‘Başarı, gücünü beyinden alan bir bilimdir’

Harvard Tıp Okulu’nun önde gelen isimlerinden biri ve dünyada ses getiren
‘The Winner’s Brain’ kitabının eşyazarı Dr. Jeff Brown, HRdergi tarafından düzenlenen 14. Eğitimciler Zirvesi için Türkiye’ye geliyor. Bilişsel davranışçı psikoloji alanında dünyanın sayılı bilim adamlarından biri olan Jeff Brown ile yakın zamanda Türkçe olarak da yayınlanacak olan kitabı ‘The Winner’s Brain’ üzerine konuştuk.

Başarıyı taklit ederek yaşayan ve gerçekten başaran bir beyin arasındaki farka odaklanmak gerektiğini ifade eden Brown, bunu kanıtlamak için Whoopi Goldberg’den Londra taksi şoförlerine kadar birçok insanla röportaj yaptıklarını söylüyor. Jeff Brown başarı ve kazanma arasındaki ilişkiyi şöyle yorumluyor: ‘‘Kazanan bir beyne sahip olmanız demek, milyon dolar servete sahip veya ün yapmış olmanız demek değildir. Aksine, başarıyı deneyimleyen ve bunu hayata katabilen biri olmanız demektir. Kendiniz için hayatı daha yaşanabilir kılmanız demektir’’

Öncelikle Dr. Mark Fenske ile birlikte kaleme aldığınız ‘The Winner’s Brain – Başaran Akıl’ üzerine konuşmak isteriz.

‘The Winner’s Brain’ fantastik bir kitap projesiydi ve yazması da bir o kadar zevkliydi. Kitabı Bilişsel Nörobilim uzmanı ve araştırmacı Dr. Mark Fenske ile birlikte kaleme aldık. Benim uzmanlık alanım ise; bilişsel davranışçı psikoloji… Bu kitapta, ikimizin de uzmanlık alanlarını biraraya getirerek sağlıklı bir beyne dair bilimsel bulguları okurlar için ulaşılabilir ve anlaşılabilir bilgiler haline getirdik.

Amacımız, şansa dair teorileri veya hikayeleri anlatmak değil, başarıyı bir bilim olarak açıklayabilmek... Ayrıca, başarıyı taklit ederek yaşayan ve gerçekten kazanan bir beyne sahip olanlar arasındaki farkı hikayelere döktük.

Whoopi Goldberg, B. B. King, Phyllis Diller ve Susam Sokağı’ndaki Elmo’nun arkasındaki isim olan Kevin Clash gibi başarılı insanlarla birebir kişisel mülakatlar gerçekleştirdik. Bunun yanı sıra, akademi ve iş dünyasının en başarılı isimleri, müzisyenler, sanatçılar ve hatta Londra taksi şoförleriyle görüşmeler yaptık. Beynini en iyi şekilde kullanan birini nerede bulacağınızı asla bilemezsiniz! Başarı göreceli değildir; sadece başarı yanılsaması vardır. Ama başarı bir bilimdir.

‘The Winner’s Brain’ kitabının çıkış noktası nedir?

‘The Winner’s Brain’in çıkış noktası, günümüzde teknolojinin beynimizi kullanmanın ve beynimize ulaşmanın daha iyi yolları olduğu konusunda bizi yönlendirdiği gerçeğidir.

Bunun için güncel beyin bilimine dair sıkı bir çalışma yaptık ve başarı için gerekli 5 anahtar unsuru tespit ettik. Kitabımız da bu beş anahtar unsuru anlatıyor ve okurlara beyinlerini daha verimli kullanma ve ona daha iyi bakma üzerine yeni düşünme yolları gösteriyor. Eğer beynimizi en iyi şekilde kullanmak istiyorsak özellikle çalışan eğitimlerinde, iş hayatında ve de girişimcilikte yapmamız gereken şeyler var.

Kazanan beyin hayatımızda neye odaklanıyor? Beyne dair oluşturduğunuz devrimsel yaklaşımın detaylarını da aktarmanızı istesek…

Kazanan bir beyne sahip olanlar başarıyla sürekli karşılaşan insanlardır. Kazanan bir beyne sahip olmanız demek, milyon dolar servete sahip veya ün yapmış olmanız demek değildir. Aksine, başarıyı deneyimleyen ve bunu hayata katabilen biri olmanız demektir. Kendiniz için hayatı daha yaşanabilir kılmanız demektir. Beyin fonksiyonlarının desteklediği başarı kriterlerini hayatınıza uyarlamanın birçok yolu vardır. Duygusal denge, direnç, odaklanma, dikkat ve beyninize iyi bakmak başarıyı destekleyen ve yönlendiren en temel stratejilerdir.

