Organizasyonel Etkinlik: Etkinim Öyleyse Varım

Etkinlik kavramına zaman içinde gelişen ve farklılıklar gösteren çeşitli yaklaşımlar olmuştur. Bunun ilk denemeleri; 1957 yılında etkinliği; üretkenlik, esneklik ve organizasyonel gayret eksikliği ile değerlendiren Georgeopolous ve Tannenbaum tarafından yapılmıştır. Daha bilinen bir yaklaşım ise, 1964 yılında Blake ve Mouton’un etkinliği üretim ve insan ağırlıklı yönetim metodlarıyla değerlendirilmesidir. Kartz ve Kahn, 1978’de etkinliği, organizasyonun büyümesi ve çevre şartlarının kontrolü olarak tanımlamışlardır. Organizasyonel etkinliğe bir başka yaklaşım da 1980 yılında Cameron’dan gelmiştir. Organizasyonel etkinlik konusuna en yeni yaklaşım 1993’te geliştirilen Avrupa Toplam Kalite Yönetimi Metodu (European Model for Total Quality Management / EFQM)’dur. Bu yönteme göre, organizasyonun bölümlerinin geliştirilmesi aşağıdaki maddelere göre yapılmalıdır:

1. Liderlik:

• Yöneticilerin ulaşılabilirliği,
• Yöneticilerin kişisel / takım gayretlerini ve başarılarını desteklemesi,
• Yöneticilerin yeterli kaynak ve yardım sağlamaları,
• Yöneticilerin müşterilerle ve kaynak tedarikçileriyle şirket içi ve dışı sürekli iletişim halinde olmaları.

2. Şirket politikası ve stratejileri:

• Toplam Kalite Yönetimi’nin hedef ve stratejilere nasıl yansıtıldığı,
• Şirket, politika ve stratejilerinin müşterilerden gelen geribildirime göre nasıl değiştiği,
• Şirket politikaları ve stratejilerinin şirket içinde nasıl aktarıldığı,
• Şirket politika ve stratejilerinin nasıl revize edilip geliştirildiği.

3. İnsan Yönetimi:

• İnsan Yönetimi konusunun planlama ve iletişim sayesinde nasıl sürekli geliştiği,
• Sürekli gelişime elemanların ne kadar katılımcı olduğu,
• Performans Yönetiminin nasıl uygulandığı.

4. Kaynaklar:

• Finansal kaynakların yönetimi,
• Teknolojiden ne kadar yararlanıldığı,
• Bilginin ulaşılabilirliği.

5. Kullanılacak yöntemler:

• Firma için kritik önem taşıyan yöntemlerin belirlenmesi,
• Yöntemlerin yapılan iş üzerindeki etkileri,
• Organizasyonun yöntemleri nasıl uyguladığı,
• Performans ölçümlerinin yöntemlerin değişimi üzerindeki etkileri.

6. Müşteri mutluluğu:

• Müşterilerin organizasyon ve ürünleri hakkındaki görüşleri,
• Bu geribildirimlerin düzenli olarak incelenmesi.

7. İç müşteri mutluluğu (Çalışanlar):

• Personelin iyi ilişkiler, ödüllendirme, iş güvenliği ve katılım konularında tatmin edilmesi.

8. Topluma etki:

• Toplumun rahatını bozan ve çevreye zarar veren aktivitelerden kaçınmak,
• Toplum içinde aktif yer alabilmek.

9. İş Sonuçları:

• Finansal hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı,
• Yeni yöntem ve sistem hedeflerinin belirlenmesi,
• Pazar payı, yeni ürünler ve hizmetlerin belirlenmesi.

Organizasyonel etkinlik konusunda en yeni görüş olan EFQM çok avantajlı bir model. Fakat, bu modelin firmalara uygulanışında, ülke ve firma kültürü ile sentez oluşturma konusuna özen gösterilmesi gerekli. Aksi taktirde, yöneticilerin arzu ettikleri hedeflere ulaşmada, çeşitli zorluklarla karşılaşmaları kaçınılmaz olacaktır.

Hazırlayan: Nur İBAOĞLU Paylaş: