0
Yarar Paketlerine Esneklik Geliyor
Prometheus Danışmanlık ve sigorta sektöründe uluslararası başarılarıyla adından söz ettiren AON firması işbirliği ile 9 Aralık tarihinde İstanbul Movenpick Hotel’de gerçekleştirilen ‘Esnek Yarar Paketi’ adlı konferans Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin Genel Müdürlerini, Finans ve İnsan Kaynakları yönetici ve uzmanlarını aynı platformda buluşturdu.
İyi çalışanı elde tutmak
‘Ücret – Prim – Motivasyon İlişkisi’, ‘Türkiye Yarar Paketi Araştırması’ ve ‘Piyasa Ücret Araştırması Sonuçları’ gibi konuların işlendiği konferansın açılış konuşmasını Prometheus Danışmanlık Genel Müdürü Yücel Atış gerçekleştirdi.
Açılış konuşmasının ardından ‘Üstün Performanslı Çalışanların Ödüllendirilmesi’ başlıklı sunumunda Atış; iyi çalışanları şirkette tutmanın artık eskisi kadar kolay olmadığını, bu sorunun çözümünün ise esnek yarar paketlerinde yattığını ifade etti: “İyi çalışanlar bazı yeterlilikleri edindikten sonra, örneğin, 9 – 6 saatleri arası bir çalışan olmak istemeyebilir. Eğer siz ona esnek çalışma saatleri sunarsanız, iyi çalışanınızı elinizde tutmuş olursunuz.”
Şirket içinde çalışan herkese esnek yarar paketi sunmaya gerek olmadığını belirten Atış; kişiye özel paketler uygulamanın, kişinin kendisini özel hissetmesini sağlayacağını ifade etti. Ayrıca Atış; mavi ve beyaz yakalı çalışanlara ve üstün performans gösterenlere sunulabilecek yarar paketlerine ilişkin görüşlerini katılımcılar ile paylaştı ve şirket anlayışlarının performans – ücret ilişkisine dayalı olarak yeniden yapılanacağının altını çizdi.
Türkiye’de yarar paketleri ne durumda?
AON Emeklilik Müdürü Neslihan Ayanoğlu ise gerçekleştirdikleri Türkiye Yarar Paketi Araştırmasının sonuçlarını katılımcılarla paylaştı. Şirketlerin çalışanlarına sundukları ek yarar paketlerini araştırdıklarını ifade eden Ayanoğlu; gıda, ilaç, finans, hizmet gibi çeşitli sektörlerden araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 80’inin çok uluslu, yüzde 20’sinin yerel şirketler olduğunu belirtti.
Şirketlerin sundukları yarar paketlerini, programlar çerçevesinde incelediklerini belirten Ayanoğlu; şirketlerin neredeyse tamamının yarar paketleri içerisinde çalışanlarına özel sağlık programları sunduklarını belirtti. Ancak bunların sadece yüzde 73’ü çalışanlarının tamamına bu tür programlar sunuyor. Hayat, ferdi – kaza, seyahat sigortası gibi programların şirketlerde çalışanlara sunulma oranını da paylaşan Ayanoğlu; şirketlerin sundukları yarar paketlerinde yer alan teminat içeriklerinde de genişlemelerin söz konusu olduğunu belirtti.
Esnek Yarar Paketi uygulamaları...
AON Türkiye Müdürü Nejat Tolunay ise; ‘Esnek Yarar Paketi nedir ve nasıl uygulanır?’ soruları üzerinde durdu. Tolunay, Esnek Yarar Paketinin sahip olması gereken özellikleri ‘bireyi ön plana çıkarmayı amaçlayan, bol çeşitli – seçmeli, çalışanın kişisel ihtiyaçlarına dönük, çalışanın kendi vergi pozisyonuna göre menfaatini maksimize eden, sabit maliyetli’ şeklinde sıraladı.
Ek yararların, çalışanın hayat standardını yükseltme, kişisel gelişim ve çalışanı koruma amaçlı olmalarına göre çeşitli kategorilere ayrıldığını ifade eden Tolunay; bu kategorileri dört bölümde şöyle ifade etti: ‘Yaşam standartı ile ilgili menfaatler’, ‘Finansal menfaatler’, ‘Çalışanı korumaya yönelik menfaatler’, ‘Profesyonel menfaatler’.
Sunumunda esnek yarar tiplerini de aktaran Tolunay; esnek yarar planlarının getireceği avantajların şunlar olduğunu söyledi:
• Menfaat paketi maliyetlerin tam kontrolünü sağlar.
• Vergi avantajlarını en uygun şekilde kullandırır.
• Sunulan menfaatlerin değerini arttırır.
• Seçme özgürlüğüne rağmen maliyetleri optimum seviyede tutar.
• Farklı ihtiyaçlara sahip personelin ihtiyaçlarına cevap verir.
• Yeni menfaatlerin sisteme maliyetsiz dahil edilmesini sağlar.
• Menfaat paketleri daha ilginç hale getirilerek İK programlarının etkili olarak uygulanmasını sağlar.
• Çalışan memnuniyetini arttırır.
Esnek menfaat paketlerinin ortaya çıkışını, yurdışında sağlık sigortası giderlerinin kontrol edilememesi nedeniyle, bu giderleri kontrol altına almak ve çalışanın aldığı bazı yararların yanında bazılarını da terketmesi amacına dayandıran Tolunay; çalışanlarına değişik kategorilerde menfaat sunan, sağlık giderlerini kontrol etmekte zorlanan, merkezi olarak yönetilen İK programlarından vazgeçmek ve çalışanlarını bölgeler arası aktarmak isteyen şirketlerin esnek yarar paketleri için en uygun şirketler olduklarını ifade etti. Ayrıca Tolunay; İK rekabetine açık şirketlerin de, çalışanı motive etmek için farklılık yaratmak amacıyla esnek yarar paketlerini kullanmaları gerekliliğinin altını çizdi.
