Nasıl Bir Yöneticisiniz?
Birtakım “davranışsal yetkinlikler”; fark yaratan başarılı yöneticileri, diğerlerinden ayırmaktadır. Sözkonusu bu temel davranışsal yetkinlikleri geliştirip, kullanarak yüksek performans sergileyen bireylerden oluşan bir ekip yaratılabilmektedir.
Yöneticilerin sahip olmaları gereken yetkinliklerin en önemli üç tanesi:
1 Sonuca Odaklanma,
2 Geliştirme,
3 Motive Etme’dir.
Bu davranışsal yetkinliklere ne oranda sahip olduğunuza bağlı olarak, nasıl bir yönetici profiline sahip olduğunuza bakabilirsiniz. Sonuca odaklanma yetkinliğinde güçlü olduğunu düşünen yöneticiler “ulaşan”, geliştirme yetkinliğinde güçlü olduğunu düşünen yöneticiler “geliştiren” ve çalışanları motive etme yetkinliğinde güçlü olan yöneticiler ise “motivatör” olarak adlandırılmaktadırlar.
Üç davranışsal yetkinlik bazında farklı yönetici özelliklerini ayrı ayrı inceleyecek olursak:
ULAŞAN Sonuca Odaklanma Yetkinliğinde Güçlü...
Sonuca odaklanma yetkinliği hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşma ile ilgili bir yetkinliktir. “Ulaşan” özelliği taşıyan yöneticiler birlikte çalıştıkları kişilerin kendilerine zorlu hedefler belirlemelerini ister ve çalışanları bu yönde yönlendirirler. Bu yöneticiler iş ile ilgili önemli rakamsal veriler üzerine yoğunlaşırlar. Örneğin; satış yöneticileri satış hedeflerine ne ölçüde ulaşıldığına dair kotalara odaklanır, hedeflenenleri ulaşılanlarla karşılaştırmak amacıyla sürekli grafikler ve raporlar hazırlar ve ekibin de bu doğrultuda çalışmasını bekler. Bu nitelikteki yöneticilerle çalışanlar, yöneticilerinin beklentilerini karşılamak için rakamsal hedeflere ulaşmayı amaç edinmeleri gerektiğini bilirler.
“Ulaşan” niteliğindeki en iyi yöneticiler, problemi ve problemin kaynağını çabucak belirleme noktasına odaklanırlar. Hedeflere ulaşmayı sağlayacak her şeyi yapmaya yönelimlidirler ve diğerlerine de bu fikri aşılarlar.
Sonuca odaklanma yetkinliğinde güçlü olup, geliştirme ve motive etme yetkinliğinde güçsüz olan yöneticiler, çalışanlar tarafından agresif, bencil ve düşüncesiz tutumları nedeniyle eleştirilebilmektedirler. Eğer “ulaşan” özelliği taşıyan yöneticiler, çalışanları geliştirme ve motive etme konusundaki eksikliklerini giderebilirlerse, birlikte çalıştıkları bireylerden hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşma konusunda daha hevesli bir ekip yaratabileceklerdir.
Sonuca Odaklanma Yetkinliğinde Güçsüzseniz...
Sonuca odaklanma yetkinliğinde güçsüzseniz, birlikte çalıştığınız bireyler hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşma çabası göstermede istenilen düzeyde çalışamayabilecekler, gerçekleştirdikleri faaliyetlerin oto kontrolünü gerçekleştirmeyecekler ve kendilerine verilen rakamsal hedeflere ne kadar ulaşıp, ulaşmadıklarının farkında bile olmayabileceklerdir. Hatta, zaten sizin de bunları önemsemediğinizi düşünerek çalışmalarını gevşetebileceklerdir.
Sonuca Odaklanma Yetkinliğini
Geliştirmek İçin...
Çalışanların hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşmaya odaklanmaları isteniyorsa, yöneticilerin öncelikle sonuca odaklanma yetkinliğini geliştirmeleri gerekmektedir.
Örneğin;
• Her hafta Cuma günü gelecek hafta için ulaşılması gereken sonuçları belirleyin ve geçen haftaki sonuçları tartışın.
• Her ay ulaşılması yarı yarıya muhtemel olan zor bir hedef belirleyin.
Yönetici olarak sonuca odaklanma yetkinliğinizi geliştirmeye başladıktan sonra sıra birlikte çalıştığınız kişilerin yetkinliklerini geliştirmeye gelecektir. Çalışanlar da kendilerinin gerçekleştirdiği aktivitelerle ilgili haftalık/aylık hedefler belirleyecekler, bu hedeflere ulaşma yönünde faaliyet planları hazırlayacaklar ve başarılarının bu kritere göre değerlendirileceğinden emin olacaklardır.
