Stres sarmalından çıkmak hiç bu kadar zor olmamıştı…

Eğer canınız çok sıkılıyorsa, sabah kendinizi kötü hissederek işinize başlayacağınız ve çalışmak için yeterli enerjiyi bulamayacağınız kesindir. Dr. Harry Johnson’a göre, aşırı yorgunluğun temelinde duygusal nedenler yatmaktadır ve bu genellikle can sıkıntısı ile ilgilidir. Size mücadele gücü vermiyorsa işinize ilgi duyamazsınız. Dinlenmek, yorgunluğun bu türüne bir çözüm getirmez. Herhangi bir şekilde işinize karşı daha fazla ilgi duyma yollarını aramalı, başka ilgi alanları geliştirmeli, hatta işinizi değiştirmelisiniz.

Tatile çıkmak da stresi kontrol etmenin bir yoludur. Zaman zaman kısa ve uzun tatillere ihtiyaç duyulur. Yoğun bir işte çalışıyorsanız yılda üç haftalık bir tatil harikalar yapabilir. Sizin dışınızda gelişen ve kısa zaman içinde yer alan fazla değişiklikler insanı hasta eder. Birçok değişikliğe uyum sağlamanın strese yol açtığı değişken ve çalkantılı bir dünyada yaşıyoruz. Bundan dolayı, “denge bölgeleri” oluşturulması başa çıkmak zorunda olduğunuz stresin azalmasına yardımcı olur. Denge bölgesi, yaşamınızda hiçbir değişikliğin olmadığı, oluyorsa da çok az ve çok yavaş olduğu bir alandır. Bazı kişiler için dini inanç denge kaynağı olabilir. 

Yaşamımıza getireceğimiz değişiklikler konusunda seçimimizi bilinçli yapmalıyız. Bizler değişimlerle ilgili kararlarımızda tepkisel olmaktan çok ileri görüşlü olmalıyız. Meydana gelebilecek değişimleri önceden görerek, organizasyonumuzu ve bunları tanımak için gerekli şartları bu değişiklik gerçekleşmeden önce hazırlamalıyız. Yönetici olarak bizler, işin küçük ve gereksiz ayrıntılarına girmeden genelleme yaparak bir sentez oluşturabilmeliyiz.

Böyle bir dünyada, yöneticiler için iki temel sonuç çıkarılabilir. Birincisi, değişiklik karşısında doğru bir tutum geliştirilmelidir. Her değişimi kabul etmek, bunlara karşı çıkmak kadar yanlış bir davranış tarzı olur.

Uzun ve kısa süreli stresler arasında önemli bir ayrım yapılmalıdır. Kısa süreli stres esnasında nabzınız artacak, kaslarınız gerilecek, beyin dalgalarında hızlanma olacak, soluğunuz sıkışacak ve kan şekeri artacaktır. Ani ve aşırı yoğunlukta yaşananlar kadar, uzun süreli olan stresler de öldürücüdür. Uzun süreli stres, yüksek ve kesintisiz gerginlik halini kapsar ve sistem bu süre içinde eski normal düzeye inemez. Yöneticilerin çoğu, basit çözümü olmayan karmaşık sorunlarla uğraşmak zorundadır. Günün bitiminde kafaları sürekli bu sorunlarla doludur.

Günümüz yaşam şartlarından çıkartılacak ikinci sonuç, yöneticinin kişisel olarak stresi denetleyebilecek etkin yöntemler geliştirmek zorunda olmasıdır.

Yöneticinin görevlerinden birinin de çalıştırdığı kişilerin hayatlarındaki artan strese rağmen randıman vermelerini sağlamak olduğu gözden uzak tutulmamalıdır.

Ailenizden, işinizden, arkadaşlarınızdan veya başkalarından kaynaklanan türlü baskı ve istekler dış stres kaynakları diye adlandırılır. Kendi içinizdeki baskı ve beklentilere ise, iç stres kaynakları denir. Tüm dış ve iç baskılar, beklentiler, stres kaynakları diye tanımlanan bir ortak terim altında toplanmıştır. 

İnsan vücudu ve gerginlik; bir yaya benzetilebilir. Bir an için insanların farklı boy ve şekillerde, farklı dayanma gücündeki yaylar olduğunu varsayalım. Bir kısmımız daha dayanıklı olduğumuz veya yılların tecrübesiyle güçlendiğimiz için strese karşı daha dirençliyizdir.

Din, bazı şeyleri sıraya sokup öncelikleri tespit etmede insana yardımcı olarak kişinin hayatında tamamlayıcı ve toplayıcı bir rol oynar. Hayatınızda eğer birkaç denge kaynağı varsa, onlara sıkı sıkıya sarılın ve size yardımcı olmalarını engellemeyin. Kendi durumunuzu gözden geçirirken denge sınırlarınızın çok az ve seyrek olduğunu görürseniz, hayatınızdaki bu önemli eksikliği gidemeye çalışın.

Stres azaltmanın bir başka doğru yolu da kişisel ve mesleki niteliklerinizi mümkün olduğu kadar hatalardan arındırarak güçlendirmektir. Stres azaltıcı önlemlerden bir diğeri de iyi ruh sağlığı alışkanlıklarını geliştirmek ve uygulamaktır. Geliştirilen güçlü psikolojik uyumun stresi etkisiz kıldığı herkesçe bilinen bir gerçektir.

Stres kaynaklarına karşı tepkinizi belirleyen esas etkenlerden biri algılama tarzıdır. Bir stres kaynağını algıladığınız çok önemlidir. Onun için düşüncelerinizi denetim altında tutmanız stresi azaltma veya dengelemede çok önemli bir rol oynar.