Giderek piyasada yaygın olan verilen yan ödemelerin tercih edilmekteki etkisinin azalmakta olduğu ve fark yaratmak isteyen şirketlerin ücretlerin yanında yan ödeme paketlerinde yaratacakları farklılıklarla öne çıkabilecekleridir. Özellikle şimdiye kadar kısa sürede nitelikli işgünü çekmeye yönelik transfer türü uygulamaların yerlerini çalışan ve şirketin ortaklaşa uzun süreli yatırımına yönelik, esnek yan ödeme planları, şirket emekliliği, çalışanın hisse senedi almasına yönelik uygulamalara bırakabileceğidir.
Ücretler
Yönetim kademelerine bakıldığında kademeler arası farklılıkların fazlalığı dikkati çekmektedir. Aradaki fark, özellikle iş değerlendirmesi ve derecelendirme (grading) sistemlerinin azlığı dikkate alınırsa şaşırtıcı değildir. Mevcut piyasa koşulları özellikle çalışanın istekleri doğrultu sunda düzenlenen bir yapının varlığını göstermektedir.
En göze çarpan oranın Yetkililer ve Yöneticiler arasında olmasıdır. Göze çarpan bir konu da artışların terfiilerle ve özellikle Yönetici kademesine geçişte gerçekleşmesidir. Yönetici olmak, sosyal statünün yanında maddi açıdan da gözle görülür bir ilerleme anlamına gelmektedir.
Elemanlar ve Uzmanlar arasındaki ücret oranı nın farklılığı, nitelikli işgünün giderek arttığı günümüzde özellikle giriş pozisyonlarında dikkati çekmektedir. Uzmanlık gerektiren işlerde çalışanların ücretleriyle, benzer yaş ve düzeyde de olsa lar eleman olarak çalışanların ücretleri zaman içerisinde yükselme olanakları ya da diğer yan öde meler açısından farklılıklarını devam ettirmektedir. İnsan Kaynakları fonksiyonu ücretlerle ilgili yönetim kademesi bazındaki tablo örnek olarak verilmektedir.
