0
Küresel yer değiştirmelerde İK’nın sorumlulukları
Birinci öneri:
Expatriate paketi
Uluslararası görevlerin beraberinde getirdiği yüksek maliyetleri düşünürsek, Linda ile kocasının Çin’deki başarı ve rahatının ne kadar önemli olduğunu daha iyi kavrayabiliriz. Gelecekteki benzer görevler de bu örnekten etkileneceği için İK yöneticisinin bu konudaki ilk hedefi adil uygulamalara imza atmak olmalıdır.
Expatriate paketi; kültürlerarası yeterlilik ve / veya kişisel değerlendirme araçlarını, kariyer planlamayı, dil eğitimini, eşlere destek programını, ülkeyle ilgili bilgilendirmeyi, kültürel eğitimleri, kültürel koçluk desteğini, çalışan destek programlarını, güvenlik önerilerini ve ülkeye girişten sonra verilecek olan kültürlerarası beceri eğitimlerini içermelidir.
Kültürlerarası yeterlilik ve / veya kişisel değerlendirme araçları: Linda’nın deniz aşırı görevlerde deneyimi bulunmasına karşın, her yeni ülke yeni zorlukları beraberinde getirerek özel beceriler gerektirir. Linda ve eşi, kişisel bir değerlendirme aracıyla taşınmaları ile ilgili kişisel ve kültürel faktörleri gözden geçirmelidir. Bu değerlendirme; tartışılacak konuları önceden ortaya çıkararak ilerideki sürprizlere karşı hazırlanmalarını sağlayabilir.
Bu noktada bir başka öneri de, kültürlerarası yeterliliklerini ölçen ve gelişime yönelik yol haritası sunan bir araçtan yararlanmaktır.
Kariyer planlama: Linda’nın şirketle yaptığı görüşme, bir kariyer gelişim planını ve Çin sonrası fırsatlarla ilgili değerlendirmeleri de içermelidir. Linda, Çin’de olduğu süre içinde de yöneticileriyle düzenli olarak bu tür değerlendirmeleri yaparak döndüğünde anlamlı bir pozisyonu garanti altına alabilir.
Dil eğitimi: Bu tür eğitimler genellikle ya zaman kısıntıları nedeniyle es geçilir ya da hemen her ülkede İngilizce konuşulduğu için gereksiz görülür. Ancak yine de görevli kişinin o ülkenin dilini az da olsa konuşabilmesi Çinli meslektaşlarının saygısını kazanmasını sağlayacaktır. Linda’nın eşi de bu dili öğrenerek, günlük rutin içinde kendisini daha rahat hissedebilir.
Eşlere destek programı: Linda’nın eşine, bir kereye mahsus olmak üzere ülke dışındayken mesleği ile ilgili takipleri yapabilmesi için ödeme yapılabilir. Kişi ülkeden ayrılmadan önce bir kariyer danışmanı ile çalışmak, profesyonel organizasyonlara katılmak, sektör yayınlarına abone olmak, konferanslara katılmak, online kurslara kaydolmak, yerel bir üniversiteye yazılmak ve bağımsız danışmanlık fırsatlarını değerlendirmek isteyebilir.
Ülke ile ilgili bilgilendirme: Herhangi bir emlak ajansına bağlı olmayan, bağımsız bir danışman ile çalışılarak şirketin evle ilgili bütçesinin belirlenmesi sağlanabilir. Buna ek olarak, çift Çin topluluğu konusunda bu danışman tarafından belli bir oryantasyona tabi tutulabilir. Taşınma ve yerleşme ayrıntıları danışmana bırakıldığı için Linda yeni işinde verimli olmaya rahatça konsantre olabilecektir.
Kültürel eğitim: Deneyimli expatriate’lar için tasarlanan ileri bir kurs, Linda ve eşine Çin’deki yaşam konusunda belli bir fikir verebilir. Program, Linda’nın sektöründe belli bir deneyime sahip olan Çinli kaynakları da içermelidir. Çift, geçmiş deneyimlerinden de yararlanarak taşınmalarının en sorunsuz biçimde gerçekleşebilmesi için hangi konuların gündeme gelmesi gerektiğini belirleyebilir.
