Tarih Vakfı
Tarih Vakfı, Türkiye’nin ekonomik ve toplumsal tarih alanında uzmanlaşan bir arşiv, kütüphane, araştırma, eğitim, yaygın ve müzecilik kuruluşu olarak nitelenebilir. Çalışmalarını, toplumumuzda her türlü şovenizmden uzak bir tarih bilincinin yaygınlaşması, böylece ülkemiz yurttaşlarının daha zengin ve kapsamlı bir tarihsel perspektif kazanmalarına yardımcı olmak üzere gerçekleştiren Tarih Vakfı en genelinde, tarih alanını sivil topluma kazanmak üzere girişilmiş bir kollektif müdahele projesi olarak nitelendirilebilir.
Bugün ülkemizin bulunduğu gergin ortamda farklı olanla birlikte varolmayı kabullenen, etnik, dinsel, kültürel çatışmaların üstüne çıkan, önyargıları aşabilen bir tarih bilincinin yaşamsal önemi var. Tarih Vakfı da bizim ve çocuklarımızın, tarihsel mirasın daha iyi korunduğu, araştırıldığı, topluma maledildiği kültür dostu bir kentte yaşaması için çalışıyor.
Vakfın çalışma alanlarını birkaç başlık altında şöyle sıralayabiliriz;
•Her türden tarihsel malzemenin ülke içinde kalması, korunması ve kullanıma sunulması.
•Geniş izleyici gruplarının dikkatini çekebilecek geçici ve sürekli sergiler düzenlenmesi, toplumsal tarih ile ilgili bir müzenin ve İstanbul Müzesi’nin kurulması.
• Uzmanlık alanında bir kütüphane ve arşiv kurulması, bu alandaki özel arşiv ve kitaplıkların saptanarak kataloglarının çıkartılması.
• Konferans, seminer, sempozyum gibi toplantılar düzenlenmesi, eğitim kurumları kurulması, uzmanlık alanındaki araştırma çalışmalarının desteklenmesi, burslar ve teşvik ödülleri verilmesi,
• Festivaller yapılması, belgesel filmler hazırlatılması, kitap, dergi ve her türlü yayın faaliyetinin yürütülmesi.
Bilgi Belge Merkezi
Vakfın arşivcilik, kütüphanecilik ve bibliografik danışma hizmetleri bu merkez tarafından yürütülüyor. Özellikle, 19. ve 20. Yüzyıl’da Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye’de ekonomik ve toplumsal yapı ve ilişkiler ile günlük yaşam tarihi ile ilgilenen merkezde 40.000 kitaplık bir kütüphane, geniş bir periyodik koleksiyon ve zengin bir arşiv de var.
Tarih Vakfı Yurt Yayınları / Süreli Yayınlar
Tarih Vakfı, Mayıs 1991’den itibaren Tarih Vakfı’ndan Haberler adı ile aylık bir bülten yayınına başladı. Her ay ekonomik ve toplumsal tarih alanlarında, araştırma, inceleme, anı tarzında kitaplar da yayınlayan vakfın süreli yayınları da var.
Yurt Yayınları 1993’den itibaren 60’ı aşkın kitap yayınladı.
Üç ayda bir yayınlanan İstanbul Dergisi, İstanbul kentinin kimliğini oluşturma çabasına, yaratıcı bir tartışma ortamı oluşturarak katılmayı amaçlıyor. Dergide Usta tarihçiler, sosyologlar, şehircilik uzmanları, edebiyatçılar, ressamlar, karikatüristler gibi çeşitli meslek kollarından uzmanlar yer alıyor. Ayrıca İstanbul Dergisi’nden yapılan seçmeler ve bazı özel makaleler Ocak 1993’den itibaren İstanbul Biannual Dergisi’nde yayınlanıyor.
Toplumsal Tarih Dergisi, bazı seçme belgeleri okuyucularına sunarak, başlangıcından günümüze Anadolu ve özellikle de İstanbul tarihine ilişkin kısa incelemelere yer veriyor. Aylık olarak yayınlanan dergi yeni yayınları ve bilimsel toplantıları da tanıtıyor. New Perspectives on Turkey (Türkiye Üzerine Yeni Perspektifler) Dergisi de altı ayda bir yayınlanıyor. Yurtdışındaki bazı bilim adamlarımızın editörlüğünde yayınlanan dergi saygın bir tarih ve toplumbilim dergisi olarak niteleniyor.
