0
Çalışan ve şirketin ‘yaşam cazibesi’ ne kadar ortak? Şirketlerin dilinden düşürmediği ‘çalışan bağlılığı’ çalışan için ne anlama geliyor?
İş aradığınızı, elinizde üç firmadan gelen tekliflerin bulunduğunu hayal edin. Tekliflerin hepsi de son derece çekici: aradığınız türden fırsatlar ve rekabetçi ücret paketleri sunuyorlar.
Her bir firmayla görüşmeye; özellikle ne tür bir giriş deneyimi sunduklarını, görevin ilk altı ayında neler beklemeniz gerektiğini öğrenmeye karar veriyorsunuz. Üç şirketin temsilcilerinin söyledikleri aşağıda… Hangi işi kabul ederdiniz?
X Şirketi: Deneme süresi / Ekip oylaması yaklaşımı
“Aslında ilk üç ayınız deneme süresi olacak. Bu süre içinde ekip arkadaşlarınızı tanıyacak ve onlarla yakın çalışacaksınız. Grupla ne kadar iyi çalıştığınızı ve başarısına nasıl katkı sağladığınızı görecekler. Bu sürecin sonunda ekip arkadaşlarınız (unvan olarak sizinle eşit olanlar) organizasyonda kalıp kalmayacağınız konusunda oy verecek”.
Y Şirketi: Akvaryum mücadelesi yaklaşımı
“Net rolünüzü ya da kiminle çalışacağınızı size söyleyemeyiz. İlk üç ay boyunca bizim ‘akvaryumumuz’ içinde kalacak, haftalık bazı mücadeleler konusunda performans gösterecek, kimi zaman yeni ürün ya da pazarlama kampanyaları tasarlayacaksınız. Bu süre içinde CEO’muz ve diğer tepe yöneticiler sizi yakından izleyecek. Bu sürenin sonunda, gözlemlediklerimize bağlı olarak sizin becerilerinize uygun doğru pozisyonu bulmanıza yardım edeceğiz”.
Z Şirketi: Eğitim / çırak yaklaşımı
“İlk üç ayınızda bizim iş yapış şeklimizi öğreneceksiniz. Operasyonlarımızda spesifik bir yolumuz var ve sizin de süreçlerimizi yakından izlemenizi bekliyoruz. Belirlediklerimizin en verimli ve başarılı yöntemler olduğundan eminiz. Kapsamlı bir eğitim programından sonra en güçlü performansı gösteren çalışanlarımızın birinin yanında çıraklık yapma şansı bulacaksınız”.
Eğer siz de pek çok insan gibiyseniz, yeni bir şirkette işe başlamanın bu üç yolu size eşit derecede cazip gelmeyecektir. Aslında, kişiliğiniz ve tercihlerinize bağlı olarak (işi nasıl gördüğünüze ve yaşamınızda oynamak istediğiniz role bağlı olarak) seçenekler arasından biri size çok daha çekici gelecektir.
Eğer sizin için işteki sosyal ilişkiler önemliyse, eğer ekip çalışması keyif aldığınız ve gelişebileceğinize inandığınız bir şeyse büyük olasılıkla birinci seçenek kulağınıza daha hoş gelecektir. Giriş süreci, bu şirketin ekip davranışına birinci önceliği verdiğini ortaya koyar!
Eğer yeni bir şeyler yaratma mücadelesini seviyor ve işi kendinizi ifade etme platformu olarak görüyorsanız (ve eğer belirsizliğe karşı hoşgörünüz varsa) ikinci şirket size göre olabilir. Bir kez daha giriş süreci net bir fikir ortaya koyar: yoğun mücadele, yüksek görünürlük ve yapabildiklerinizi gösterebilme şansı…
Eğer netlik ve tanım sizin için önemliyse (eğer iş hayatında başarılı olmak için iyi tanımlanmış bir patika istiyorsanız) üçüncü şirket büyük olasılıkla sizin için gerçekleşmiş bir hayal gibi görünecektir. Onlar net bir biçimde işlerin nasıl iyi yapılabileceğini düşünmüştür ve size yardım etmek için yeterli zaman ve kaynak ayırmaya hazırlardır.