Kültürel koçluk: Linda’nın bu şirket için Çin’e gidecek ilk kişi olduğunu dikkate alırsak kültürel koçluk da bir eğitim seçeneği olarak değerlendirilmelidir. Bu sayede Linda beklenmeyen bir takım engel ve ihtiyaçlarla karşı karşıya kaldığında doğru yolda olduğundan emin olabilir.
Çalışan destek programları: Şirkette var olan yerel çalışan destek programları biraz daha genişletilerek expatriate’lara sunulabilir.
Güvenlik briefing’i: Şirket çifte risk faktörleri, güvenlik protokolleri ve konuyla ilgili prosedürler konusunda gerekli bilgileri vermelidir.
Eve dönüş desteği: Ülkeye geri dönmek kimi zaman deniz aşırı görevlendirmelerden daha zor olabilir. (Özellikle yeni pozisyon çalışanın becerilerinin daha altındaysa…) Linda ve eşine, kültürlerarası deneyimlerini artıracak bir program önerilmelidir.
Ek politika ve ücretlendirme faktörleri: Expatriate paketine bazı farklı ek yararların da dahil edilmesi gerekir. (Göçmenlik / vize prosedürlerinde kolaylık, yer değiştirmeden önce yapılacak bir keşif yolculuğu, çocukların eğitim ücretlerinin ödenmesi ya da ev hayvanlarının ülkeye gönderilmesine yardımcı olmak, kulüp üyelikleri gibi…)
İkinci öneri:
Beklentilerin belirlenmesi
Linda’nın uluslar arası görevine hazırlanması için, İK yöneticisi ve belki de iş liderleri ile bir araya gelerek, kendisinin denizaşırı görevler için uygun olup olmadığını değerlendiren bir toplantı yapıldığını tahmin ediyoruz. Uluslararası görevlendirmeler son derece sabırlı olan ve belirsizlikler içinde çalışabilecek seviyede birilerini gerektirdiği için, bu tür değerlendirme toplantıları kritik önem taşır.
Linda her iki özelliğe de sahip olduğu için İK yöneticisinin şu iki önemli soruya yanıt arayarak işe başlaması yerinde olacaktır:
• Linda, Çin’deki görevinden neler bekliyor?
• Şirketin beklentileri neler?
Öncelikle, Linda’nın bir yıllık minimum zaman talebi anlayışla karşılanmalıdır. Eğer o ülkede geçireceği zaman uzatılırsa (ki genellikle pek çok deniz aşırı görevlendirmede bu yapılır) bu olasılığın Linda ve eşiyle birlikte yeniden gözden geçirilmesi gerekecektir.
İkinci olarak, Linda’nın Çin’deki yeni görevini açıkça tanımlayan şirketin kendi beklentilerini de çalışma saatleri, ortam ve hedefler açısından belirlemesi gerekir. Tekrar edelim, görevin bu yanı hem Linda hem de eşini etkilemektedir.
İK yöneticisi, hem Linda hem de şirketin beklentileri belirlendikten sonra, Linda’nın ülkeden ayrılmadan önce aşağıdaki programlara katılmasını sağlayarak hazırlıklarına destek verebilir:
Ticari kültür eğitimi: Bu tür eğitim, Linda’nın Çin’deki iş ortamının nüanslarını anlaması için olmazsa olmazdır. Bu program Linda’nın, kimi zaman yüz yüze toplantılarda kimi zaman da bir tele konferansta karşı karşıya kalabileceği kültürel farklılıkları yönetmesini sağlar. Eğitim programı çatışma yönetimini, anlaşma yapma yöntemlerini, müzakere tekniklerini ve kurallar ile politikaları içermelidir.
Linda ayrıca Çin dışındaki bölgelerden kişilerle de etkileşim içine girebileceği için, farklılıklar konusundaki farkındalığını artırmak Linda’nın doğru yaklaşımı bularak başarılı olmasını sağlayabilir.
Yöneticilik eğitimi: Yöneticilik eğitiminin bir parçası olarak, yöneticisi Linda’nın başarısı için kritik olan bileşenleri belirterek kendisine uygun desteği sağlamalıdır. Yöneticiler ve astlarının aynı lokasyonda çalışmadığı durumlarda iletişim koşullarının, çalışma saatlerinin ve yerel tatillerin belirlenmesi çok önemlidir. Linda’ya destek veren yapı içinde yöneticisinin rehberliğinin de yer alması görevini başarılı bir biçimde yapmasını garanti altına alacaktır.
Kültürel entegrasyon: İK yöneticisi, hem Linda hem de eşi ile görüşmeler yaparak yerel kültüre ne kadar entegre olmayı planladıklarını öğrenmelidir. Expatriate’lar kimi zaman yerel vatandaşlarla pek az iletişim gerektiren kapalı topluluklar içinde yaşamayı tercih edebilir. Bu da sosyal ortamlar ve etkileşimin içinde yer alma durumunu kısıtlar.
Linda’nın bu görevi yeni bir ülke ve kültürde deneyim kazanmak olarak mı yoksa sadece yeni bir iş fırsatı olarak mı gördüğünü belirlemek önemlidir. Çünkü bu beklentilerin açığa çıkması Linda ve eşinin en uygun biçimde hazırlanması sağlar. Kültürel katılım bir yöneticinin iş ortamındaki etkinliğine doğrudan etki edeceği için İK yöneticisi, Linda ve eşinin yerel kültüre nasıl uyum sağlayabileceği konusunda önerilerde bulunabilir.
Bilgilendirme toplantıları: Linda’nın taşınmasından önce gerçekleştirilen bu diyaloglar, Linda’nın hali hazırdaki seçenekler üzerinden çalışmasına yardımcı olabilir. Çin’de yaşayan diğer expatriate’lar ile bu tür diyaloglar organize etmek, lehte ve aleyhte olan durumların ayrıntılı olarak ortaya konmasını sağlayabilir. Bu nedenle taşınmanın öncesinde, Linda ve eşinin diğer expatriate’lar ile bir araya gelebilmesi için bir yolculuk organize etmek yerinde olacaktır.
Eşlere yönelik stratejiler: İK yöneticisinin, Linda’nın eşi için de bir strateji geliştirmesi gerekebilir. Genellikle yöneticilere eşlik eden hanımlar ve çocuklar için bazı destek network’leri oluşturulmasına karşın, bu kez deniz aşırı göreve gönderilen kişiye kocası eşlik edeceği için durum biraz daha karmaşıklaşabilir. Özellikle kişinin taşınılan ülkede bir işi olmasına karşın, yeni ülkede böyle bir fırsatı bulunmuyorsa…
İK yöneticisi eşe bir network oluşturması, iç ve dış iş fırsatlarından haberdar olabilmesi ve kimi zaman da Linda’nın iş anlaşmasının bir parçası olarak kocasının da kendi ülkesine seyahat edebilmesi için destek vermelidir. Eşi için önemli kaynakları paylaşmak, Linda’nın yeni görevindeki başarı ve başarısızlığında kilit rol oynar.
Üçüncü öneri:
“Arkada bırakılanlar da önemli”
Küresel bir organizasyon haline gelmek, günümüzde pek çok organizasyonun aldığı en önemli kararların başında gelmektedir. Üstelik bu kararı, küresel ekonomide ayakta kalmak isteyen pek çok şirket vermek durumundadır. Burada önemli olan, bu tür kararların alındığı masada İK’nın yer almasıdır. Bu sayede İK fonksiyonu, insan kaynakları faktörünün dahil olduğu aşamalarda organizasyonun hedefini yerine getirebilmesi konusunda daha da yardımcı olacaktır.
Küresel piyasalarda bir oyuncu olma kararını hayata geçirebilmek için İK’nın Linda gibi çalışanlara ve ailelerine aşağıdaki konularda yardımcı olması gerekir:
• Çin’deki ilgili taraflarla iletişimin sağlanması (emlak şirketleri, okullar, yasal hizmet kuruluşları, bankacılık kurumları…)
• Dil eğitimi
• Kültürel duyarlılık eğitimi
• Taşınma hizmetleri
• Linda’nın kendi ülkesindeki emlak hizmetleri
Sağlanacak en zorlu hizmetlerin başında, Amerikalı expatriate’ların Çin’e sorunsuz bir biçimde taşınmasını sağlayabilecek yerel satıcılar ile anlaşmak gelmektedir. Bu, İK’nın ev ödevini hakkıyla yapmasını ve bu ilişkileri kurabilmek için birilerini Çin’e göndermesini gerektirir. Bunu yapmanın yollarından biri, Çin’de operasyonları bulunan yabancı firmalarla çalışan özel göçmenlik şirketlerinden biriyle bağlantı kurmaktan geçer.