Başlangıç adımları...
Tolunay; esnek yarar paketi uygulamasını hayata geçirmek isteyen şirketlerin öncelikle fizibilite çalışması yapmaları gerektiğini, ardından da sunulan menfaatlerin ve kullanılacak teknolojinin belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Buna ek olarak Tolunay; çalışan tatminini arttırmaya yönelik uygulanan bu paketlerin, hangi getirileri beraberinde getireceğinin çalışanlara aktarılmasının da çok önemli bir nokta olduğunu belirtti.
Türkiye’de düzenlenebilecek bir esnek yarar paketinde yer alabilecek menfaatlerin; çalışanı korumaya yönelik emeklilik programları ile eğitim sigortalarını içermesi gerektiğini belirten Tolunay; bu tip uygulamaların 1997’de İngiltere’de 40 adet iken, 2004’te 400’ü geçmiş olmasının Türkiye açısından da örnek alınabileceğini ifade etti.
Örnek yarar paketi: BP
En zengin esnek menfaat paketine sahip şirketlerden biri olarak kabul edilen BP’nin Türkiye İK Direktörü Engin İlksavaş da, ‘Sabit ücret, değişken ücret ve ek yararlar / BP’nin küresel yapısı içerisinde Türkiye uygulaması’ başlığı altında şirketin toplam ücret ve ek yararlar stratejisini katılımcılarla paylaştı.
Bu yarar paketi örneğinin ardından sözü tekrar alan Yücel Atış; ‘2005’e Girerken Ücretler’ adlı konferansın son sunumunu gerçekleştirdi. Bu sunumda, Eylül – Ekim ve Kasım aylarında gerçekleştirilen bir araştırmanın sonuçlarını katılımcılarla paylaşan Atış; öncelikle bu araştırmayı 300 şirket arasında 176 farklı ünvanlı beyaz yakalı çalışan arasında geçekleştirdiklerini ifade etti.
Ücret kavramından ücret paketi yaklaşımına…
Araştırmaya katılan şirketlerin eleman ve ücret artışı gibi konularda genel profillerini aktaran Atış; şirketlerin yüzde 60’ının performansı ücretlere yansıttığını belirtti. Ücretlendirme içinde, baz ücretin yanı sıra, özendirici ve yarar nitelikli ücret bileşenlerinin şirket yönetim anlayışlarında gittikçe artan bir oran gösterdiğini ifade eden Atış; ücret kavramından ücret paketi yaklaşımına geçildiğini vurguladı. Kademeler arasındaki fark aralığına da değinen Atış; bu aralığın son üç yıl içerisinde büyük genişleme gösterdiğini ifade etti ve üst düzey yöneticilerin aldıkları ücretlere ilişkin örnekleri aktardı.
Şirketlerin yabancı, yerli ya da Anadolu’da faaliyet göstermelerinden kaynaklanan ücretlendirme sistemlerindeki farklılıkların neredeyse kalmadığını, hatta bazı Türk şirketlerinde ücretlerin daha yüksek olduğunu belirten Atış; en çok aranan pozisyonların finansman, satış (iç – dış) ve İnsan Kaynakları Yöneticiliği olduğunu ifade etti. Geleceğin İnsan Kaynakları uygulamalarına ve ücretlendirmenin mevcut durumuna ilişkin görüşlerini de aktaran Atış; yurtdışında şirket yapılarında yer alan “Çalışanlarla İlişkiler Bölümü”nün İK Departmanları içerisinde Türkiye’de de kurulmaya başlayacağını ifade etti.
TEMEL NOKTALAR
• İyi performans gösteren çalışanları şirkette tutabilmenin giderek zorlaştığı günümüzde, bu sorunun çözümü esnek yarar paketlerinde yatıyor.
• Esnek Yarar Paketleri’nin sahip olması gereken temel özellikler şöyle: “Bireyi ön plana çıkarmayı amaçlayan, bol çeşitli – seçmeli, çalışanın kişisel ihtiyaçlarına yönelik, çalışanın kendi vergi pozisyonuna göre menfaatini maksimize eden, sabit maliyetli”…
• Esnek Yarar Paketleri şu avantajları beraberinde getiriyor: “Maliyetlerin tam kontrolü, vergi avantajlarının en uygun şekilde kullandırılması, sunulan menfaatlerin değerini artırması, seçme özgürlüğüne rağmen maliyetlerin optimum seviyede tutulması, farklı ihtiyaçlara sahip personelin ihtiyaçlarına cevap vermesi, yeni menfaatlerin sisteme maliyetsiz dahil edilmesi, İK programlarının etkili olarak uygulanması, çalışan memnuniyetini artırması”…
• Esnek Yarar Paketi uygulamasını hayata geçirmek isteyen şirketlerin öncelikle şu adımları takip etmesi gerekiyor: “Fizibilite çalışması yapılması, sunulan menfaatlerin ve kullanılacak teknolojinin belirlenmesi, paketlerin getireceği yararların çalışanlara net olarak aktarılması”…
• Esnek Yarar Paketleri’ni devreye sokmak için şu noktaları da dikkate almak gerekiyor: “Özendirici politikaların belirlenmesi, İK politikaları ile uyumlu çeşitlendirme yapılması, bireysel seçimler sonucu oluşacak programın paketlenip yönetilmesi, öngörülebilir maliyetlerin oluşması, çeşitleme sonucu toplu satın alma gücünün düşmesine rağmen avantajlı maliyetler, taleplerin takip ve değerlendirilmesi”…
