0
2000'li Yıllarda Eğitim ve Yönetim Danışmanlığı
DANIŞMANLIK SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Daha önceleri danışmanlık hizmeti birkaç büyük firma tarafından verilirken, günümüzde irili ufaklı birçok şirket ve free lance olarak birçok kişi bu hizmeti veriyor.
İş dünyasındaki değişimler beraberinde farklı kültürlerin birleşmelerini, farklı bakış açılarının biraraya gelmesini, rekabet avantajının bilgi ile doğru orantılı olmasını, yenilikleri çok yakından takip edebilme ve uygulayabilme yetilerine sahip olma gerekliliklerini getirdi. Bütün bu gelişmeler de Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde danışmanlık sektörüne yol açtı denilebilir. Daha önceleri “Benim işimi benden daha mı iyi bilecek?” diyen yöneticiler ve patronlar son zamanlarda danışmanlara daha fazla kulak verir oldular. Danışmanlar sektörlerdeki gelişmeleri, yönetim sistemlerindeki değişimleri yakından izliyor ve uygun olan modelleri ihtiyaçlarına göre şirketlere uyguluyorlar. Bir şirket yöneticisi rutin, günlük işlerini tamamlama, kar etme telaşı içerisindeyken; şirkette ne olup bittiğini bir danışmanın dışarıdan göreceği objektivite ile göremeyebilir ve gelişmeleri onun kadar yakından takip edemeyebilir. Çeşitli kaynaklara göre danışmanlığın Amerika’daki gelişimi de 1929’larda yaşanan depresyon dönemine denk gelmektedir. Yani ekonomide ve iş dünyasında olan köklü değişiklikler bu sektörün gelişimine neden olan unsurlardır.
Geçmişteki ve şimdiki iş dünyasının karşılaştırmalı bir tablosunu vererek iş dünyasındaki gelişmelerin danışmanlık sektörünü nasıl etkilediğini, neler yapmaları gerektiğini görmek daha kolay olur kanısındayım.
DEĞİŞEN İŞ DÜNYASI KOŞULLARI
İş dünyasındaki değişimlerin hızının danışmanlık sektörüne de çeşitli şekillerde yansıdığı bir gerçektir. Peki nedir bu yansımalar?
* Verimli ve başarılı olabilmek adına danışmanlar yeni ve büyük değişimlerin tamamıyla farkında olmalı, takip etmeli ve gelişen bu trendleri müşterilerinin stratejik pozisyonlarına uygulayabilme yetisine sahip olmalıdırlar.
* Danışmanlar müşterileri için reel değerler olmak istiyorlar ise, değişim yönetimi alanında hatırı sayılacak bir rekabet gücünü geliştirmiş olmalıdırlar.
* Değişik alanlarda da (Örneğin; IT, karşılıklı kültürlerarası çalışma, psikometrik araçları kullanma, araştırma tekniklerini kullanma...) kendilerini geliştirmeli ve ek beceriler kazanmalıdırlar.
* Müşterilerinin değişen koşullara ayak uydurmalarını sağlamak için rehberlik ettikleri gibi kendilerinin de değişen yeni çevre baskıları, koşulları ve olanaklarına adaptasyonunu sağlamak zorundadırlar.
DANIŞMANLIK HİZMETİ BİR HARCAMA KALEMİ DEĞİL, BİR YATIRIM ARACIDIR!
Daha önceleri bir lüks ve harcama olarak değerlendirilen eğitim ve danışmanlık hizmetleri, günümüzde şirketler tarafından bir yatırım ve ihtiyaç olarak değerlendirilmektedir. Bunun en büyük nedenleri rekabet koşullarının değişmesi, güç kaynaklarının makinelerden çok çalışanlar olması, bilgi üretiminin ve paylaşımının çok büyük önem kazanması ve hareket edilen pazarların giderek daha fazla dışarıdaki pazarlar ile bütünleşmeye başlamasıdır.
Danışmanların en önemli rolü; en doğru bilgiyi, en doğru zamanda, en doğru kişi ve yerlere ulaştırmaktır. Teknolojinin gelişmesi de danışmanlık sektörüne duyulan ihtiyacın artmasında ve danışmanların daha önemli roller üstlenmesinde önemli bir neden olarak karşımıza çıkmaktadır. Teknolojideki gelişmeler danışmanlık hizmetine duyulan ihtiyacın artmasına neden olduğu gibi kişilerin danışmanlık hizmeti sektörüne girmeleri konusunda da kolaylıklar sağlamıştır. Bu ne demek? Kişisel bilgisayarların, network ağlarının gelişmesi danışmanlık hizmeti veren kişilerin daha hızlı ve mobil şekilde çalışmalarına olanak tanımaktadır. Daha önceleri hizmet verdikleri şirketlerde çok daha fazla zaman harcayan danışmanların hizmetleri karşılığı aldıkları ücretler bu sayede bir azalma kaydetmektedir. Bu durum maddi nedenlerden dolayı danışmanlık hizmeti alamayan küçük çaplı şirketlerin de artık bu hizmeti alabilmeleri anlamına gelmektedir.
DANIŞMANLARDAN NELER BEKLENİYOR?