Motive etme ve geliştirme yetkinliği güçlü olan yöneticiler için sonuca odaklanma yetkinliği bir tamamlayıcı unsur olacaktır.
MOTİVATÖR Motive Etme
Yetkinliğinde Güçlü...
Motive etme yetkinliği, çalışanları bireysel ve organizasyonel başarıya ulaşmaları konusuna odaklanmaya teşvik edici bir yetkinliktir. Motivatör özelliği taşıyan yöneticiler, kendi coşkuları ile birlikte çalıştıkları kişilere daha çok çalışmaları ve yapabileceklerinin en iyisini yapmaları konusunda ilham verirler. Çalışanlar, yöneticilerinin desteğine ve vereceği cesarete ihtiyaçları olduğu zaman kime başvuracaklarını bilirler.
Motivatör niteliğindeki en iyi yöneticiler, birlikte çalıştıkları kişileri yaklaşım tarzlarını her birine göre ayarlayabilmek amacıyla çok iyi tanırlar. “Sen yaparsın...” güvenini hissetmek isteyen çalışanlar, yöneticilerinden bu desteği alırlar ve bazen itici bir güç gereksinimi duyan çalışanlar da bu yaklaşımı hissederler.
Motive etme yetkinliğinde güçlü olup, sonuca odaklanma ve geliştirme yetkinliğinde güçsüz olan yöneticiler, birlikte çalıştıkları kişiler tarafından problem çözümünde destek olamamakla, eğitim ihtiyaçlarının karşılanması konusunda duyarsız olmakla eleştirilebilmektedirler. Eğer “motivatör” özelliği taşıyan yöneticiler hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşmayı sağlayıcı yöndeki becerileri ile diğerlerini geliştirme çabalarını geliştirirlerse, birlikte çalıştıkları bireylerden yüksek performans sergileyen bir ekip yaratabileceklerdir.
Motive Etme Yetkinliğinde
Güçsüzseniz...
Motive etme yetkinliğinde güçsüzseniz, birlikte çalıştığınız bireyler belirlenen hedeflere ulaşmak amacıyla çalışmak yönünde tetiklenmemiş olacaklarından, yolunda gitmeyen her şey için şikayet edip, mutsuz olma eğiliminde olacaklardır. Süreklilik arz etmeyen motivasyon girişimleri de çalışanların bu davranışları samimiyetsiz bulmaları ve zoraki olarak gerçekleştirildiğini düşünmelerini sağlamaktan öteye gidemeyecektir.
Motive Etme Yetkinliğini
Geliştirmek İçin...
Çalışanları motive etmek için bazı örnekler:
• Her hafta birlikte çalıştığınız kişilerden biri ile kariyer gelişimleri, beklentileri ve gerçekleştirdiği faaliyetler ile ilgili konuşmak için vakit ayırın.
• Ekip ve/veya bireysel başarıları kutlamak üzere özel toplantılar yapın ve bunu düzenli işleyen bir proses haline getirin.
• Birlikte çalıştığınız kişileri en çok nelerin motive ettiğini düşünün (Daha fazla prim, takdir, terfi gibi.).
Yönetici olarak diğerlerini başarıya motive edebilirseniz, çalışanlar da buna karşılık kendi becerilerini geliştirmeye ve daha başarılı olmaya çabalayacaklardır.
GELİŞTİREN Diğerlerini
Geliştirme Yetkinliğinde Güçlü...
Geliştirme yetkinliği, çalışanların bilgi sahibi olmalarına yardımcı olunması, becerilerini geliştirmelerinin sağlanması, daha etkili çalışma yöntemleri oluşturmalarının sağlanması ve başarıya ulaşmayı engelleyen kişisel bariyerleri asmalarının sağlanması ile ilgili bir yetkinliktir.
Geliştirici özellik taşıyan yöneticiler, birlikte çalıştıkları kişilerin kendilerini geliştirmelerine yardımcı olmaktan hoşlanırlar. Bu amaçla, çalışanlara gelişim sağlayacağını düşündükleri pozisyonlar yaratırlar. Çalışanlardan güçlü ve güçsüz yönlerinin farkında olmaları ve kendileri için gelişim stratejileri yaratmaları beklenir. Çalışanlar böyle yöneticilere oldukça sadıktırlar. Çünkü kariyer hedeflerine ulaşmaları konusunda yöneticilerinin desteğini hissederler.
Geliştiren niteliğindeki en iyi yöneticiler, birlikte çalıştıkları kişilerin başarıları için yatırım yaparlar. Çalışanlara doğru ve tam geribildirimlerde bulunurlar.