Ayrıca Kültür Bakanlığı ile ortaklaşa 350 uzmanın katkısıyla hazırlanıp Mayıs 1995’de tamamlanan 8 ciltlik İstanbul Ansiklopedisi ile 100’ün üzerinde uzmanın katkısıyla 3 cilt 1700 sayfa olarak hazırlanan Sendikacılık Ansiklopedisi de yayın bölümünce üretilmiş.
Tarih Vakfı çeşitli projeleriyle de ülkemizdeki bu alandaki önemli boşluğu doldurma gayretinde. Kurum Tarihleri Projesi’nde ülkemizdeki köklü kurumların tarihini uzman ekipler kurarak araştırıyor, yazıyor, yayın, sergi ve benzeri araçlarla sunuyor. Aynı şekilde Sözlü Tarih Proje si’nde anıları tarihimiz bakımından önem taşıyabilecek kişilerle yapılan ve videoya kaydedilen uzun mülakatları, Kent Tarihleri Projesi de “Kent Tarihleri Yazım Atölyesi” ve “Kent Bibliyografisi” çalışmaları ile kent tarih yazımı uğraşını sürdürüyor.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ile işbirliği halinde bulunan Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Bilgi Merkezi de Tarih Vakfı’nın büyük projelerinden. Bu merkez tarafından bir STK Rehberi ve STK’larla ilgili bir dizi kitap yayını da yapıldı.
Tarih Vakfı beş yıl içinde 100’ü aşkın kongre, sempozyum, atölye, panel ve konferans düzenledi. Vakıf “Tarih Eğitimi ve Ders Kitapları”ndan, “İstanbul Üzerine Ütopyalar”a kadar bir dizi ilgi gören ve ses getiren sempozyum düzenledi. Habitat II kapsamında hazırlanan “Dünya Kenti İstanbul”, “Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme” ve “Darphane’den İstanbul Müzesi”ne sergilerini 75.000 kişi gezdi.
Pertev Naili Boratav Arşivi:
Ülkemizin en önemli folklör araştırmacılarından Boratav’ın arşivi ile ilgili çalışmalar sürdürülüyor. Ülkemizin halkbilimi ve halk edebiyatı araştırmalarının kurucusu 1998’de kaybettiğimiz Boratav’ın arşivi Türkiye’nin birçok bölgesinden masal, türkü, halk tiyatrosu, şarkı, tekerleme, şiir, hikaye başta olmak üzere Anadolu’nun çeşitli bölgelerinden ve Trakya’dan derlenmiş halk masalları ve destanları kapsıyor. Ülkemizde sözlü kültürün son yüzyıldaki en önemli yazılı kaynaklarının başında gelen projenin toplam bütçesi 750.000 dolar. Yoğun bir şekilde çalışan proje ekibi sponsor desteğinizi ve bağışlarınızı bekliyor.
İstanbul’da bir kent müzesinin, bir toplumsal tarih merkezinin kurulması projesini de üstlenen Tarih Vakfı bu amaçla Sultanahmet’teki Tarihi Darphane binalarını 49 yıllığına kiraladı. 40 milyon dolara mal olacak müze, 2001 yılında kapılarını açmayı
hedefliyor.
Tarih Vakfı’nın son projesi ise “Bir Çağdaşlaşma Projesi Olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 75 Yılı” Projesi. Bu etkinlikte Cumhuriyetimizin 75.yılında tüm kesimler için bilançosunun çıkarılması hedefleniyor. Sekiz alt projeden oluşan çalışmalar devlet ve özel sektör desteğiyle hızla tamamlandı. Bu kapsamda “Cumhuriyet Geçitleri ve şenlikleri”, “Cumhuriyet’in Yaşama Getirdikleri Sergisi”, “Liseli Gençlerin Gözüyle Cumhuriyet Yarışması”, “Cumhuriyet’in Anıları Sözlü Tarih Projesi ve Belgeseli”, “Bilanço 98 Cumhuriyetin 75 Yılına Toplu Bakış Uluslararası Kongresi” ve “Sinema ve Tarih Buluşması” başlıkları altında etkinlikler gerçekleştirildi.
Tarih Vakfı Türkiye’nin yetersiz bilim ve sanat ortamında sınırlı kaynaklarına ve bazı çevrelerin engellemelerine rağmen çok önemli projelere imzasını atıyor. şovenist olmayan, nesnel ve soğukkanlı biçimde geçmişimizi inceleyen Tarih Vakfı’nın maddi ya da manevi hepimize ihtiyacı var. Umutlu ve mutlu bir gelecek için lütfen destek olalım.
Vakıf Merkezi:
Tel: 0 212 233 21 61
Faks: 0 212 234 32 90
İnternet: https:// www.tarihvakfi.org.tr.
Hazırlayan: Biril ATIŞ