İngilizce, yerli öğrencilerin okulda öğrenmesinin zorunlu olduğu bir yabancı dil olmasına karşın Avrupa ülkelerindeki kadar çok konuşulan bir dil değildir. Bu nedenle expatriate’ların belki Avrupa’nın başka ülkelerine giderken o ülkenin dilini çok iyi öğrenmesi gerekmezken, bu durum Çin için geçerli değildir. İK yöneticisi bu yüzden, Linda ve ailesinin en azından derdini anlatabilecek kadar Çince öğrenebilmesi amacıyla gerekli zaman ve bütçesel yatırımın yapılmasını sağlaması gerekir. Linda’nın az da olsa Çince konuşabilmesi, şirketin başarılı olması için gerekli ilişkileri kurmasında çok önemli olabilir.
Linda’nın Çin kültürü konusunda eğitim alması da, hem kendisinin hem de şirketinin o ülkede başarılı olabilmesi açısından büyük önem taşır. Çin, ABD’den farklı olarak “yüksek bağlamlı” bir kültürdür. Bu da, Linda ve ailesinin Çin ve ABD kültürü arasındaki kilit farklılıkları anlayabilmesi gerektiği anlamına gelir. Özellikle toplumda kişilerin nasıl selamlaştığını, ilişkileri nasıl geliştirip koruduklarını, kişisel davranışlarını nasıl kısıtladıklarını, yasal süreçlere ne kadar güvendiklerini, hatalara karşı ne kadar hoşgörülü olduklarını, hataların sorumluluğunu nasıl üstlendiklerini ve diğer bireylerle nasıl rekabet ettiklerini anlayabilmek çok önemlidir. Linda ve ailesinin, yukarıda saydığımız durumların tümünde ABD ve Çin’de farklılıklar yaşandığını anlayabilmesi gerekir. Örneğin ABD’de birileri ile tanışmak resmi olmayan bir süreç olmasına karşın, Çin’de resmidir.
Pek çok kişi için taşınmak (aynı ülke içinde olsa bile) belli bir stres yaratır. Hatta kişi hayallerinin görevine kavuşuyor olsa bile yer değiştirmek zordur. Uluslararası yer değiştirmeler ise bu zorluk faktörünü katlayarak artırır. Bu nedenle İK’nın taşınma ve emlak hizmetlerini, görevlendirilen kişi adına organize edebilmesi çok önemlidir. Bir başka deyişle, Linda ailesinin taşınma nedeniyle minimum stres yaşaması için birinci sınıf hizmet sunabilmek gerekir. Aynı şekilde, Linda ve ailesinin arkalarında bıraktıkları konusunda da endişe duymamasını sağlamak şarttır. Şirket, Linda’nın Çin’de kaldığı süre içinde evle ilgili tüm masrafları karşılaması yerinde olacaktır.
Dördüncü öneri:
Endişeleri gidermek
Uluslararası hareketlilik günümüzde mutlaka izlenmesi gereken bir yönetim konusu, uygun planlama ve hazırlık programları da olmazsa olmaz hale geliyor. Bu nedenle hazırlık programlarının temel hedefi, expatriate ve aile bireylerinin en az engel ve beklenmeyen sürprizle karşılaşarak ülke değiştirmelerini sağlamak olmalıdır.
Yabancı bir ülkeye taşınılmadan önce atılacak bir çok adım vardır. Ülkeden ayrılmadan önce bir oryantasyon programı tasarlanarak, şirket Linda’ya vergiler, sosyal güvenlik kapsamı, sigorta, sağlık koşulları ve bankacılık uygulamaları gibi konularda atılması gereken adımları aktararak bunları yazılı olarak sunabilir.
Hazırlıkların eksiksiz olarak tamamlanabilmesi için Linda’nın yeni iş arkadaşlarını tanıması, görev tanımını tam olarak anlayabilmesi ve ilerideki kariyer perspektifi konusunda net bir bakış açısına sahip olabilmesi de çok önemlidir. Bunun yapılmaması expatriate’ların endişelerinin ve başarısız olmasının en temel nedenleri arasında yer alır.
