Her yaş için yaşam iksiri: Zeytinyağı...

Zeytinyağını bu kadar mucizevi yapan özelliklerinden en önemlisi, içeriğindeki polifenoller… Polifenoller, aslında bitkilerde bulunan doğal kimyasallar. Zeytinyağı, vücudu kansere karşı koruyan, yaşlanmayı geciktiren ve bağışıklık sistemini güçlendiren çok değerli polifenoller -yani diğer bir deyişle antioksidanlar- içeriyor. Bu da zeytinyağını insan sağlığı açısından çok değerli kılıyor.

Özellikle ilk 6 aydan sonra ek gıdalara geçen bebeklerde hem sindirim sisteminin daha iyi çalışması, hem de ek besinlerle alınan vitaminlerin vücutta etkin olarak kullanılabilmesi açısından kaliteli zeytinyağı tüketimi büyük önem taşıyor.

Polifenol oranı ancak zeytinlerin bakımı doğru yapılır, erken hasat edilir, bekletilmeden ve soğuk sıkım tekniğiyle işlenirse yüksek oluyor. Doğru olmayan üretim yöntemleri, uygun olmayan saklama koşulları veya uzun bekletme süreleri ise zeytinyağındaki polifenol değerlerini hızla düşürüyor.

Zeytinyağının tarihi binlerce yıl öncesine dayandığı için, tüketicilerde kulaktan dolma birçok yanlış bilgi de mevcut. İşte zeytinyağı hakkında doğru bilinen yanlışlar…

YANLIŞ 1: Zeytinyağının rengi koyu yeşil ise kalitelidir.

Zeytinyağının rengine bakarak kaliteli ya da kalitesiz tanımlamaları yapılamaz. Zeytinin yetiştiği toprağın özellikleri, hasat zamanı ve sıkım tekniği yağın rengini etkiler. Ayrıca zeytinyağı içerisine belirli maddeler eklenerek renk değiştirilebilir ve yanıltıcı olabilir.

YANLIŞ 2: Zeytinyağı dili ve boğazı yakıyorsa yüksek asit oranı içeriyordur.

İyi bir zeytinyağının, dilin yanlarında acılık ve boğazda yakıcılık hissi oluşturması gerekir. Bu yakıcılığın asitle bir ilgisi yoktur, içinde yüksek miktarda antioksidan olduğunu gösterir.

YANLIŞ 3: Zeytinyağı ile kızartma yapılmaz.

Zeytinyağı ile kızartma yapılabilir. Zeytinyağının yanma derecesi diğer yağlardan yüksektir. Dumanlaşma ile yanma birbirinden farklıdır. İçerisindeki bazı bileşikler buharlaştığında ortaya çıkan duman nedeniyle, kızartma yapılamayacağına dair yanlış bir inanç vardır. Zeytinyağı, kızartmalar için son derece sağlıklıdır, fakat çiğ tüketiminde sağlığa verdiği fayda elbette daha fazladır.

YANLIŞ 4: Zeytinyağı kilo aldırır.

Zeytinyağı kalorili olarak bilinen bir yiyecektir. Endüstriyel zeytinyağları içeriklerini büyük ölçüde kaybettikleri için kalori-fayda dengesinde diyetten çıkarılmak istenebilir ancak iyi bir zeytinyağı hem ilaç niteliğindedir hem de iştahı ve obeziteyi kontrol altına aldığına dair çok sayıda bilimsel çalışma vardır. Bu sebeple iyi zeytinyağı, beslenme programları için en temel unsurlardan biri olmaya adaydır.

YANLIŞ 5: Zeytinyağı koklandığında zeytin kokusugeliyorsa kaliteli üründür.

Zeytinyağında siyah zeytin kokusu alınması, sanılanın aksine zeytinyağında istenmeyen bir kokudur. Siyah zeytin fermente olmuş zeytindir, yağda bu kokunun alınması zeytinin fazla bekletilerek sıkıldığını gösterir. Zeytinyağı koklandığında tazeliği çağrıştıran meyvemsi kokuların alınması, yağın iyi işlendiğinin ve iyi korunduğunun göstergesidir.

