0
İnsan Kaynakları ve Rekabetçi İstihbarat
Rekabetçi İstihbarat (Rİ), rakipleriniz hakkındaki veri ve bilgileri değerlendirmek için kullanılan güçlü bir yönetim aracıdır. Doğru kullanıldığında, rakiplerinizin hareketlerini yorumlamanızı ve bunlara yanıt verme sürenizin kısalmasını sağlayan stratejiler geliştirmenize olanak verir. İnsan Kaynakları yöneticilerinin CEO’ya stratejik danışmanlık yapma görevlerinde, Rekabetçi İstihbarat insan sermayesi stratejilerinin geliştirilmesini, böylece şirketin ortalamanın üstünde geri dönüşler yaratabilmesini sağlar.
Rekabetçi istihbarat nedir?
1. Rekabetçi istihbarat, liderlerin mantıklı ticari kararlar almasını sağlamak için toplanan ve analiz edilen bilgilerdir.
2. Yöneticileri fırsat ve tehditler konusunda uyaran bir araçtır.
3. Rakiplerin ve rekabetçi ortamın yetkinliklerinin mantıklı bir biçimde değerlendirmesini sağlayan bir vasıtadır.
4. Sadece pazarlama ya da stratejik planlama departmanları için değil, şirketteki herkes için bir yaşam biçimidir. İhtiyaç duyanlara kritik bilgiler sunar.
Rekabetçi istihbaratın ne olmadığını bilmemiz de eşit derecede önemlidir:
1. Rekabetçi istihbarat casusluk değildir. Casusluk yasadışı ve etik dışı bir şeye gönderme yapar.
2. Bir kristal küre değildir. Rekabetçi İstihbarat, kısa ve uzun vadeli gerçeklik için mantıklı bir tahmin sunar. Geleceği öngörmez.
3. Bir veri tabanı araştırması değildir. Veri sadece veridir. Değer yaratabilmesi için onu kullanılacak kişiler tarafından değerlendirilip yorumlanması, ardından da sübjektif bir değer eklenmesi gerekir.
4. Sadece tek bir zeki kişinin yapabileceği bir iş değildir. Bunu tek kişi yapamaz. Organizasyondaki herkesin işidir.
Yazar Tom Clancy, kitaplarında gizli bazı sırları ifşa ettiği için askeri otoriteler tarafından suçlandı. Oysa romanlarında askeriye ile ilgili olan her şey kamuya açık olan, yayınlanmış verilerden alınmıştı. Clancy sadece kamuya açık bu verileri yorumlama ve popüler öykülerine katabilme becerisine sahipti.
Rekabetçi istihbarata ilişkin sayısız kurumsal örnek de vardır. Spor takımları düzenli olarak karşı takımları izler ve değerlendirir; böylece koçlar ve yöneticiler, kazandıran bir oyun stratejisi geliştirebilir. Bir havayolu şirketi belli bir fiyatı düşürdüğünde pazardaki diğer havayolları da bu fiyat değişikliğini kopyalamakta hızlı davranır. Otomobil üreticileri tüm modellerin üretim rakamlarını sürekli takip eder. Sözleşme müzakereleri sırasında her iki taraf da birbirinin zayıf ve güçlü yönlerini sıkıca araştırır, pazarlık avantajı kazanmak için geçmiş müzakere uygulamalarından yararlanır.
Peki, İK şirketinizdeki rekabetçi istihbarata nasıl katkıda bulunabilir? Bunu yapmak için; genel ticari yetenekleri ile spesifik İK bilgilerini bir araya getirerek performans tehditlerine ve şirketiniz için söz konusu olan fırsatlara dikkat çekebilir. Şimdi dört senaryoyu dikkate alalım:
1. Kaliteli kişileri bulmak, geliştirmek ve elde tutmak İK departmanı için kritik bir görevdir. Yetenek için diğerleri ile doğrudan rekabet halindesiniz. Rekabetçi istihbarat, rakiplerinizdeki (ve sektörünüzdeki) ücret ve ek menfaat programları, İK teknolojisi, yasal düzenleme ile ilgili konular ve farklılıkların yönetimi ile ilgili olarak veri ve bilgi toplar. İK, bu veriler sayesinde programlar geliştirebilir ve şirketi “çalışanların tercihi” haline getirecek bir kurumsal kültüre katkıda bulunabilir.