Şirket bunların yanı sıra, expatriate’ların evsel ihtiyaçlarına destek vermek konusunda da yardımcı olmalıdır. Bu vaka açısından değerlendirirsek şirket, Linda’nın kendi ülkesindeki evini satmasına ya da kiraya vermesine yardımcı olabilir. Buna ek olarak, eğer organizasyon Linda’nın gideceği ülkede bir ev sağlamadıysa bile en azından araştırma yapmasına yardımcı olmalıdır.
Organizasyonun tüm bunların yanı sıra elektrik, gaz ve diğer yaşamsal harcamalarla ilgili olarak taslak kuralları hazırlaması gerekir. Bu kuralların bu tür ek harcamalardan kimin sorumlu olduğunu açıkça ortaya koyması gerekir. Son olarak, yeni eve Internet bağlantısı kurulması da ailevi ve sosyal ilişkilerin sağlam kalması açısından önemli olduğu için değerlendirmeye alınmalıdır.
Bu tür teknik ve operasyonel faktörlere ek olarak, Linda’nın eşinin entegrasyonu için de tamamlayıcı programların hayata geçirilmesi çok önemlidir. Organizasyonlar, expatriate çalışanın ailesi ile ilgili düzenlemeler yapmanın önemini göz ardı etmemelidir. Eğer ailevi konulara başarılı bir biçimde eğilinmezse, çalışanın eşi ve çocukları ülke dışına çıkmak konusunda çok fazla özveride bulunuyormuş gibi hissedebilir. Bu olumsuz duyguların da expatriate’ın başarısına yansıyacağını unutmamak gerekir.
Taşınılacak ülkeye yapılacak bir keşif gezisi, taşınma sürecinin en önemli aşamalarından birini oluşturur. Bu sayede hem yeni ortam hakkında bilgi alınmasını sağlar, hem de olabildiğince çabuk uyum sağlanmasına yardımcı olur. Bu yolculuğa, taşınma sürecinin bir parçası olduğu için Linda’nın eşinin de dahil olması gerekir. Yolculuk sırasında Linda ve eşi gelecekteki evlerini ziyaret ederek, beklentilerini karşılayıp karşılamadığını öğrenebilir.
Eğitim açısından bakıldığında da organizasyonun; farklılıklara, kültürler arası iletişime ve ABD ile Çin arasındaki kültürel farklılıklara değinen bir kurs tasarlaması gerektiğini söyleyebiliriz. Bu eğitim entegrasyon ve uyum oranını artırmak için, gidilecek olan ülkenin uygulama ve alışkanlıklarını içermelidir.
Beşinci öneri:
“Çalışan deneyimli, şirket değil…”
Bu vakadaki iyi haber Linda’nın daha önce de deniz aşırı görevlerde deneyim kazanmış olması… Öte yandan şirketin bu konuda yeni bir adım atıyor olması sıkıntı yaratabilir.
Linda’nın şirketi uluslararası lokasyonlarda faaliyet göstermek ve expatriate’ları desteklemek konusunda deneyimsiz olduğu için, İK departmanının expatriate’ın desteklenmesi için gereken talepler ile maliyetler arasında bir denge kurmaya odaklanması önemlidir. Bu nedenle, İK departmanının sürecin en başından (şirketin küresel alanda faaliyet göstermeye karar vermesinden itibaren) duruma dahil edilmesi umut edilir. Bu sayede küreselleşmenin maliyetleri daha rahat anlaşılabilecektir.
Şirketin beş kilit alanda dış danışmanlarla bir araya gelmesi önemli olacaktır: Vergilendirme, göçmenlik, expatriate politikaları, yer değiştirme ve gidilecek ülkelerdeki hizmetler…
Vergi önerilerine hem şirketin hem de Linda’nın ihtiyacı olacaktır. Yeni ülkelerde faaliyet göstermek yasal ve vergisel perspektiften bakıldığında son derece karmaşık olabilir. Bu nedenle şirketin, yeni faaliyete geçilecek ülkelerde bir vergi danışmanı ile birlikte çalışması önemlidir. Eğer büyümenin gelecekte de süreceği planlanıyorsa şirket içinde bir vergi yöneticisi görevlendirmek maliyet avantajı sağlayabilir.
Şirket aynı zamanda, Linda’nın da aralarında bulunduğu farklı bireyler için yasal haklarını aktarması amacıyla bu yeni ülkede bir göçmen danışmanı ile anlaşabilir. Unutmayın; basit bir ticari vizenin tek başına yeterli olacağını düşünmek yeterli değildir.