Danışmanlık hizmetinin ilk yılları ve günümüzdeki durumu arasında ne gibi farklar olduğuna bakıldığında görülen en büyük fark; bu hizmeti alan kişilerin beklentileri ve dolayısıyla danışmanların oynadıkları rollerdir. Son yıllarda kullanıcıların bekledikleri, danışmanın bir alanda uzmanlaşmış olması ve spesifik sorunlara çözüm üreten kişiler olmalarıdır. Kullanıcılar tanımsal metodolijilerden çok çözüm ve sonuç beklentisi içindedirler. Kullanıcıların ihtiyaçları daha kendilerine özel çözümler haline gelirken, dünya da daha kompleks hale gelmektedir.
Danışmanlık sektörü geleceği olan bir sektördür. Sektörün geleceği endüstri toplumları olmaktan çok bilgi toplumları olmaya doğru gitmemizle, hatta olmamızla paralel olarak ilerliyor. Çünkü bilgi çağında organizasyonların güçlü olmaları sahip oldukları bilgi ile değerlendiriliyor. Toplumlar fiziksel eforlardan çok düşünsel eforlara değer veriyor. Danışmanlar da bilgiye sahip olan, gelişmeleri takip eden kişiler olarak daha önemli roller üstleniyorlar. Danışmanlardan beklenen; kendi içlerindeki bilgiyi kullanılır hale getirmeleri, şirketlerle, kişilerle bu bilgileri paylaşmaları ve sahip oldukları bu bilgilerin en uygun şekilde biçimlendirilerek uygulanmasıdır.
DANIŞMANLAR HANGİ ROLLERİ OYNAYAN AKTÖRLERDİR?
Danışmanın kullanıcı şirketler içerisindeki rolü, şirketin problemini tam anlamıyla anlamak, problemin çözümü sırasında müşterinin elinden tutmak, yapılanların nerelerde işe yaradığını, nerelerde yaramadığını göstermek ve gerekli koşullarda gerekli düzenlemeleri tekrar yapmaktır. Yoksa kullanıcılar için okumaya zaman ayıramayacakları, anlamadıkları bir sürü terimlerle dolu raporlar iyi bir çalışma değildir. Danışman yönetime yön gösteren ve yönetimin işlerini kolaylaştıran ve hızlandıran bir koç rolünde olmalıdır.
Danışmanların birçoğu bir kimlik krizi içerisindedir. Onlar uzman mı, fikir veren danışmanlar mı, satış elemanları mı, eğitmen mi veya nedir? Rolleri nedir? “İyi ve verimli danışmanlar sabit olmayan, akışkan bir kimliğe ve değişken birçok role sahip olmalıdır” diyor Philip Sadler.
Danışmanın rolleri nedir diye sıralamaya başlarsak bunlara örnek olarak verebileceklerimiz: Problem çözücü, rehberlik, güvenilir kişi, model, guru, değişiklik ve yenilik yapan, rapor hazırlayan, arkadaş... Bir danışmanın teknik anlamda uzmanlık rolü, bilgisini ve belli bir alandaki uzmanlığını sergileyerek değer eklemesidir. Yeni bir sistem dizayn etmek, yeni becerilere yönelik çalışanları eğitmek, danışmanlık hizmeti kullanıcılarının varolan deneyimlerini aşan noktalarda problem çözücü olmak bir danışmanın üstlenmesi durumunda olduğu rollerdir.
DANIŞMANLIK SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİ NEREYE DOĞRU GİDİYOR?
Robert E. Kelley’e göre bilgi toplumlarında uzmanlık, danışmanlık ve karar vericilik kavramları arasındaki uzaklıklar gün geçtikçe büyüyecek. Başlangıç noktası olarak uzman bilgiyi üretecek. Örneğin; bilgisayarlar milyonlarca kişinin yapabileceği işleri yapar hale geldiler. Uzmanlar giderek daha fazla ihtisas sahibi olacak ve giderek daha az konular hakkında fakat bu konular hakkında da en fazlasını biliyor konumuna gelecekler diyor danışman yazar.
Danışmanların rolü ise bilgi fabrikaları tarafından üretilen bu ihtisaslaşmış, özel bilgileri alarak, kullanışlı ve uygulanabilir paketler haline getirmek ve o bilgiler üzerinde değerlendirmeler, tasfiyeler yapmaktır. Bilgilerden oluşan uygulama paketlerini hazırlayan danışmanlar bu bilgileri ihtiyacı olan firmalar için kullanırlar. Giderek danışmanlar da belli alanlarda ihtisas sahibi olan kişiler olma yolunda ilerliyorlar. Danışmanların üretmiş olduğu bilgiler karar verme mekanizmasından sorumlu kişi tarafından çok önemli bilgilerdir. Danışmanlar bilgi satan kişilerdir...
Teknolojideki gelişmeler, örneğin bilgisayarların her geçen gün daha fazla gelişmesi, interaktif kablolu TV yayınlarının gelişmesi, uzaktan eğitim olanaklarının gündeme gelmesi ve yaygınlaşması eğitim ve yönetim danışmanlığı sektörüne ciddi anlamda olumlu gelişme alanları sağlayacaktır. Danışmanların uluslararası çalışma şansları giderek artacak, daha fazla ihtiyaç duyulan kişiler haline gelecekler ve daha çok üretebileceklerdir...
Hazırlayan: Özlem SOYLU
Kaynaklar
• Philip SADLER: Management Consultancy Handbook.
• Robert E. KELLEY: Consulting The Complete Guide to a Profitable Career.
• Chip R. BELL & Leonard NADLER: Clients & Consultants.