Doğru kararı vermek (kişiliğinize ve tercihlerinize uygun bir iş deneyimi bulmak) işten alacağınız keyfin anahtarıdır. Sonuç olarak işin gerçekçi beklentilerinin, işin yaşamınızda oynamasına hazır olduğunuz rol ile eşit olması gerekir. İhtiyaçlarınıza ve önceliklerinize en iyi uyan şirketi seçerek, işinize bağlılığınızın yükseleceği kesindir.
Organizasyonlar, bu önemli iş deneyimi bileşenleri konusunda büyük farklılık gösterir. Kimi şirketlerde risk tabanlı ücretlendirme varken (hisse senedi ve ikramiyeler), diğerlerinde yaşam maliyetine dayalı maaş yapıları söz konusudur. Bazı organizasyon son derece esnek, çalışanların kendi programlarını yapabileceği çalışma grupları oluştururken, diğerleri çok daha yoğun ve programlı bir yaklaşım izleyebilir. Kimileri pederane bir şekilde idare edilirken, kimilerinde tamamen sözleşmeye dayalı bir ilişki söz konusu olabilir.
İleride ne yapmak istediğinizi düşünürken, bu “deneyim” faktörlerine yönelik tercihleriniz üzerinde düşünmek yerinde olacaktır. Bunu dikkate almazsanız, yaptığınız işi entelektüel olarak ne kadar severseniz sevin tam bir bağlılık gösteremeyebilirsiniz.
İş deneyiminin hangi unsurlarını daha bağlayıcı buluyorsunuz? Şirketler bunu daha da güçlendirmek için ne yapabilir?
Bu iş tekliflerinden hangisini kabul ederdiniz? Hangi iş sizde bağlılık yaratıyor?
Hepimiz aynı iş ortamını çekici bulmayız. Keyif aldıklarımız, kendimizi rahat hissettirenler ve en iyiyi yaptığımız hissini uyandıran bir bakış açısı, kişiden kişiye değişir.
Siz bugün kendi iş tercihlerinize gerçekten uyan bir pozisyonda mısınız?
Kritik soru: Yaptığınız işi seviyor musunuz?
1. İşiniz konusunda heyecanlı ve şevkli misiniz?
2. Kimi zaman, gerçekten keyif aldığınız bir iş yüzünden kendinizi kaybettiğiniz (zamanı ve yeri unuttuğunuz) olur mu?
3. Sıkıntınızı dağıtacak bir sonraki e-posta’yı beklemek yerine mutlu bir biçimde işinize konsantre olur musunuz?
4. İşinizin gerektirdiğinden daha fazla zaman ve emeği gönüllü olarak harcar mısınız?
5. Yaptığınız iş, mesaiden sonra da örneğin eve dönerken arabada düşünmenize neden olacak kadar ilgi çekici mi?
6. İşleri iyileştirmek için rutin olarak yeni yollar arar ya da daha zor işler için gönüllü olur musunuz?
7. Şevkiniz bulaşıcı mı? İş yapma tutkunuz diğerlerinin de size katılmasına neden oluyor mu?
8. İşinizle birlikte tanımlanmaktan gurur duyuyor musunuz?
Meslektaşlarımın ve benim araştırmalarım, kişilerin işleriyle olan ilişkilerini tanımlayan altı temel model olduğunu ortaya çıkardı. Ben bunlara “Yaşamın Cazibeleri” diyorum. Bunlar:
1. Anlamlı miras: İş, sonsuz değeri olan bir şey yaratmakla ilgilidir.
2. Güvenli gelişim: İş yükselen bir devinim; başarıya doğru tahmin edilebilir bir patikadır.
3. Bireysel uzmanlık ve ekip zaferi: İş, kazanan bir ekibe katkı sağlayan bir üye olma şansıdır.
4. Ödüllü risk: İş; mücadele, değişim, eğitim ve belki servet için bir fırsattır.
5. Esnek destek: İş bir geçim yolu sunar ama bir yaşam önceliği değildir.
6. Sınırlı zorunluluklar: İşin değeri temel olarak yakın vadeli ekonomik kazanımındadır.
Sizi işe bağlayan nedir?
Sizin için bunların arasındaki en önemli cazibenin hangisi olduğunu görmek istiyorsanız, makalenin sonundaki Kişisel Değerlendirme testini yapabilirsiniz.