Öte yandan küresel bir açılım içine giren şirketin bir expatriate politikası oluşturması da şarttır. Örnek politikaları www.shrm.org adresinde bulabilirsiniz. Ancak bunların şirketin ihtiyaçlarına göre uyarlanması gerekir. Yer değiştirme hizmetleri bu noktada önemli hale gelir ve genellikle sözünü ettiğimiz politika tarafından şekillendirilir. Eğer Linda mobilyalı bir ev tutacaksa, yer değiştirme hizmetleri evinin toparlanması ve kutuların stoklanması ile sınırlı kalacaktır. Eğer şirket her şeyin yerini değiştirecekse, bu durumda hizmet sunanların gidilecek olan yeni ülkenin özelliklerini bilmesi önemli hale gelir.
Son olarak, gidilecek ülkede verilecek hizmetler de expatriate’in başarısının önemli bir parçasıdır. Yer değiştirme hizmetleri tipik olarak, ülkeye gelen expatriate aile ile çalışacak yerel bir danışmanın atanmasıyla başlar. Bu hizmet; bankacılık etkinliklerinin anlatılmasından, okulların araştırılmasına kadar pek çok noktayı içerir. Bu hizmetlerin sağlanmaması görevin ilk haftalarında asıl odak noktasının unutulmasına, Linda ve eşinin Çin bürokrasisi ile başa çıkmaya çalışırken gerginleşmesine neden olabilir.
Tüm expat’lerde olduğu gibi, İK yöneticisi Linda ile ülkeden ayrılmadan önce en az iki kere görüşmelidir. Bu toplantılara şirketin taşınmayı desteklemek için seçtiği hizmet sağlayıcıların da katılması yararlı olacaktır.
Linda ve eşi Çin’e gittikten sonra, İK yöneticisi ilk haftalarda mutlaka birkaç kez telefonla görüşerek her şeyin yolunda gidip gitmediğinden emin olmalıdır. Şirket, İK yöneticisi ya da başka bir yöneticinin bu ülkeye gittiğinde Linda ve eşini ziyaret edip en azından bir akşam yemeğinde onlara katılmasını sağlamalıdır.
Şirket, pek çok durumda en önemli kişinin atanan çalışan değil… onun eşi olduğunu unutmamalıdır. Eğer çalışanın işi yeni ülkede mutlu ya da rahat hissetmiyorsa bu şirket için gerçekten bir sorun demektir.
Beşinci öneri:
Eşlerin durumuna dikkat!
Yapılan araştırmalar kadın expatriate’ların oranının yüzde 18’lerde olduğunu, tarihsel ortalama olan yüzde 14’ün üzerine çıkmaya başladığını gösteriyor. Aynı araştırmalar Çin’in, “expatriate’lar için en büyük zorlukların yaşandığı ülkeler” listesinde üçüncü sırada yer aldığına işaret ediyor.
Linda’nın şirketinin hali hazırda yer değiştirme hizmetleri bulunmadığı için; çalışan, eşi ve şirketin bu yeni görevde başarılı olmasını sağlaması amacıyla en azından aşağıdaki adımları takip etmesi gerekiyor:
Yasal ortam: Çin’deki yasaları araştırın. Uluslararası, bölgesel ve ev sahibi ülkedeki kanunlar nelerdir?
Geri dönüş: Linda’nın firması, yönetici ülkesine geri döndüğünde ne yapacak? Pozisyon ya da ücret kaybı yaşatılmaksızın şirkete katılabilecek mi?
Ücretlendirme: ABD ve Çin’deki çalışanlar arasında kıyaslama yapabilmek mümkün mü? Eşitlik nasıl korunabilir? Çin’deki diğer yerel çalışanlar ne kadar ücret almaktadır? Ücretlendirme politikası; ülkenin ekonomisi, yaşam standartları, genel ücret seviyeleri, vergi politikaları ve izin dönemleri gibi faktörler dikkate alınarak oluşturulmalıdır.
Yönetişim: Sarbanes – Oxley Yasası Çin’e ulaşmış mıdır? Şeffaflık ve etik konuları ne durumdadır?
Terörizm ve diğer riskler: Risk yönetimi hizmetlerinin alınması Linda ve ailesinin yeni ülkede kendini huzurlu hissedebilmesi açısından çok önemlidir. Bu hizmetler; ürünlerin hareketine getirilen sınırlamaların, etkili olmayan yargı sistemlerinin, rüşvet politikalarının ve yüksek adam kaçırma risklerinin değerlendirilmesini de içermelidir.
