İK tozpembe bir çalışma alanı değildir!

İK profesyonellerine ve İK alanına girme niyetinde olanlara; bu heyecan verici, dinamik ve anlamlı iş alanında kariyerlerini daha yönetebilmeleri için doğru bir yol haritası sunmak gerekiyor. Aynı zamanda, organizasyonlardaki İK rollerini güçlendirmek isteyen yöneticilere de büyük görev düşüyor. Günümüzde İK profesyonellerinden çok şey bekleniyor.

Günümüzde organizasyonlar daha yalın faaliyet göstermek konusunda zorlanırken, İK profesyonellerinden aynı anda birden fazla rolü üstlenmesi beklenir oldu. Peki bu roller arasında ileri geri hareket ederken başarılı olmanın, aşırı iş yükü altında tıkılıp kalmamanın, sürekli gelişme ve öğrenmeye devam etmenin ve organizasyonda yarattığınız katma değeri ölçebilmenin bir yolu var mı? “Evet.” Tabii ki, bu arada İK ve geleceğin iş dünyasını bekleyen trendleri de unutmamak gerek…

İK profesyonellerinin günümüzde üç kilit alanı dikkate alması gerekiyor:

• Öncelikle İK alanında bilgi olmak,
• Kendilerini de iyi tanımak,
• Buna ek olarak organizasyonun da nasıl işlediğini, kimi zaman neden o kadar da iyi çalışamadığını ve organizasyonda pozitif değişiklerin nasıl gerçekleştiğini bilmek.

İK profesyonelleri başarılarının yarattığı konfor alanına kapılmamalıdır. Üç alanda (İK, kişisel ve organizasyonel) bilgi temellerini geliştirmeye devam etmeleri şarttır. Bu arada bu alanlarda sürekli öğrenme için yürekten bir bağlılığa sahip olmaları ve bu kararlılığı hayata geçirebilmeleri gerekir.
İK’cıların organizasyonu anlaması, kişiler arası yetkinliklere sahip olması ve İK fonksiyonel deneyimini taşıması gerekir.

Bu arada olaylar karşısında kolay kolay yıpranmamaları ve idari işlerle ilgili fazla sorumluluk yüklenmemeleri de çok önemlidir. Müşterilerinin istekleri ile kendilerinin işlerinden beklentileri arasında bir denge bulmaları gerekir. Genellikle bir İK profesyoneli olarak hem işi ciddiye alırken kendilerini çok ciddiye almamak, hem de mizah anlayışını korumak çok kolay değildir.

İK alanında çalışmak için son derece heyecan verici bir dönem yaşıyoruz. İK bugüne kadar kişilere profesyonel kariyerlerini şekillendirmeleri için hiç bu kadar seçenek sunmamıştı. Aynı anda birden fazla oynamamız isteniyor ve bekleniyor. Bu çapraz kariyer patikalarında ileri geri hareket edebiliriz. İK’nın var olduğu organizasyonlar sınır tanımıyor. Kişilere ilgi çekici ve anlamlı işlerin kapısını açan, sınırsız büyüme fırsatı veren ve sonsuz proje, müşteri ve önemli görevler sunan bir başka çalışma alanı daha bilmiyoruz.

İK profesyonelleri bireyler, gruplar ve tüm organizasyona karşı son derece etkileyici olabilir. İK, kişinin kariyeri süresince pek çok esnek kariyer patikası sunabiliyor.

Elbette İK tamamen toz pembe bir tablodan oluşan bir çalışma alanı değil… Kuşkusuz ki, pek çok zorluk var; üstelik bunların bazılarının üstesinden gelmek son derece zor. Bazıları için, İK’nın müşterileri üzerinde pek az pozisyon gücü var. Genellikle organizasyon şemasında, asistanlık ettiğimiz kişilerden daha aşağıda yer alıyoruz. İK ne yazık ki kimi zaman bazı alanlarda zayıf bir imaja sahip, hatta bazen ‘ne yapmamam gerektiğini söyleyen ama yapmam gerekenlere yardımcı olmayan bürokratik kâğıt üreticileri’ olarak bile görülebiliyor.

İK alanında çalışan bizler, kimi diğer fonksiyonlara oranla daha fazla kırılganız.

Özellikle konu küçülmek, yeniden yapılanmak ya da dış kaynak kullanımı olduğunda… Bu durumlarda yarattığımız etkiyi kolayca ölçmek hiç de kolay değil. Kimilerimiz bazen o kadar duyarlı ve yardımcı olmaya çalışıyoruz ki, sonuçta aşırı iş yüküyle dolu ve görevlerimizi tam olarak yerine getiremez hale geliyoruz.

Elbette karşı karşıya kaldığımız başka zorluk ve fırsatlar da var. Yukarıda sıraladıklarımız ise araştırmalarımızda ortaya çıkardıklarımız ve İK profesyonelleri olarak kendi deneyimlerimizden edindiklerimizden oluşuyor.

İK’nın geleceğin iş ortamı konusundaki gelişmelerde her zaman en önde durması gerekiyor. Aynı zamanda şu bir gerçek ki, insanoğlu geleceğin neler getireceğini asla bilemeyecek.