Kitabınızda başarıya ulaşmak için gerekli 8 stratejiden bahsediyorsunuz. Bize kısaca bu sekiz stratejiyi özetler misiniz?

Öz-farkındalık: Kendini bilme ve başkalarının seni nasıl deneyimlediğini bilme yetisi. ‘Kendi yetkinlikleri ve becerilerini değerlendirebilmek’ en can alıcı ve elzem noktadır.

Motivasyon: Daha verimli olmak ve bilginin farklı bileşenlerini aynı anda doğru yönetebilmek için gereken şeydir; motivasyon. Kendini bir hedefe doğru yönlendirebilme ve hedefi nasıl kullanacağını bilme yetisidir.

Odaklanma: ‘Görevleri’ beyin dostu bir tarzda yerine getirebilme yetisidir. Beynimiz bilgiyi etkili yollarla organize etmekten hoşlanır. Nasıl organize edeceğimizi ve aynı anda birçok görevi yerine getirirken nasıl odaklanacağımızı bilmek bizim için en büyük çelişkidir. Burada beynin odaklanma stratejisi devreye girer.

Duygusal denge: Başarılı insanlar stresli, gergin ve arzu edilmeyen durumlarda duygularını dengede tutabilmek için ne yapmaları gerektiğini bilirler. Duyguyu yönetebilmek için spesifik bilişsel davranış stratejilerini kullanmak, bir takım oyuncusu ve bir lider olarak sizi başarıya götürür.

Hafıza: Hafıza pro-aktif bir beyin yaratmada yardımcı bir unsurdur. Hafıza, adeta bir navigasyon cihazı gibi geleceğimizi yönetmemize izin veren bir sürü deneyimin, ilginç durumun ve başarısızlığın buluştuğu zirvedir.

Uyma yeteneği: Beynin her ahval ve duruma uyum sağlaması yetisidir. Burada nöroplastisite devreye girer. Nöroplastisite beynin anında değişmesini sağlayan şartlı reflekste kilit noktadır. Kazanan beyin sürekli değişen ve bunu bir avantaja çeviren beyindir.

Direnç: Başarılı beyinler her başarısızlıktan sonra durumu toparlayabilir. Beyin direnç göstermeyi öğrenebilen bir organdır.

Beyin Bakımı: Beynin, fonksiyonlarını tam teşekküllü yerine getirmesi için uyumaya, egzersiz yapmaya ve uygun bir diyete ihtiyacı vardır. Beyne dair bu son strateji en çok gözden kaçandır ama hayatta başarılı olmak için gereken en temel strateji de budur. Beyniniz asla kaybetmek istemeyeceğiniz cebinizdeki son kalan 3 pound gibidir.

Kazanan beyin kavramından yola çıkarsak, başarılı bir kariyer yaratmanın temel yolu nedir?

Başarılı bir kariyer yaratmanın temel yolu; ‘kendinizi, yetkinliklerini, yeteneklerinizi ve geleceğinizi nasıl görüyor ve algılıyorsunuz’ sorusuyla açıklanabilir. Başarılı bir kariyer oluştururken, başarı ve başarısızlığın aynı derecede üstesinden geliyor olmanız; sıkı çalışma ve geribildirimi de aynı potada eritmeniz gerekiyor.

Başarı heyecan vericidir ve her birimizin başarıya ulaşma yolu farklıdır. Dünyada hiçbir insan bir diğeriyle aynı şeyleri yaparak başarıya ulaşamaz, çünkü başarı ‘özgün’dür. Birçok insan mükemmel olmaya çalışır ama bu yanlış bir yaklaşımdır. Başarısızlığı tatmayan ve onun üstesinde gelmeyen birinin başarıya ulaşması mümkün değildir; çünkü onu tanımıyordur. Ama bu da şu klişeyi akla getirmesin: Başarının anahtarı başarısızlıktır. Hayır, başarı başarısızlığın üstesinden gelmektir. Kendinizi geribildirimlere, yeni olanaklara ve geleneksel olmayan yöntemlere açmak, kariyer ve iş hayatınızı daha heyecanlı kılacaktır. Başarı, yaptıklarınızı yedekleyen bir zihniyettir.