0
Etkili bir lider nasıl olmalı?
Shell Oil USA’nın eski başkanı Phil Carroll, nüfuz etme yeteneğine sahip liderlere iyi bir örnek oluşturuyor. Shell’de çalışan birçok kişiye göre onun en önemli özelliklerinden biri “katılım” sağlamasıydı. Shell Öğrenim Merkezi’nin eski lideri Jerome Adams, bu konuda şunları söylüyor:
Bu, ‘Herkese söz hakkı verelim; ama yine de kendi bildiğimizi yapalım’ şeklinde, jeste dayalı bir iletişim kurma biçimi değildi. Tam aksine, Carroll tarafından - çalışanların fikirlerini, kaygılarını ve karşılaştıkları sorunları öğrenmek için- planlanmış kişisel bir çamlışmaydı. Bu da sadece üst yönetimin değil, neyin doğru neyin yanlış gittiğini çok daha iyi bilen organizasyonun her kademesinden insanların bakış açılarıyla ilgilenmek oluyor anlamına geliyordu.
Bu durum insanlara derinden inanabilme ve güvenebilme özelliğini ortaya çıkarıyor. Bu tarzda çalışmalar sayesinde lider, çalışanlarını yakından tanıyabiliyor ve onların fikirleri hakkında kendini daha rahat hissederek, çalışanlarına güvenebiliyor.
Dostluk değil “saygı”
Organizasyona nüfuz etmenin amacı dostluk kurmaktan çok, karşılıklı saygıyı sağlamak olmalıdır. Bazı şirketler cuma günleri “Mutlu Saat”, bazıları da öğle yemeğinde “Pizza günü” uygulaması yaparlar. Bunların amacı herkesin birbiriyle iletişime girebileceği sosyal bir ortam yaratmaktır. Örneğin Kaliforniya’da Iris Group adlı küçük bir şirket, bu uygulamaları çok daha üst seviyelere kadar taşıdı.
Kartpostal üreten bu şirketin kurucusu ve başkanı olan Steven Hoffman, yüzlerce çalışanının öğle yemeği için şirketi terk ederek, uzak yerlerdeki restoranlara gittiğini fark etmişti. Şirket, yeni gelişmekte olan bir şehirde kurulmuştu ve şirketin yakınında da yemek yeme imkanı yoktu. Bu durum, verimliliğin düşmesine neden oluyordu. Bazı çalışanlar da, kendi yemeklerini getirip masalarında yiyorlardı. Bu da, insanlar arası iletişimin az olması, takımlar oluşturmanın zorlaşması ve grup liderlerinin organizasyona -yeni iş olanaklarıyla- nüfuz edebilmesinin zorlaşmasına neden oluyordu.
Bunun üzerine Hoffman, çalışanların bazı günler yemeklerini şirkette yiyebilmelerini sağlamak için çorba ve salata servisi yapılması kararını aldı. Bu fikir çok etkili oldu ve insanlar öğle yemeklerinde kafeteryada oturup sohbet etmeye başladılar. Bu sayede, kişisel ilişkiler yoluyla şirketin her alanına nüfuz ederek, verimlilik de arttırılmış oldu. Ayrıca, yemek yenilen yere Internet bağlantısı olan bilgisayarlar da konulmuştu. Böylece, çalışanlar kişisel maillerini kontrol edip Internette sörf yapma imkanına sahip oluyorlardı. Çalışma saatleri yerine öğle saatlerinde bu işlerle ilgilenmek de büyük zaman tasarrufu sağladı. Hoffman ve diğer yöneticiler de bu saatleri çalışanlarla konuşup önemli bilgiler edinmekle geçirdiler.
İşte, çalışanların hep bahsettikleri fayda bu! Bu, çalışanların bağlılığını arttırmanın yanında, her yıl iki basamaklı rakamlara ulaşan bu küçük şirketin kültürünün de bir parçası.
Kişisel yetenekler
Şimdi, etkili liderlerin sahip olduğu diğer yeteneklerin neler olduğuna bir göz atalım:
Kibrini kırabilme: Kararlarında kendinden emin olmayan bir lider, sorunlarını çalışanlarla birebir konuşmalarında aktarmak zorunda kalma riskini de alır. Aslında, kendinden emin kararlar alamayan bir liderin üst düzey yönetici konumuna gelebileceğini hayal etmek bile zor geliyor. Ama, bu zaman zaman olabiliyor. Öte yandan, bu özelliği alçakgönüllülükle karıştırmamak gerek. Bir liderin en önemli yeteneklerinden biri de kendini basit görebilmek, kibrini kırabilmektir. Bu özellik de genellikle, öğrenme isteğinden doğar.
Alçakgönüllülük: Alçakgönüllülük, ender olarak karşılaştığımız özelliklerdendir. Bulunabileceği yerler ise liderliğin doğal olarak kendini bulduğu yerlerle aynıdır. Southwest Airlines’ın başkanı Herb Kelleher, bu konuda şunları söylüyor:
Israrla, çok profesyonel olduğunu iddia eden kişiler, genellikle sorumluluklarını hakkıyla yerine getiremeyen kişilerdir. Asıl profesyonellik, yaptığın işte -gösteriş yapmadan- iyi olabilmektir. Bizim çalışanlarımızın izlediği yol da bu. Dünyanın en yüksek hizmet kalitesi, en iyi güvenlik rekoru, vs. kendilerine ait olsun ya da olmasın, işlerine odaklanmaya devam ederler.
Sabır: Kişisel eşitlik bir günde ya da bir senede sağlanamayabilir. Bu, zaman alır. Bazı etkileşimlerin tekrarlanmasını gerektirir. Sabırlı olup birçok insanla sık sık iletişim kuran kişiler, kurum hakkında kendi veritabanlarını oluşturmuşlardır. Bu liderler, yeni olanaklar çıktığında genellikle, takımlarını da kendileriyle birlikte sürüklerler.
Samimiyet: “Samimiyet”, terim olarak iş hayatında pek kullanılmaz. Cinsel taciz gibi olaylardan çekindiğimiz için, özellikle bu terimi çok fazla kullanmayız. Ancak, samimiyet yine de eskiden beri var olan ve önemli bir kavramdır. Her şirketin de kendi “samimiyet” anlayışını belirlemesi gerekir. Çalışanları arasında ve hatta müşterileri ve tedarikçileriyle de belirli bir düzeyde samimiyet kuran liderlere sahip olan şirketler, uzun süreli bağlılık yaratma konusunda başarılı olurlar.
Organizasyon içinde, çeşitli seviyelerde kişisel ilişkiler kurmaya zaman harcayan liderler, organizasyonel değişimin gerçekleşmesi için birer kanal açmayı başarabilirler. Siz de şu soruları cevaplayarak bu liderlerden olup olmadığınızı anlayabilirsiniz:
• Önceki ve şimdiki pozisyonlarınız sırasında kurduğunuz ilişkilerin haritasını çıkarın. İlişkilerinizi aynı şekilde sürdürmeye çalıştığınızı görebiliyor musunuz?
• Diğer insanların, kişisel eşitlik havuzunda olmak istedikleri biri misiniz?
• İnsanların sizin değerinizi ve onların kişisel eşitlik planının bir parçası olma isteğinizi anlamalarını sağlamak için planınız ne?
• Liderlik davranışınlarınızı bir araya gelme, beyin fırtınası seansları gibi aktivitelerle destekliyor musunuz?
Larraine Segil
Larraine Segil kimdir?
Larraine Segil anlaşmalar, şirket evlilikleri ve iş ilişkilerinin önemi gibi konularda bir Düşünce Lideri’dir. Son kitabı "Dynamic Leader, Adaptive Organization: Ten Essential Traits for Managers," (Etkili Lider, Dönüşebilir Organizasyon: Yöneticiler İçin On Temel Özellik), Wiley Publishers tarafından Mart 2002’de yayınlanmıştır. Ayrıca, "FastAlliances™: Power Your E-Business" (Hızlı Anlaşmalar: E-iş’ini Güçlendir) (Wiley, 2001) ve "Intelligent Business Alliances," (Akıllı İş Anlaşmaları) (Times Books, 1996) kitaplarının da yazarıdır.
BusinessWeek, CIO, CFO, Bloomberg News, ve Internet World gibi yayınlarda çalışmaları yayınlanmıştır. CNN, CNBC ve Yahoo FinanceVision’da iş anlaşmaları konusunda yorumcu olarak çalışmakta ve yerel ve global birçok şirkete bu konuda danışmanlık hizmeti vermektedir.