Ancak yine de İK profesyonellerinin hazırlıklı olması gereken gelecekle ilgili 5 trend görüyoruz. Bunlar: değişim, teknoloji, yetenek yönetimi, farklılıkların yönetimi ve dış kaynak kullanımı…

Bu arada, unutmadan İK kariyer başarı modelinden söz etmek gerekir. Bu modelin son derece kullanıcı dostu olduğuna, İK alanında başarılı olmak için aşırı naif ya da yüzeysel bir betimlemeden uzak olduğuna inanıyoruz. Okurlar bu modeli, hali hazırdaki kariyerlerine yardımcı olması ve ileri gitmek için atmaları gereken adımları öğrenmek için kullanabilir. Modelin temeli; görüşme yaptığımız 25 İK profesyonelinin bu alanda nasıl bu kadar başarılı olduğunu gösteren faktörlere dayanıyor.

Model 3 temel elementi içeriyor: “bilgi kazanımı”, “bilgiyi uygulama” ve “sonuçlara ulaşma”… İK profesyonellerinin gelecekte geliştirmesi gereken bilgi alanlarını zaten daha önceki yanıtlarda vermiştik.

Bilgiyi uygulamak ise; belli konularda, belli müşteriler karşısında hangi rollerin oynanacağını bilmek, güven ve itibar kazanmak, sınırların farkında olmak, durumlara ne kadar katma değer sağladığımızı müşterilere açıkça aktarabilmek gibi süreçlerle ilgilidir. Kaçınılmaz hatalarımızdan ders almak da bilgiyi etkin olarak uygulamanın bir parçasıdır.

İK profesyonellerinin yarattıkları etkiyi ölçmek için kullanabilecekleri bazı faktörler de bulunuyor. Bunların arasında; müşterilerimizin bizim hizmet ve deneyimimizi pazarlamasını sağlamak (bunu her zaman kendimiz yapmak zorunda değiliz) ve iş yapmak konusunda gönülden bir tutku sahibi olmak yer alıyor. Tabii bu arada sonuçları takip etmenin başka göstergeleri olduğunu da unutmamak gerekiyor.

Mülakat yaptığımız başarılı İK uygulayıcılarının bu konuda paylaşacak pek çok fikri vardı ve bunların çoğu bizlerin fikirleri ile örtüşüyordu. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

Asla mezun olmayan bir öğrenci olun. Kendiniz, İK ve organizasyonunuz hakkında öğrenmeyi asla elden bırakmayın. İK kariyer gelişimini, kendiniz için yüksek bir öncelik haline getirin. İşinizden keyif alın. Thomas Edison’ın söylediğini hiç unutmayın: “Hayatınızı kazanmak için yaptığınız işi severseniz, hayatınız boyunca bir daha çalışmanıza gerek kalmaz.”

Şirket içerisinde iki departman şirket içinde iş birliği yapmayı planlıyorsa, İK’nın konunun tam ortasında olmasını bekleriz; görev tasarımı, çatışma yönetimi ve ekip kurma anlamında… Ancak İK’nın bu tür projelerin bir parçası olmasına sık rastlamıyoruz. Aslında ticari liderler bu tür sorunları genellikle İK’dan öneri almadan çözmeyi tercih eder.

Ticari liderlerin, şirket içi iş birlikleri sırasında ortaya çıkan zorlu organizasyonel ve kişiler arası sorunların üstesinden gelebilme becerileri konusunda kendilerine aşırı güvendiklerini sanmıyorum. Sorun, İK’nın mücadele alanlarını derinden anladıklarına inanmamalarıdır. Evet, İK çalışanları genel olarak ekip kurma ve görev tasarımı konusunda bakış açısına sahip olabilir ama spesifik ticari sorunlar söz konusu olduğunda durum farklıdır.

Ticari bakış açısı yetersizliği İK çalışanlarının yeterince yetkin olmamasından kaynaklanmaz; çoğu İK profesyoneli kariyerlerinin büyük bölümünü İK departmanı içinde geçirmiştir. Hepimiz pek çok sinema filmi izlemişizdir ama prodüksiyon aşamasında yer almadığımız sürece film yapmanın zorlukları konusunda derin bir hissimiz olamaz. İK profesyonelleri de işin diğer alanları konusunda benzer bir deneyimsizlikten zarar görür.

Pek çok İK çalışanı, asla kazanç ve kayıp yönetimi yapmadığı için, yapılması gerekenler konusunda içsel bir algıdan yoksun olabilir.

Bir İK çalışanı iç süreçler hakkında fikir sahibi olabilir ama müşteriler, rakipler ve hatta ürün ve hizmetler hakkında çok fazla bilgisi olmayabilir. Bazıları, İK’nın işi öğrenmek için daha fazla zaman harcaması gerektiğini teşvik edebilir (ve ben yapıyorum) ama bunun gerçek yanıt olduğunu düşünmüyorum. Gerçek yanıt; çalışanların İK dışında daha fazla zaman ayırabileceği İK dışı kariyerleri yapılandırmaktır.

Bunu yapmanın temel yollarından biri, kişileri İK içinde ve dışında rotasyona almaktır. Bunun çok resmi bir program olması gerekmez. İK deneyimi olmayan kişileri de işe almak ve İK profesyonelleri için İK dışında roller bulma girişimlerinde bulunmak önemlidir.