İK bir skandalı nasıl yönetebilir?

İK profesyonelleri hem yönetim ekibini desteklemekle hem de çalışanların haklarını savunmakla sorumludur. Peki, bir üst düzey yönetici yasal sınırları aştığında ve davranışlarının sonuçları tüm işgücünü etkilediğinde İK ne yapmalıdır?

Kimi zaman şirketlerde uygunsuz ve yasa dışı davranışlar meydana gelir. Bir şirket lideri cinsel taciz skandalına karışabilir, ayrımcı davranışlarda bulunabilir, hatta sahtecilik veya zimmete para geçirme gibi suç faaliyetlerinde yer alabilir.

Organizasyonel liderlik danışmanlık firması Human Capital 3.0'ın kurucu ortağı olan Mark Fogel, İK’nın böyle durumları nasıl çözüme kavuşturulabileceği ve karar verebileceği konusundaki ikilemi şöyle özetliyor. İK ne yapmalı?

- Savunma görevini üstlenmek ve yöneticiyi korumak?

- Mevcut durumu parayla kapatmak?

- Yanlış yapanlara karşı harekete geçmek?

Peki, yanlış yapan şirketin lideri veya sahibiyse? Davranış yasadışı değil ama etik dışıysa? Fogel’in dediği gibi "Doğru olanı yapmak" her zaman kolay ya da net değildir.

İK profesyonellerinin tüm seçenekleri çok iyi tartmaları gerekiyor. Şirketi ifşa edebilir ve etik zeminde durabilirler, ancak bu da işlerini kaybetmelerine neden olabilir ve itibarlarını zedeleyebilir. Fogel; ‘’Özellikle Amerika’da devletin özel sektörde çalışan ve işyerinde yönetimle ilgili bir usulsüzlüğü iç ve dış kaynaklara duyuran çalışanları korumaya yönelik çabalarına rağmen, olası sonuçları dikkatle değerlendirmelisiniz.’’ diyor.

Bu işin tüm yükünü tek başınıza üstlenmeyin!

En azından, İK profesyonellerinin yasaların gerektirdiği şeyi yapmaları gerekiyor. Birisi kanunu gerçekten çiğnediyse, bu meseleyi birilerine götürmelisiniz. Bu durum şirketteki birisiyle fikir alışverişine ve olası stratejileri incelemenize yardımcı olabilir. Peki, İK bu konuda kimle ortaklık yapacak? Fogel, ilk başta acil olarak güvenilir bir yöneticiye başvurmayı öneriyor. Bu mümkün değilse, iç hukuk danışmanı veya bir yönetim kurulu üyesiyle görüşebilirsiniz. Duruma bağlı olarak devlet kurumundan destek alabilirsiniz.

Fogel, "Bu, rahatsız edici bir konuşmadır," diyor. Özellikle hukuk müşaviri veya yönetim kuruluyla hiç konuşmamış olanlar için... "Düğmeye bastığınız andan itibaren, tüm süreci takip etmeye ve bu konuşmaları yapmaya istekli olmalısınız."

Buna ek olarak, İK profesyonelleri, çalışanları işyerinde yasal veya etik sorunları bildirmek için kendilerini yetkilendirilmiş hissetmelerini sağlamalı ve onları bu konuda cesaretlendirmelidir.

Konuşmaların gizli kalmayabileceğini unutmayın. Sonraki aşamalarda takip soruşturmalarının ve görüşmelerinin yapılması gerekebilir.

Her adımı belgelendirin!

Etik olmayan bir durumdan şüphe edildiğinde İK mutlaka bu konuyu araştırmalı ve bulguları belgelendirmelidir. “Bazen dün kahvaltıda söylediklerini hatırlamak zor,” diyor Fogel, bu yüzden her şeyi gerçek zamanda belgeleyin. Bir hafta sonra bir şeyler belgelerseniz, boşlukları gerçekte olmayan diyalog veya eylemlerle doldurmanız daha olasıdır.

Tüm belgelerin paylaşılması gerekmez, ancak atılan adımları belgelendirerek takip etmek iyi bir fikirdir. Telefon veya kişisel görüşmelerden sonra kısa bir e-posta ile takip etmeyi de düşünün.

Kamusal skandallara nasıl yanıt verirsiniz?

Bazı şirket skandalları diğerlerinden daha kamusaldır. CEO'nuz tutuklanmış ve karşınızda onlarca kamera var, bu durumda basına nasıl bir açıklama yaparsınız? Bu iş hiç de kolay değildir. Spontane söyleyeceğiniz her söz hem sizin hem kurumunuzun aleyhine işleyebilir.

Bu yüzden kuruluşların basına konuşabilecekleri bir politika belirlemeleri gerekiyor. Tüm çalışanlar bu politikadan haberdar olmalı ve medya taleplerini yönetmekten kimin sorumlu olduğunu bilmelidir. Eğer medyanın bilgilendirilmesinden İK sorumluysa, Fogel keskin bir temas noktasına sahip olmayı öneriyor. Sözcünün yapması gerekenler:

Medya görüşmelerini belirli zaman aralıklarında tutun. "Bu konuya hala bakıyoruz ve daha fazla bilgiye sahip olduğumuzda size geri döneceğiz." demek iyi bir seçenektir.

Durumu abartmamak için direnin. Sadece birkaç kelimeyle veya cümleyle basit ifadeler verin. Sorulan sorulara cevap verin ama ek bilgi vermeyin.

Tahmin ya da varsayımdan kaçının. Bilinen gerçeklere sadık kalın.

İK’nın sıkı çalışması gereken süreç

Yöneticilere yapılan cinsel taciz suçlamaları haberleri yayılırken, birçok insan "İK neredeydi?" diye soruyor.

İK, kurum içindeki cinsel taciz iddiaları konusunda kamusal sorumluluğa sahiptir ve bundan kaçması mümkün değildir.

İK'nın daha fazlasını yapması gereken durumlar da olabilir, ancak İK işini doğru yaptığı durumlarda manşete çıkmaz, ama yapmadığı zaman manşetten de inmez.

İK sadece söylenti bile olsa bu durumu derhal araştırmalı ve durumun çözümüne yardımcı olmalı ve kimseyi kimseye şikâyet etmemeli! Çünkü İK şikâyet edecek değil, edilecek sorumluluktadır.

İK’nın yalnızca işyerinde kurumsal davranışlardan veya uyumdan sorumlu olmadığını hatırlamak da önemlidir. Böyle durumlarda en zor meselelerle mücadele eden ve çoğu zaman gerçekten iyi bir iş çıkaran bir İK’ya ihtiyaç vardır.