2. Rakiplerin finansal koşulları ile ilgili kurumsal istihbarat İK’ya, olası yeniden yapılanmayı gerektirebilecek zayıf noktaları gözlemleyebilmesi için bir fırsat sunar. İşgücü maliyetleri tüm yöneticiler için her zaman bir endişe alanı olmuştur. İK, iyi bilgi sayesinde kendi tasarruf sağlayan girişimleri ile en yakın rakiplerininkini kıyaslayarak, ortalamanın üstünde geri dönüşler yaratabilir. Yeniden yapılanma genellikle işten çıkarmalar anlamına gelebilir. Şirketiniz, işten çıkarılacak daha iyi kişilerin bazılarını işe almaya hazır ve istekli olabilir mi? Rakibinizi etkileyen koşullar sizi de etkileyebilir mi?
3. Finans endüstrisinde verimlilik oranı kritik bir performans ölçütüdür. Banka verimliliğini ölçmek için kullanılan geleneksel bir yöntemdir. En basit haliyle, gelirlerin her bir kuruşunu üretebilmek için gereken maliyettir. Doğal olarak banka yöneticileri bu ölçüte büyük önem verir ve İK gibi fonksiyonlardan bu rakamı arzu edilebilir seviyede tutmalarını bekler. Bankanızdaki verimlilik oranının .54 olduğunu ve temel rakibinizin oranının .41 olduğunu varsayalım. Rekabetçi istihbarat yetenekleri, güçlü ticari ve fonksiyonel beceriler ile birleştirildiğinde eşitsizliğin nerede olduğunu keşfetmenizi sağlayabilir. Bu analiz sayesinde strateji oturumları geliştirerek aradaki açığı kapatabilir ya da oranınızı hissedarlar ve müşteriler için doğrulayabilirsiniz.
4. Şirketinizle doğrudan rekabet içinde olan bir imalatçı, hemen yanınızda bir tesis kurdu. Rekabetçi istihbarat sayesinde iyi çalışanlarını kendine çekebilmek için bu imalatçının aynı becerilere yüzde 15 daha fazla ücret verdiğini belirlediniz. Çalışanların rakiplerinize doğru taraf değiştirecek mi? Onları sizinle tutmak için ne gerekiyor? Ayrılmalar konusundaki güdümleyici para olabilir mi? Çalışanlarınızın sizinle kalmasını sağlamak için ne yapmalısınız?
Rekabet avantajı bilgisini nasıl edineceksiniz?
Pek çok kaynak zaten belirgindir: Wall Street Journal ve Business Week gibi iş dünyasına yönelik yayınlar, güvenilir internet siteleri, sektörel yayınlar, gazeteler, TV, vs… Restoran sahipleri sık sık diğer restoranları ziyaret ederek müşterilerin neler deneyimlediğini gözlemler ve bu bilgiyi kendi mekanlarında kullanır.
Öte yandan pek çok farklı kategoride anketler, akademik ve devlete ait araştırma raporları gibi ücretli kaynaklar da vardır. Diğer kaynaklar ise temel teknik bilgileri okumayı gerektirir; finansal bildirgeler, pazarlama bütçeleri, üretim süreçleri, mekanik özetler gibi… Yıllık faaliyet raporlarında halka açık şirketlere ilişkin sayısız ücretsiz bilgi yer almaktadır. Mühendisler fuarlarda dedikodu alışverişi yapar. Rakip satış ekipleri bir restoranda notlarını kıyaslar. İK profesyonelleri bölgesel konferanslara katılarak kendi şirketlerindeki etkinlikler ile diğer şirketlerdekiler arasındaki farklılıkları belirleme fırsatı bulur.
Rekabetçi istihbarat kimi zaman şirket liderlerini mutlu etmeyecek acı gerçekleri ortaya çıkarsa da, bu gerçeklere göre hareket etmemek yıkıcı olabilir. İK profesyonelleri rekabetçi istihbarat becerilerini kullanarak aksiyon konusunda öneri ve tavsiyeler sunmalıdır. Bu, şirketinizin büyümesini sağlayan kilit bir disiplindir.
KEN MOORE
Ken Moore, Ballston Spa, NY merkezli bir Organizasyonel Gelişim danışmanlık firması olan Ken Moore Associates’in Başkanıdır. Albany’deki New York State Üniversitesi’nde ve Union Graduate College’da stratejik yönetim dersleri vermektedir. Kendisine kmoore01@nycap.rr.com adresinden ulaşılabilir.
