Esnek Ek Yarar Uygulamaları
Konferans kapsamında konuşmacılardan biri olan ve William M. Mercer’ın “Performans ve Ücret Uygulamaları” çalışmalarına başkanlık eden Marcus Underhill ile kısa bir röportaj yaptık.Marcus Underhill, William M. Mercer Ltd. Londra’da görev yapıyor. Firmanın Avrupalı ortaklarından ve özellikle İngiltere olmak üzere diğer birçok ülkenin kendi konusu üzerine çalışmalarına başkanlık ediyor.Underhill’in ilgilendiği bir diğer konu ise “Esnek Ek Yararlar”dır.Avrupa’daki esnek ek yarar paketleri nelerdir?
Avrupa çapında ek yarar esnekliğine başvuran yasal bir mekanizma yok. Ülke ülke incelenebilen olası mekanizmaların kapsadığı ilkeler ise şöyledir:
• Kişisel ek yarardaki esneklik, kişisel yarardan istenmediği takdirde bunu nakite çevirebilme.
• Bir ek yararı diğeri ile değiştirme; tam veya kısmi değişiklik.
• Ek yararlar için ücreti düşürme.
• İşverenin çalışanlara uygun ürünlerde indirim sağlaması.
• Bir yarar paketinin, bir diğeriyle değiştirilmesi.
• Vergi düzenlemeleri öncesi ve sonrası, yerel yasamalı ortamlardan avantaj sağlanması.
William M. Mercer şirketi bütün bu yaklaşımlar için danışmanlık yapıyor.
Avrupa’nın şu andaki konumu ise şöyledir: Esnek ek yararlar planının tüm gereklerini yerine getiren bir organizasyon yok. Bir ülkede bu konudaki gelişmeler şu noktalarla yakından ilgilidir:
• Sosyal güvenlik, zorunlu olan veya istenen ek yararların ülkedeki maliyeti.
• Yasal çatının esnekliği teşvik etmesi.
• Kültür ve ülkede görevde bulunan hükümetin seviyesi.
• Yerel varlığın büyüklüğü, durumu ve yapısı.
• Yerel yönetimin global girişimlere karşı davranışı, yerel hedeflerin benzerlikleri ve global hedeflerin öncelikleri.
Dünya çapında esneklik; Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Güney Afrika ve Avusturalya’da güçlüdür. Avrupa’da ise İngiltere bu konuda öncü olduğu halde şu sıralar İrlanda, Almanya ve Hollanda’da güçlü bir ilgi ve büyüme bulunuyor. Diğer Avrupa ülkelerinde ilgi henüz üst düzey yöneticileri ile sınırlıdır.
Peki bu esneklik nasıl işliyor?
Tipik bir esnek ek yararlar projesi, işverenlerin çalışanlarına yıllık yararlarını seçme fırsatı sunar. Tam bir seçme özgürlüğü genelde az görülür. Tipik sınırlamalar minimum yarar seviyeleri (temel yarar paketi) ve maksimum seviyeler (ceiling (tavan) seviyeler) arasındadır.
Temel Yarar Paketi
Temel yarar paketinin ortaya çıkması için dört ana neden vardır: İlk neden yasa şartlarıdır. Minimum seviyeler yasalar tarafından zorunlu tutulur. İkinci neden hükümet ve kültürdür. Genel inanç, işverenin çalışanlarının uzun ve kısa dönem güvenlikleri ile ilgili daha güvenilir karar aldıkları üzerinedir. Bu bağlamda minimum seviyeler konusundaki örnekler, emekli aylıkları ve sigorta ödemeleri olabilir. Bir diğer neden maliyetlerdir. Tam esneklik genellikle çalışanların yaptığı seçimlere bağlı olarak oluşan maliyetindeki önemli dalgalanmalardan kolayca yararlanmasını sağlar.
Son neden ise iş nedenleridir. Tıbbi sigortanın temel seviyesi genellikle kıdemli çalışanlara sağlanır. İşverenler, çalışanların izin günü gibi iş dışı zamanını en aza indirmek ister. Ayrıca rakip baskıları da minimum seviyeleri mecbur kılar.
Ceiling (Tavan) Seviyeler
Çalışanlara tatil çekici gelse bile tam seçme özgürlüğü genelde pek kullanılmıyor. Ceiling seviyelerden kastedilen en üst seviyedeki yararlardır.
Çoğu proje tasarıları, ek yararların çoğunluğu için yılda bir seçim sağlarken, bireylerin ek yararları minimum süreli olabilir. Ancak bireyler bu ek yararları almak zorundadır. Senelik seçim prosesi, işverenin bireylerin o anki ek yararlarına değer biçmesi ve sonra uygun seçenekleri•detaylandırmasıdır. Orijinal ek yarar paketinin de seçeneklerde yeri vardır. Eğer kişi orijinal ek yarar paketine ilave olarak alternatif ek yararlar istiyorsa o zaman maaşını düşürmek kaydıyla bu yararları kullanabilir.
Esnek ek yarar paketlerinin doğru uygulanabilmesi için neler gereklidir?
Öncelikle ek yararlar fikrine yönetimin tam destek vermesi gerekir. Objektifler kesin ve açık olarak anlatılmalı ve ilkelerin yeniden gözden geçirilmesi sağlanmalıdır. Bütün bunlara ek olarak bordrolar, finansman, emekli aylığı ödemeleri gibi esneklikten bölümlerin proje prosesinde iştirak edici rol oynaması şarttır.
Bir diğer konu ise fiyatlandırmadır. Harici verilere ihtiyaç duyan ana bölümlerden biri yürürlükte olan faydaların analizi olacaktır ki bu analiz aynı zamanda esnek ek yararlar projesinin taslağı altındaki yararların fiyatlandırılması için uygun kararların verilmesini de kapsar.
Fiyatlandırılmanın arkasından gelen konu ise iletişimdir. İletişim net ve açık bir şekilde yapılmadığı takdirde, proje çalışanlar için ne kadar çekici olursa olsun gerekli verimi alamazsınız. Eğer çalışanlar uygulanmakta olan yararların neler olduğunu, uygun se çenekleri anlamazlarsa ve karar vermeleri için uygun bilgiler verilmezse hepsi aynı yarar paketinde kalacaklardır.
Bir başka nokta işletme konusudur. Bu konu altında, önerilen proje taslağının koşullarının analizi ve bu anali zin önemi ortaya çıkıyor. Bordro ve elemanlar gibi halen kullanılmakta olan sistemlerin bağlama noktaları açık olarak belirlenmeye ihtiyaç du yacaktır. Proses bundan sonra gelişmeye başlayacaktır. Ayrıca ilk uygulama ve yürürlüğe konma mali yetleri de ayrı ayrı belirtilmelidir. Bü tün bu konuların yanında işin birde resmi uygulamalar kısmı vardır. De ğişen yarar paketinin yürürlüğe girmesi için bir anlaşmayla ihtiyaçla rın açık seçik belirtilmesi gerekir.
Son olarak değinilmesi gereken konu da başarı ölçümüdür. Fikir ve uygulama açık olarak belirtildiği takdirde yine aynı açıklıktaki başarıyı be raberinde getirecektir. Teşvik oranları, halen kullanmakta oldukları ya rar paketlerini değiştiren kişiler, uygulanmaya başlanan paketi kullanan çalışanların geribildirimleri ba şarı ölçümünde kullanılacak olan ba zı önemli faktörlerdir.
Hazırlayan: Vuslat OPAK