Kariyer Değişimi ve Başarı
Şu anda üst düzey yönetim görevlerinde bulunan profesyoneller bir veya iki sektör değiştirmiş olup, üçüncü veya dördüncü işlerinde çalışıyor konumunda bulunmaktadırlar. Bizlerin bir üst kuşağı olan babalarımızın kariyerlerine baktığımızda tek sektörde en fazla iki farklı kurumda çalışmış olduklarını görebiliriz. Bu gözlemlerin 25 ile 40 yaş arası kuşağı için geçerli olmadığını burada hemen eklemek isterim. İş dinamiklerinde olan süratli değişim, yeni sektörlerin oluşmasına ve var olan sektörlerin de bir değişim sürecine girmesine sebep olmaktadır. Önümüzdeki on senede de bu belirgin bir şekilde görülecektir. Artık beş veya altı değişik sektörde, sekiz veya on farklı kurumda çalışmak hiç kimseyi şaşırtmamalıdır.
“Farklı sektörlerde çalışmak için beceriler ve bilgiler gerekebilir” diye düşünebilirsiniz. Ama artık beceri ve bilgiler özellikle üst düzey yönetim seviyesinde gittikçe asgari müştereklerde birleşmektedirler. Bu asgari müşterekler nelerdir:
* Görevsel Yeterlilik (bilgi derinliği ve kapsamı),
* Değişim Yönetimi (değişime açıklık ve etkili iletişim kurabilme),
* Liderlik Yeteneği (hedef koyma, takip ve motivasyon),
* Stratejik ve Operasyonel Beceri (stratejik düşünebilme ve operasyonel uygulamada başarı).
Bu dört asgari müşterek, özellikle servis ve bilgi teknolojisi sektöründe birebir geçerlidir. Gerek işden işe (business to business) gerekse işden tüketiciye (business to consumer) modellerinde bu beceri profiline bir üst düzey yöneticinin mutlaka sahip olması gerekmektedir.
Servis ve bilgi teknolojisi sektörü geçtiğimiz on sene içinde, bu sektörü oluşturan alt sektörler arasındaki sinerjiyi buldu. Bankacılık ve perakendecilik alt sektörleri aslında işden tüketiciye olan modelde ortak hareket edebilecekleri noktaları keşfettiler ve bunun her iki taraf için de bir “win win” senaryosu üreteceğini, beraberce yaptıkları uygulamalarında gördüler. Böyle bir işbirliğin en başarılı örneklerinden biri Tesco ve Royal Bank of Scotland’dır.
İnternet ve perakendecilik, bankacılık, turizm, medya, sigortacılık gibi alt sektörlerin birleşimi ile yeni satış ve dağıtım kanalları oluştu. Elektronik ticaret yolu ile gerek işden işe gerekse işden tüketiciye modelleri hızla değişmeye başladı. Bu kanallarda bugün Amerika ve Avrupa’da dahil olmak üzere yönetim kaynakları açısından talep arzın çok üzerine çıkmış bulunuyor. Amerika’nın dördüncü büyük e commerce şirketi olan Price line, pazarlama ve satış bölümünün başına bir havayolu şirketinin pazarlama bölümünde çalışan bir üst düzey yöneticisini getiriyor.
Digital Island, satış ve iş geliştirme bölümleri için tüketim maddeleri sektöründen üst düzey yönetici arayışı içinde. NuVision, genel müdür adayını video konferans sistemleri pazarlayan ve bunları lease eden kurumlardan bulmaya çalışıyor.
Bilgi çağında bilgi yönetimi (doğru bilgiyi bulma, yönetme ve para kazanma) artık sektör tanımıyor. Daha evvelce bahsettiğim beceri ve bilgilere sahip yöneticiler, duygusal zekalarını da geliştirerek farklı sektörlerde, farklı işlevleri başarı ile yerine getirebilirler. Üst düzey beceri ve bilgi birikimine sahip kişilerin seçtiği bir başka sektörde danışmanlık sektörüdür. Gerek profesyonel gerekse bağımsız anlamda faa liyet gösteren danışmanlık şirketleri ve bağımsız da nışmanların sayısı Türkiye’de 25.000 civarındadır ve bu rakam süratle artmaktadır.
Dolayısıyla babalarımızın değerlerine göre ikinci kariyer, ikinci bir hayat gibi; yedinci kariyerde, yedinci bir hayat olacağı şeklinde düşünülmemelidir. Gerekli bilgi ve becerilere sahip kişiler, kariyer değişimi konusunda cesur olmalıdırlar. Herkes kendini iyi tanıdığı, güçlü ve gelişime ihtiyacı olan yönlerini bildiği müddetçe, profesyonel kariyerlerinde bu geçişleri yapabilmelidirler. Zaten Peter’s Principle’da tanımladığı gibi; “kişiler ancak bilgi ve becerilerinin bittiği noktaya kadar yükselebilirler.”
Ali Midillili
Gyiad Yönetim Kurulu Başkanı
gyiad@gyiad.org