İK Profesyonelleri için Altı Yetkinlik -1: Strateji Mimarı ve İş Ortağı olarak İK

Ekonomi dünyasının güçlü ve dinamik değişimlerle başa çıkmakta zorlandığı bilinmeyen bir şey değil ve şunu da biliyoruz ki, İK yönetimi tüm bunların ortasında ne yöne gideceğini şaşırıyor. Şirketler agresif ve açıkgöz rakipleriyle mücadele etmek için çırpınıyor. Şirketlerde İK profesyonelleri yönetimsel mükemmellikten
daha fazlasını sağlama konusunda baskıya maruz kalıyorlar.
İK’cılardan yöneticilerin işlerini daha kolay yapmaları ve en iyi geri dönüşleri sağlamaları için
birer Strateji mimarı ve İş Ortağı olmaları bekleniyor.

Öngörüsü yüksek, vizyon sahibi liderler İK takımlarından daha fazla değer yaratmalarını talep ediyor ve de bu değeri fazlasıyla alıyorlar.

Michigan Üniversitesi’nde görev alan ve İK profesyonellerini yirmi yılı aşkın süredir sistematik şekilde gözlemleyen Profesör Dave Ulrich organizasyonlara değer katan İK Yetkinlik Modeli’ni oluşturan altı yetkinliği şöyle sıralıyor:

a. Güvenilir Aktivist
b. Kültür ve Değişim Yöneticisi
c. Yetenek Yöneticisi/Organizasyon Tasarımcısı
d. Operasyon Uygulayıcısı
e. İş Ortağı
f. Strateji Mimarı

Ben bu yazıda iki yetkinliğe odaklanmak istiyorum: İş Ortağı ve Strateji Mimarı. Bir sonraki yazımda diğer yetkinliklere değineceğim.

1. İş Ortağı

Şirketler, dış fırsatlara ve tehditlere cevap verebilecek hedefler belirlediklerinde başarılı olurlar. İK profesyoneli, şirketin içinde bulunduğu sosyal ortamı anlayarak, başarısına katkıda bulunur. Aynı zamanda şirketin nasıl para kazandığını, ki buna şirketin değer zinciri deniliyor, müşterilerinin kim olduğunu, müşterilerin şirketin ürün ve hizmetlerini neden aldıklarını bilir. Şirketin farklı birimlerini (finans, pazarlama, AR-GE, mühendislik), bu birimlerin neler yapması ve birlikte nasıl çalışması gerektiğini anlayarak şirketin organize olmasını sağlar ve şirketin para kazanmasına yardımcı olur.

İK profesyonelleri, İş Ortağı olabilmek için işe temel işletme dersi ile başlarlar. İK profesyonellerinin, en basitinden, işletme okur-yazarı olmaları, bir başka deyişle rakipler, müşteriler, ticari ortam, finansal performans ve şirketin nasıl para kazandığıyla ilgili bilgi sahibi olmaları gerekir. Bundan sonra, İK uygulamalarını şirketin stratejisiyle uyumla hale getirmeye yardımcı olacakları Strateji Mimarı rolüne soyunabilirler. Strateji mimarları, şirketin gelecekle ilgili net bir vizyonu olmasını, oluşturulan stratejilerin müşteri beklentileriyle tutarlı olmasını ve bu stratejilerin İK uygulamaları ve liderlik davranışlarıyla hayata geçirilmesini sağlarlar.

İş ortağı olmak, şirketi anlamaktan fazlasını gerektirir. İş ortaklığı, o derin anlayışı, problemleri öngörmek ve şirketi başarıya götürecek çözümler üretmek için kullanabilmek demektir.
İK, şirketin içinde bulunduğu ticari ve sosyal ortamı anlayarak, şirket kararlarında etkili olmak için daha donanımlı hale gelmiş olur.
Son yıllarda, İK İş Ortağı ifadesi epey popüler oldu. Ancak, son zamanlarda şunu farkettik ki,
bazı şirketler bu ifadeyi kullanmayı pek tercih etmiyorlar.

İş Ortağı olmak artık beklenilen bir şey, oyuna girebilmek için zaten sahip olunması gereken bir özellik. Şirketinizi, sektörünüzü ve küresel piyasadaki yerinizi anlamazsanız işin insani boyutuyla ticari boyutunun kesiştiği noktadaki önemli stratejik alanlara katkıda bulunamazsınız. Ancak İş Ortağı olmak sadece işin ticari boyutunu anlamak değil aynı zamanda o anlayış üzerine harekete geçmek demektir. Yani biraz cesaret gereklidir.

2. Strateji Mimarı

İK profesyonelinin, şirketin şimdi ve gelecekte nasıl başarılı olacağına dair bir vizyonu vardır. Bu vizyonu hayata geçirmek için şirket stratejisinin oluşturulmasında aktif bir rol oynar. Ticari trendlerin ve bu trendlerin şirket üzerindeki etkilerinin farkındadır, başarının önündeki engelleri öngörür ve stratejik netlike kazanılması sürecini yönlendirir. Stratejinin oluşturulmasına, organizasyonu dış müşteri beklentilerine bağlayarak katkıda bulunur. Bu bağlantı çalışanların müşteri odaklı şirket stratejisini anlayıp uygulanmalarını sağlar.

İK gerçek bir İş Ortağı ve Strateji Mimarı olduğunu nasıl kanıtlayabilir?

a. İK şirket stratejisini anlamak ve İK uygulamalarını stratejiyle uyumlu hale getirmek zorundadır. Bunun için, şirket stratejisine ilişkin sorunları tespit edebilmeleri, piyasadaki trendleri ve şirket üzerindeki etkilerini görebilmeleri ve stratejik rotaya göre hem şirket hem de İK’nın yıllık öncelik ve girişimlerini belirleyebilmeleri gereklidir.

b. İşletme bilgisine sahip olmak hem İK profesyonelinin hem de İK fonksiyonun organizasyon içindeki güvenilirliğini artırır. Bu bilgi daha stratejik işler yapmak için bir temel sağlar. İş Ortağı veya Strateji Mimarı olmak ne İK profesyoneline ne de şirkete rekabet avantjı sağlamaz. Ancak, şirketin içini, dışını ve içinde bulunduğu ortamı bilmek öyle bir temel sağlar ki, İK sistem ve süreçleri böyle bir temel üzerine inşa ederek rekabet avantajı yakalanmasını sağlayabilir.

c. Şirketi ve faaliyet gösterdiği çevreyi anlamak organizasyonun gerekli şekilde cevap vermesine yardımcı olur. Örneğin, eğer mühendislere ihtiyacınız varsa, fakat rakiplerinizin ihtiyaçları, işe alacağınız mühendislerin beklentileri ve mali durumunuz hakkında bir fikriniz yoksa, etkili bir işe alım süreci yaratmakta başarısız olacağınız hemen hemen kesindir.

d. Bir İK stratejisi oluşturmak ve bu stratejinin ilk üç sayfasını şirketin rakipleriyle kıyaslandığı ayrıntılı bir mevcut durum analizine ayırmak iyi bir yoldur. Şirketin başarıya ulaşmasını sağlamak için atılması gereken adımları belirlemek ve önerileri tahminlere göre değil, verilere göre dayandırmak İK’nın stratejik rolünü de güçlendirecektir.

Ken Moore