YANLIŞ 6: Zeytinyağının gerçek olduğunu anlamak için buzdolabında donup donmadığına bakılmalıdır.

Zeytinyağı 7-8 derecede donabilir. Ancak donmaması zeytinyağının yapıldığı zeytinin cinsiyle ilgili olabilir. Farklı yağlarla karıştırılmış yağlar da buzdolabında donabilir. Bu test, zeytinyağının hakiki olup olmadığına dair kesin bir gösterge değildir. Gerçek olup olmadığı ancak kimyasal analiz sonucunda anlaşılabilir.

YANLIŞ 7: Sağlıklı zeytinyağı için tek kriter doğal olmasıdır.

“Yol kenarlarından” alınan yağların bir kısmı en az bir yıl önce sıkılmış, dolumdan önce plastik bidonlarda beklemiş yağlardır ve sıcakta bozulmuş olma ihtimali vardır. Pet şişedeyse içindeki zeytinyağı çözücü nitelikte olduğu için şişesindeki kimyasallarla etkileştiğinden son derece zararlıdır.

Zeytinyağı satın alırken dikkat edilmesi gereken 5 püf nokta:

Üretim tekniği

Zeytinyağının üretim tekniğini inceleyin. Erken hasat ve soğuk sıkım özelliği arayın. Erken hasat edilmiş ürünler soğuk sıkımla işlendiğinde polifenol değeri yüksektir ve sağlık için çok faydalıdır.

Koku

Zeytinyağını koklayın. Zeytin kokusu zeytinyağında istenmeyen bir kokudur, meyvenin fazla beklenerek sıkıldığını anlatır. Kokladığınızda meyvemsi bir koku almanız, kötü koku almamanız gerekir. Taze meyve, taze çimen kokularını çağrıştıran ürünleri tercih edin. Pastel veya yağlı boyayı çağrıştıran kokular varsa bu, yağın beklemiş olduğunu gösterir.

Tat

Zeytinyağını tadın, dilinizin üzerinde hafifçe havayla gezdirin. İyi bir zeytinyağının, dilin yanlarında acılık ve boğazda yakıcılık hissi oluşturması gerekir. Bu yakıcılığın asitle ilgisi yoktur, içinde yüksek miktarda antioksidan olduğunu gösterir. Zeytinyağının sağlığa faydası, onarıcı ve gençleştirici etkisi buradan gelir.

Renk

Zeytinyağının rengine bakarak karar vermeyin. Yağın rengi ürünün kalitesini ifade etmez. Piyasada içerisine belirli maddeler eklenerek rengi değiştirilen hileli ürünler bulunuyor. Renk kriteri seçimde yanıltıcı olabilir.

Marka ve Ambalaj

Markalı ve etiketli ürünleri tercih edin. Bu ürünler T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’nca onaylı ürünlerdir. Etiketi okuyun. Zeytinyağının üretim ya da hasat yılını, dolum ve son kullanma tarihini, coğrafi işaretini, elde edildiği zeytin çeşidini, bölgesini etiket üzerinde arayın. Dolum tarihi yerine hasat yılını sorgulayın. Zeytinyağının pet şişe yerine koyu renkli cam şişede olmasına dikkat edin. Çünkü zeytinyağı şişesinden geçen ışık, ürün içindeki maddelerin çok kısa sürede bozulmasına sebep olur. Zeytinyağındaki asit değerinin düşüklüğü, ne kadar iyi işlendiğine dair iyi bir göstergedir. %0,3’ün altında asit değerine sahip zeytinyağları genel olarak iyi kalitededir ve en önemlisi, zeytinyağının bekledikçe bozulup işlevini kaybeden bir ürün olduğunu unutmayın. Tercihen aldığınız ürünü 1-2 ay içinde tüketin.

Paylaş: