0
Kurumsal e-learning Altyapı Öğeleri
Kurumsal e Learning Yapılanmasına Bakış
Kurumsal e learning yapılanması ile amaçlanan; çalışanların etkin, ekonomik ve yeni bir eğitim modeli ile tanışmasıdır. Bu yapılanma ile kurumlar, yürüyen eğitim sistemlerinde uzaktan eğitim teknoloji ve yaklaşımlarını kullanacaklar ve çalışanlar da yeni ve etkin bir eğitim anlayışı ile tanışacaklardır. Kurumsal e learning yapılanmasına geçişte kurumlar tarafından dikkat edilmesi gereken en temel unsurlar şu şekilde özetlenebilir:
1 İnternet veya intranet ortamında kurulacak e learning eğitim platformu, analiz ile belirlenen kurum isteklerine cevap verebilmeli, başlangıç düzeyinde uygun kapasite ve maliyetle kurulmalı ve kullanım faydaları sonrasında ve yeni ihtiyaçlar durumunda, daha geniş bir kullanıcı kitlesine açılımda, ek yatırımlarla fonksiyonları ve kapasitesi kolaylıkla genişleyebilmelidir.
2 Eğitim platformu çalışanlara asenkron eğitimler yanında, gerek duyulduğu zamanda senkron eğitimleri de sunabilecek esnekliğe ve çözümlere sahip olmalıdır.
3 Eğer kurum tarafından eğitim platformunda, farklı firmalardan alınacak web tabanlı eğitim içerikleri kullanılacaksa, yani çalışanlara kuruma özel içeriklerin yanında farklı ders içerikleri de sunulacaksa, bu durumda eğitim platformu, dünya genelinde kabul gören ve kullanılan, web tabanlı ders içerik standartlarına uygun üretilen her tür ders içeriklerine ev sahipliği yapabilmelidir. Hizmet alınan firmalar bu konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdırlar.
4 Eğitim platformu, web tabanlı ölçme ve değerlendirme sistemleri ile entegre çalışabilmeli veya bu hizmeti sunuyor olmalıdır.
5 Eğitim platformu altyapı öğeleri modüler bir yapıda olmalıdır. Kurum isteklerine göre ek modüller eklenebilmeli ve/veya modüllerde değişiklikler yapılabilmelidir.
Kurumsal e Learning Altyapı Öğeleri
Kurumsal e learning altyapı öğeleri, kurum intraneti veya internette çalışanların ders içeriklerine, testlere, konu materyallerine ve diğer eğitim içeriklerine ulaşmasını sağlayan öğelerdir. Bu öğeler yardımıyla, eğitim yöneticileri eğitimleri yönetebilmekte ve çalışanlara eğitim atamaktadırlar. Yine bu öğeler yardımıyla eğitim yöneticileri gerek duyulan raporları almaktadırlar. Kurumsal e learning altyapı öğelerinden olan, sanal sınıf öğesi yardımıyla çalışanlar, sanal dünyada eğitimenlerle bir sınıf ortamında biraraya gelmektedirler.
Kurumsal e learning yapılanmasında altyapı öğeleri ve yürümekte olan eğitim sistemi arasındaki entegrasyon eğitimin başarısı için gereklidir. Bu entegrasyonun kapsamı ve yapısı, kuruma ve kurum eğitim stratejilerine göre farklılıklar göstermektedir. şimdi, kurumsal e learning altyapı öğelerini tek tek inceleyelim:
1 Eğitim Yönetim Sistemi Yazılımı (LMS = Learning Management System)
Bir e learning projesinin en önemli parçalarından birisi “Eğitim Yönetim Sistemi”dir (EYS). Her kurumun ve her projenin kendine özgü ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçları karşılamak için piyasada çok sayıda “Eğitim Yönetim Sistemi” bulunmaktadır. Bu sistemlerin tamamında bulunan ortak özelliklerin yanında, her sistemde farklı olan ek özellikler ve fonksiyonlar da bulunmaktadır.
Bir eğitim yönetim sistemi için kurumların ödeyecekleri maliyet ek özelliklere, yönetim sisteminin yapısına ve kurumsal diğer uygulamalarla entegrasyon isteğine göre farklılıklar göstermektedir. Bugün piyasada maliyeti 100 USD ile 1.000.000 USD arasında değişen eğitim yönetim sistemleri bulunmaktadır. Kurum ihtiyaçlarının belirlenmesi ve doğru maliyetlerin ödenmesi bu nedenle çok önemlidir.
Kurumsal uzaktan eğitim yapılanması projelerinde altyapıyı sağlayan unsur olan EYS, çalışanların eğitim platformuna kullanıcı adları ve şifreleri ile girişlerini, ders içeriklerine, testlere ve kişisel eğitim raporlarına ulaşmalarını sağlayan yazılımdır. EYS, aynı zamanda farklı yetkilerdeki eğitim yöneticilerinin kullanıcı kaydetmelerini, kullanıcılara ders atamalarını, kullanıcı başarı, gelişim ve eğitim takibi benzeri raporlarını almalarını sağlayan ve internet ortamında çalışan bir yazılımdır. EYS, kurum isteklerine göre farklı fonksiyonlarla desteklenen ve kuruma özgü şekillenmesi son derece gerekli olan, kurumsal e learning altyapı öğelerinin en önemli parçasıdır.
Önemli EYS özellikleri arasında şunlar sayılabilir:
• Çalışanların giriş yaparak, kendilerine atanan eğitimlere ulaşmalarını sağlar.
• İstendiğinde çalışanların istedikleri eğitimlere kayıt olmalarını sağlar.
• İstendiğinde çalışanların kendi kendilerine eğitim platformuna kayıt yaptırabilmelerini sağlar.
• Yöneticilerin kullanıcı ekleme, silme ve kullanıcılara eğitim atama işlemlerini yapmalarını sağlar.
• Yöneticilerin kullanıcının başarısı, gelişimi ve eğitim takibi gibi konularda raporlar alabilmesini sağlar.
• Yöneticilerin internet ortamında sistemi yönetebilmelerini sağlar.
• Farklı yetki seviyelerinde kullanıcı ve eğitim yöneticisi atayabilir.
• Kullanıcıların eğitime kayıt bilgilerini e mail ile bildirir.
• Kullanıcılara atanan eğitimlerin süre bilgilerini takip ve kontrol eder, gerektiğinde kullanıcı ve yöneticilere atar.
• İstendiğinde kullanıcıların kredi kartı ile eğitim satın alabilmelerini sağlar.
• Kullanıcıların asenkron ders içerikleri yanında, senkron sanal sınıf öğelerine de ulaşmasını sağlar.
Unutulmamalıdır ki önemli olan kurumsal ihtiyaçları doğru belirlemek ve bu ihtiyaçlara cevap veren EYS çözümünü seçmektir.
2 Sanal Sınıf Yazılımı (Virtual Classroom)
Sanal sınıf yazılımı, e learning altyapı öğeleri içinde ayrı bir yeri olan parçadır. Sanal sınıf uygulamaları, Türkiye’de önemli başarı sonuçları elde etmiş e learning uygulamalarıdır.
Sanal sınıf yazılımı; farklı bölgelere dağılmış veya değişik nedenlerle aynı anda aynı mekanda buluşamayan öğrencilere, bir öğretmen tarafından, internet veya yerel ağ üzerinden gerçek zamanlı ve etkileşimli eğitim verilmesini sağlayan, bu amaçla sanal sınıflar yaratan bilgisayar merkezli bir eğitim sistemidir.
Sanal sınıf, etkileşimli bir ortam yaratmak için audio/video konferans, beyaz tahta, senkronize web tarayıcısı, yazılı sohbet ve uygulama paylaşımı gibi araçlar kullanmaktadır. Sanal sınıf yazılımı, geleneksel eğitmen kontrollü sınıfı başarılı kılan ve uzunca süredir denenmiş eğitim araçlarını kullanarak, organizasyonunuza ait ve en uygun etkileşimli internet veya yerel ağ sınıfını oluşturmaktadır.
Sanal sınıf ile öğretmenler:
• Öğrencilerle iki yönlü olarak ses ve görüntü alışverişi yaparak iletişim kurabilir.
• Tüm öğrenci ekranlarında powerpoint, multimedya ve web tabanlı içerikleri senkronize ederek, tüm sınıfa eğitim verebilir.
• El kaldıranları gözleyebilir, gerektiğinde öğrenciye kontrolü devrederek soru sorulmasını sağlayabilir, eğitim malzemelerini çalıştırabilir ve hatta tüm sınıfı beraberinde internette gezdirebilir.
• Etkileşimli yazılım kullanım yeteneklerini eğitmek için değişik yazılım uygulamalarını veya desktopun tamamını gösterebilir veya paylaşabilir.
• Asistan eğitmen sınıfı takip ederken, öğrencilerle iletişimi özel yazılı sohbet alanları ile sağlayabilir.
• Video görüntüleri yükleyerek, canlı bir sunuş veya kaydedilmiş görüntüleri aktarabilir.
• Doküman, grafik veya herhangi bir Windows ekranını belirtmek veya göstermek amacıyla bir beyaz tahta paylaşabilir.
• Öğrencilerin gelişimini görebilmek amacıyla sınav yapabilir.
3 Kayıtlı Görüntülü Eğitim Sistemi
“Kayıtlı Görüntülü Eğitim Sistemi”, çalışanlara kayıtlı video film eğitimlerinin veya görüntülü ve sesli olarak kayıtlanacak eğitimlerin, intranet ortamında verilmesini sağlayan bir çözümdür. “EYS ve Sanal Sınıf” yazılımları ile entegre çalışmalıdır. Çalışanlara asenkron olarak sunulan görüntülü ders içerikleri, grafik ve animasyonlarla zenginleştirilebilmekte ve eğitimi alan kişinin film ile senkronize grafik, metin ve konu anlatım animasyonunu izlemesini sağlamaktadır.
4 Web Tabanlı Sınav/Değerlendirme Sistemi ve
Entegre Soru Bankası
Çalışanların seviye belirleme, konu bilgilerini test etmeleri amacı ile sunulabilecek web tabanlı sınav ve değerlendirme sistemi, EYS ile entegre çalışması gereken bir sistemdir. Web tabanlı test sistemi ile eğitim alan kullanıcılara eğitim öncesinde, eğitim esnasında ve eğitim sonrasında testler sunulabilmektedir. Bu test sonuçları EYS tarafından tutulmakta ve kullanıcılara ve eğitim yöneticilerine sunulmaktadır. Test sonuçlarına göre belirlenen seviyeye uygun ders atama işlemleri, EYS ile entegre sistemlerde EYS tarafından yapılabilmektedir. Web tabanlı soru bankası, uzaktan eğitimde ölçme ve değelendirme çalışmaları açısından gerekli soruların tutulduğu ve testlerin oluşturulduğu önemli bir altyapı öğesidir.
Sonuç
Kurumsal e learning altyapı öğelerine karar verirken, analiz çalışması çok dikkatli yapılmalı ve kurum ihtiyaçları doğru tesbit edilmelidir. Kurumsal e learning yapılanması ile hedeflenen etkin çalışan eğitimine ancak doğru ihtiyaçların belirlenmesi ve temin edilmesi ile ulaşılabilir. Kurum ihtiyaçlarının doğru tesbit edilmesi için danışman firma desteği ile önemli zaman ve maliyet tasarrufu sağlanabilir.
Kurumsal e learning altyapı öğelerinin kurum tarafından satın alınması ve kuruma özgü bir e learning altyapısı oluşturulması, kurumun uzaktan eğitime geçişte tercih edeceği seçeneklerden birisidir. Kurum tarafından e learning modeline geçişte tercih edilebilecek ikinci seçenek ise bu hizmetleri sağlayan kurumlardan, altyapı öğelerinin kiralanması yoluyla hizmeti satın almaktır.
Ahmet Murat HANÇER
AB Yazılım Kurucu Ortak