Kriz komitesi: Bu tür bir komite her türlü soruna uygun çözümün bulunabilmesi için kurulmalıdır. Kilit yöneticiler belli bir durum ortaya çıktığında ne yapmaları gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir.
Teknoloji: Hangi sistemler hali hazırda kullanılabiliyor? ABD sistemleri transfer edilebiliyor mu?
Eğitim: Bir görevin başarıyla tamamlanabilmesi için çalışana pek çok farklı tür eğitimin verilmesi gerekir. Bu eğitimler kültürler arası değerlendirmeleri, bölgesel farklılıkları, dil eğitimlerini, küresel yeterlilik geliştirme çalışmalarını içerebilir.
Aile konuları: International Journal of HR Management’a göre, “konuk olunan ülkedeki en temel çalışma sorunlarının” başında çalışan kadınlara yönelik kültürel normlar yer alıyor. Çalışma sorunları arasında ise çocuk bakımı ve ikili kariyer çatışmaları gibi aile konuları yer alıyor. Küresel görevlendirmelerde yaşanan bu tür ilave iş ve iş dışı sorunlar kadınların kültürler arasında uyum sağlamasını erkeklere oranlara daha zorlu hale getiriyor.
Öte yandan cinsiyet farkı ayrımı olmaksızın küresel görevlendirmelerde sosyal etkileşim ve sosyal destek konusunun da ülkeye ve iş ortamına ayak uydurabilmek için ne kadar önemli bir bileşen olduğu biliniyor. Bu nedenle verilecek destekler; nerelerde yemek yenebileceğini, nereden alışveriş yapılabileceğini ve hangi eğlence mekanlarına gidilebileceğini de içermelidir.
Ferhan Alesi – Kültürlerarası Danışman / Eğitmen:
“Kendi inanç ve değer yargılarını da sorgulamalı”
“İK yöneticisi olarak, ilk önce Linda ve ailesinin Çin hakkında bir kültürel oryantasyon (Cultural Orientation) almasını sağlamak çok önemlidir. (Linda gelecekte de benzer uluslarası görevlere atanacak olduğuna göre, bu eğitime kültürlerarası genel farklılıklar hakkında bir bölümün eklenmesinin yararı vardır.)
Bilindiği üzere farklı kültürlerde hem sosyal hem de çalışma hayatı farklılıklar gösterir. O ülke insanlarının değer ve inanç yargıları farklıdır. Linda ve ailesi sosyal ve iş hayatında Çinlilerle nasıl sağlıklı iletişim kurmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmelidirler. Çin halkının inançları, değer yargılarının altı çizilmelidir.
Ayrıca Linda ve eşinin kendi inanç ve değer yargılarının ne olduğunu düşünmeleri de gereklidir. Ve kendi yargıları ile Çin yargılarının karşılaştırılması yapılmalıdır, nerelerde farklılıklar olduğu bilinmelidir.
Linda, Çin’de nasıl işe eleman alındığı (interviewing), Çin’de çalışma saat ve şekli, hiyearşik olup olmadıkları, bireyci çalışmaktan mı yoksa grup halinde karar vermekten mi yana oldukları gibi birçok konuda bilgi sahibi olmalıdır.
Linda’nin eşi de kendine eşlik edeceğine göre Çin de bir yıl boyunca ne yapacağı konusunda düşünmeli ve planlar yapmalıdır. Eğer Linda’nın eşi Çin’de mutsuz ve huzursuz olursa, bu Linda’yı ve Linda’nın işte göstereceği performansı etkileyecek bir unsur olabilir.
Bu tip konularda yapılması gerekilen şeylerin başında, Çin’de kendileri gibi expat hayatı yaşayan bir çift ile konuşma/ görüşme sağlanması gelir. (Bu çift kendi ülkelerinden olursa çok daha iyi olur.)
Özellikle Çin’de dil konusu problem olduğu için Linda’nın hızlı bir şekilde Çince öğrenmesi lazımdır. Fakat aynı zamanda Çin’in de içinde farklılık gösteren şivelerinin olduğu ve iletişimin zor olabileceği gerçeği kendisine açıkca söylenmelidir.”
