Yapay zekâ kariyer tavanını nasıl paramparça edecek?

Kariyer başarısı artık çalıştığımız yıl sayısına değil, yapay zekâ becerilerimize bağlı olacak. Büyük bir kariyer hamlesi yapmak, uzmanlaşmak veya tamamen yeni bir alana girmek istiyorsanız, korkmayın.

Bir sonraki kariyer kararınız ne olursa olsun, asla gözden kaçırmamanız gereken bir değişim unsuru, YZ becerilerinizin genişliği ve derinliğidir.

Microsoft ve LinkedIn'in son bulgularına göre, her 10 işverenden yedisi, yapay zekâ konusunda eğitim almamış daha deneyimli bir aday yerine, yapay zekâ becerilerine sahip daha az deneyimli bir adayı işe almayı tercih ediyor.

Şirketlerin 2024 İş Trendleri Endeksi'ne göre, yapay zekâ konusunda bilgili çalışanlara yönelik bu tercih ister teknik ister teknik olmayan rollerde olsun ve başvuru sahiplerinin kariyer seviyelerinden bağımsız olarak bir yetenek talebi yaratıyor.

Yeni işe alım zorunluluğu

Bulgular, yapay zekâ yeteneğinin "yeni işe alım zorunluluğu" haline geldiği düşünüldüğünde yetenek savaşının değiştiğini gösteriyor.

Yeni ekonomide iş fırsatları ararken, adaylar yakında başarı seviyelerinin artık çalıştıkları yıl sayısına değil, hangi sektöre girmeye hazırlanıyor olurlarsa olsunlar, YZ bilgisi ve eğitimi edinmedeki becerilerine ve çevikliklerine bağlı olacağını fark edecekler.

İşverenlerin üçte ikisinin (%66), YZ becerilerinden yoksun olması durumunda bir adayı geri çevireceğini belirtiyor. Ancak diğer işverenler (%77), doğru YZ yetkinliklerine sahip olmaları halinde kariyerinin başındaki katılımcılara bile daha fazla sorumluluk vermeye istekli olacaktır.

Yeni dijital ekonomide istihdam şansını sınırlamak bir yana, YZ, becerilerine yatırım yapmayı tercih etmeleri halinde insanların yeni iş türlerine erişimini demokratikleştirme potansiyeline sahiptir. Bu, yaratıcı yıkım döngüsünün bir parçasıdır.

Teknolojinin belirli biçimleri bazı eski işlerin yok olmasına ve yenilerinin yaratılmasına neden olurken, iş piyasasındaki bu yaratıcı yıkımın altında yatan güç, insanların belirli becerilere olan talebi karşılama becerisidir.

Organizasyonel psikolog Constance Noonan Hadley'e göre, son yıllarda insan ve iş alanındaki uzmanlar işin nedenini düşündüyse, bundan sonra dünya işin nasılını yeniden düşünecek.

Noonan Hadley, "Yapay zekâ, işin yapılma şekli açısından çalışanların eline daha fazla güç veriyor" diyor.

YZ yeteneklerini işe almak ve geliştirmek

Bu trendlerin ardındaki ironi, çoğu işverenin ihtiyaç duydukları yapay zekâ yeteneklerini oluşturmak yerine satın almanın daha kolay olduğunu varsaymasıdır.

Sadece birkaç işveren, kuruluşlarında halihazırda mevcut olan yetenek havuzunu geliştirmeyi tercih ediyor. Örneğin ABD'de işverenlerin yarısından azı (%45) "şu anda çalışanlar için YZ araçlarına veya ürünlerine yatırım yapıyor". 

Dünya genelinde her 5 çalışandan yalnızca 2'si (%39) mevcut iş yerlerinde yapay zekâ eğitimi almış.

Her 4 şirketten yalnızca 1'i bu yıl çalışanları için üretken YZ eğitimi vermeyi planlıyor.
Araştırmacılar, çalışanlarının YZ yetkinliklerini yeterince hızlı geliştirememelerinin bu "eğitim açığını" daha da kötüleştireceğini öne sürüyor.

Microsoft ve LinkedIn, çalışanların mevcut işverenlerinden aldıkları sınırlı eğitim yelpazesine rağmen, "profesyoneller resmi rehberlik veya eğitim beklemiyor - becerilerini geliştiriyorlar" diyor.

Her 4 çalışandan 3'ü (%76) yapay zekâ becerilerinin iş piyasasında rekabetçi kalmalarına yardımcı olacağını biliyor.

Her 10 çalışandan 7'si (%69) YZ becerilerine sahip olmanın daha hızlı terfi almalarına yardımcı olacağına inanıyor.

Her 5 çalışandan 4'ü (%79) YZ becerilerinin "iş fırsatlarını genişleteceğine" inanıyor.

YZ, becerilerin gelişimini hızlandırmaya hazırlanıyor. Aslında, günümüz yetkinliklerinin %68'i 2030 yılına kadar yapay zekâ nedeniyle değişebilir.

Öğrenmeye olan bu açıklık, mevcut yetenek neslinin kendi kariyer tavanlarını yıkıp yıkmayacağını ya da bu tavan tarafından engellenip engellenmeyeceğini belirleyecektir.