Lider mi, coach mu?

COACHING NEDİR ?

Coaching yeni bir kavram değil.Durumsal liderlik “ kişilerin bilgi, beceri,güven ve istek düzeylerini gözlemleyip, inceleyip, bu bulgulara göre farklı liderlik tarzını uygulayabilmek “ olarak tanımlandığında kendiliğinden coaching tanımı ortaya çıkıyor.Türkçe karşılığı Yönlendirme olarak kabul görmesine rağmen salt yönlendirme coachingi tanımlamak için yeterli değil.

Coaching ;

- Bireylerin veya ekiplerin , yaptıkları / yapacakları işlerinde daha etkin ve verimli olmaları için bilgi, beceri ve yeteneklerini geliştirmek,

- Sürekli gelişim programları ile kişisel sorumluluklarını artırmak ve oto kontrol mekanizmalarını çalıştırmalarını sağlamak,

- Yöneticinin makamsal gücünü kullanmaksızın çalışanlarını belirli bir konuda geliştirmesi ve,

- Bireyleri bilgi, beceri ve yetenekleri doğrultusunda yönlendirmek

olarak tanımlanabilir. Aşama aşama tanımlanacak olursa ,

- Bireylerin bilgi, beceri düzeylerinin saptanması
- Bireylerin öğrenme tarzlarının bilinmesi
- Eğitim ihtiyacının belirlenmesi
- Başlama noktasının kararlaştırılması
- Uygun öğrenme tarzını oluşturmak
- Coachluk toplantılarının planlanması
- Coachluk engellerinin bulunması ve giderilmesi
- Sürekli iletişim
- Uygulama planının oluşturulması
- Gözlemleme
- Geri bildirimde bulunma
- Sürekli motivasyon
- Gelişimin değerlendirilmesi ve yönlendirme

Tüm bu ayrıntılar coachingin lider için bir beceri olduğunu vurgulamaktadır.Liderlerin sergiledikleri teknik, sosyal ve kavramsal becerilerin hepsi coachinge atıfta bulunmaktadır.

Coachingi bir felsefe olarak kabul eden ve bunu liderliğin en önemli fonksiyonu olduğunu kabul eden yöneticiler hiç şüphesiz şirketleri ve kendileri adına birtakım kazanımlar elde etmektedirler.Örneğin ;

- Etkili delegasyon
- Çift yönlü esneklik ve iletişim
- Kişisel güven artışı ve zaman baskısının azalması
- Sorumluluk alma bilincinin gelişmesi
- Sahiplenme olgusunun gelişmesi

Gibi.

Coachingin etkin olarak uygulanabilmesi için liderlerin gerçek anlamda liderlik bilincine sahip olmaları ve aslında engel olmayan ama kendilerince coachluk engeli olarak görülen aldatmacalardan uzaklaşmaları gerekmektedir.

COACH’LUK ENGELLERİ VE COACH’TA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Birçok yönetici coachluk konusunda istekli olduklarını ve coachingin ne kadar önemli olduğunu bilmelerine rağmen zamansızlıktan coachingi yapamadıklarını vurgulamaktadırlar.

- “ Coachluğa zamanım yok “
Aslında yönetici kotrolün elinden kaçacağı endişesi ve kilit adam olma özelliğini kaybetmeme adına coachluk yapmak istememektedir.Sesli dile getirişi ise arkasına sığındığı zamansızlık olmaktadır.

- “ Coachluk yapılan nasılsa yanıt vermeyecek “
Coachluk becerilerine sahip olmadığının farkına vararak coachluk yaptığı takdirde bir yönetici olarak yetersizliğinin ortaya çıkmasından duyulan korkunun çalışanlara yansıtılarak çarptırılması durumudur.

- “ Coachluk yapmazsam da iş zarar görmez, devam eder.”
Yönetici olarak sorunların görmezden gelinerek sorunun kendiliğinden çözülebileceğinin yönetici tarafından bir felsefe olarak kabul edilmesi ve ancak sorunun büyük zararlara yol açması halinde değerlendirilmesi anlayışıdır.

Tüm bu nedenler ya da görünüşteki nedenler çoğaltılabilir.Ama bir lider olarak kabul görülmesi için kişinin artık “ BEN BİR COACHUM “ yaklaşımını benimsemesi ve bireyleri ekibini bir takım antrenörü olarak yönlendirmesi gerekmektedir.

Bir coachun,

- Coachluk almaya isteksiz olan kişilerde istek yaratması
- Sorunları gidermeye yardımcı olması
- Sıcak ve güvenilir ilişkiler kurması
- Esnek, anlayışlı olması
- Sert, katı baş öğretmen tarzından uzaklaşması
- İnsanları motive etmek için onlarla birlikte olması
- Başkalarının bilgi ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olurken talimat verircesine anlatmaktan uzaklaşması ve sorular sorması
- Geri bildirim yapması
- İnsanlarda güven oluşturması

Gerekmektedir.

Özetle,Coachingin yönetimin liderlik, motivasyon, delegasyon, kontrol, etkileme fonksiyonlarıyla bağlantılı bir kavram olduğunu tüm yöneticilerin farketmesi ve lider olarak etkileme ve etkilenme gücünü doğru olarak kullanabilmeleri adına coach kavramını uygulamaları gerekli olduğu otaya çıkmaktadır.

Coachluk bir beceridir , insanları ve olayları etkilemeyi hedefler, başkalarının performansını ve öürenme yeteneğini artırmayı amaçlar.Coach ise beceriyi ortaya çıkaran kişidir.

Işıl Dayıoğlu Aslan
Masters Training International