Geliştirme yetkinliğinde güçlü olup, sonuca odaklanma ve motive etme yetkinliğinde güçsüz olan yöneticiler, birlikte çalıştıkları kişiler tarafından “yöntem çok, sonuç yok!” şeklinde eleştirilirler. Böyle yöneticiler çalışanların öğrenmelerini ve gelişmelerini isterler fakat sonuca ulaşmalarını talep edip, hedefe yönlendirme ikinci planda kalır. Eğer “geliştiren” özelliği taşıyan yöneticiler sonuca odaklanma ve motive etme yetkinliklerini de geliştirirlerse, hedeflere ve başarıya ulaşma konusunda kendilerini geliştirmeye çalışan bireylerden oluşan bir ekip yaratmış olurlar.
Geliştirme Yetkinliğinde Güçsüzseniz...
Geliştirme yetkinliğinde güçsüzseniz çalışanlarınız yarın, bugünden farklı olmayacak hatta bilgi ve beceri açısından sürekli gelişen pazar içinde giderek daha da yetersiz kalacaklardır. En sonunda da yaptıkları işin tekdüzeliğinden dolayı kariyer gelişimi açısından sıkıntı yaşamaya başlayacaklardır.
Geliştirme Yetkinliğini
Geliştirmek İçin...
Çalışanları geliştirmede daha etkili olabilmek için bazı örnekler:
• Profesyonel açıdan güçlü ve güçsüz yönlerinizi yazılı hale getirin. Çalışanlarınızdan da aynı şeyi yapmaları ve bunu birbirleri ile paylaşmalarını sağlayın.
• Güçsüz yönlerinizi geliştirmek için somut ve ölçülebilir bir gelişim planı oluşturun.
• Her hafta bir çalışanınıza performansını geliştirmek ile ilgili geribildirim verin.
• Her hafta bir çalışanınıza gelişim planı oluşturabilmesi için yardımcı olun.
Yönetici olarak diğerlerini geliştirme becerinizi arttırabilirseniz, çalışanlarınıza başarıya ulaşmaları için gerekli araçları ve kuruma karşı olan bağlılıklarını sağlamış olursunuz.
Yönetim stilinizi daha yakından tanımak için aşağıdaki küçük testi uygulamaya ne dersiniz?
Aşağıdaki şıkların hangisi sizi en iyi şekilde tanımlıyorsa ilgili harfi sorunun yanındaki boşluğa yazın.
1. Bir yönetici olarak
odaklandığım noktalar:
(A) Yapılan işlerin sonuçları.
(B) Çalışanların motivasyonu.
(C) Çalışanların gelişimi.
2. Çalışanlar:
(A) Her zaman hedeflerini bilirler.
(B) Onların tarafında olduğumu
bilirler.
(C) Güçlü ve güçsüz yönleri ile
ilgili geribildirim alırlar.
3. Birlikte çalıştığım kişiler:
(A) Kendileri için zorlayıcı ve
ölçülebilir hedefler belirlerler.
(B) Cesaretlendirilmeye ihtiyaç
duyduklarında bana gelirler.
(C) Performanslarını geliştirmek
için çok çalışırlar.
4. ................ konusunda çabuğumdur:
(A) Performans problemlerini
belirleme ve kaynağını bulma.
(B) İhtiyaç duyulduğunda
destek olma.
(C) Eğitim ihtiyaçlarını belirleme.
5. Gurur duyduğum konular:
(A) Çalışanların zor hedeflere
ulaşmaları.
(B) Çalışanların çalışma hevesleri.
(C) Çalışanların gelişim
süreçlerindeki başarıları.
6. Bir yönetici olarak:
(A) Çalışanların hedeflere ulaşmak
için kendilerini zorlamalarını isterim.
(B) Çalışanların başarılarını ve
katkılarını takdir ederim.
(C) Düzenli olarak çalışanlar ile
“mentoring” toplantıları düzenlerim.
7. Bir yönetici olarak odaklandığım
noktalar:
(A) Sonuçları hedeflenenler ile
karşılaştırma.
(B) Çalışanlara enerji verme.
(C) Kariyer gelişimi açısından
çalışanlara yardımcı olma.
8. Birlikte çalıştığım kişiler:
(A) İşlerini tamamlamak için
acele ederler.
(B) Yapılan iyi şeylerin
farkedileceğini bilirler.
(C) Yaptıkları işin daha iyi
nasıl yapılabileceğini sorgularlar.
Cavidan İŞERİ
Garanti Portföy Yönetimi
İnsan Kaynakları Yöneticisi