Sevdiğiniz işi mi yapıyorsunuz?
Eğer öyle değilse, kesinlikle daha iyisini hak ediyorsunuz. Tıpkı mükemmel bir yaşam eşini arama isteği gibi (ve cansız bir evliliğin yaratacağı üzüntü gibi) sizin için “şöyle böyle” giden bir iş ilişkisini sürdürmek zorunda değilsiniz.
Sevebileceğiniz bir işi bulmanın anahtarı, kişisel olarak en çok neye değer verdiğinizi ve yaşamda hangi rolü oynamak istediğinizi (yaşamınızın Yaşam Cazibesi’ni) belirlemektir. Özellikle bu, kalbinizi ısıtacak bir iş deneyiminin unsurlarını en yakından tarif eden modeldir. Baskın modeliniz pek çok iş tercihini kullanışlı bir şekilde etkilemeli, ancak mevcut pozisyonunda mı kalacağınız, yoksa bir sonraki iş teklifini mi değerlendirebileceğiniz yönündeki kararı etkileyecek karar kadar güçlü değil…
“Size göre bir işyeri” ararken, bunların her birinin ne anlama geldiğine yönelik olarak, aşağıdakilere hızla göz atabilirsiniz:
Anlamlı miras: Eğer sizin baskın modeliniz buysa, sizin için çalışmak sonsuz değeri olan bir şey yaratmakla ilgilidir. Büyük olasılıkla girişimde bulunmanıza, çok çalışmanıza ve yaratıcı olmanıza olanak verecek işlerden hoşlanıyorsunuz.
Bir sonraki iş teklifini değerlendirirken aşağıdakileri ne kadar sunabildiklerini dikkate alın:
• Birileri ya da bir şey üzerinde uzun süreli etki bırakan bir görev: İşin kendisinin amacı sizin için çok önemlidir; bunu listenizin en tepesine koyun.
• Bireysel serbestlik: İşleri ne kadar kendi yöntemlerinizle yapabileceğiniz…
• Canlandırıcı ve yaratıcı olmanız için sizi teşvik edecek bir görev.
• Pozisyonun öğrenmenize ve gelişmenize ne kadar imkan vereceği.
Bu modeldeki bireyler için bağlayıcı olan iş ortamları arasında mimarlık (sonsuz değeri olan bir şey yaratmak), inşaat (bireysel özgürlük ve sonsuz değer), profesyonel hizmetler (uyarıcı iş), sanat (sonsuz değer), serbest meslek ve girişimsel yeni başlangıçlar yer alır.
Güvenli gelişim: Eğer sizin baskın modeliniz buysa, sizin için iş ileriye doğru devinim ve uzun vadeli finansal istikrarı ifade eder. Güvenli ortamlara ve net gelişimsel kariyer patikalarına yönelik güçlü bir tercihiniz olur. Sizin için sağlam ve tahmin edilebilir bir başarı patikası önemlidir.
Aşağıdakileri sunan fırsatları arayın:
• İstikrarlı, güvenli çalışma ortamları: Sektörün doğasını ve şirketin kayıtlarını yakından inceleyin. Sektör dikkat çekici bir yeniden yapılanmadan geçiyor mu? Şirketin istikrar vaadi sunmasını beklemek gerçekçi mi?
• Tahmin edilebilir bir ücret paketi (çoğunlukla nakit ya da ikramiyeler), sağlam bir emeklilik paketi.
• Yapılandırılmış ve rutin içeren bir görev.
• Net olarak tanımlanmış bir kariyer patikası, her bir adım için gereken ilerleme desteği ve uygun eğitimler.
Bu modeldeki bireyler için bağlayıcı olabilecek kariyerler arasında eğitim, sağlık ve imalat yer alır.
Bireysel uzmanlık ve ekip zaferi: Eğer sizdeki baskın model buysa, kazanan bir ekibin değer yaratan bir parçası olma deneyiminden hoşlanıyorsunuz demektir. İşbirliğine dayalı ortamlara değer verirsiniz ve yaptığınız işte yetkin olmak sizin için son derece önemlidir.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, şunları sunan fırsatları arayın:
• Başkaları ile ekip olmayı gerektiren işler
• İyi yönetilen organizasyonlar ve yetkin iş arkadaşları
• Kişilerin arasında güçlü ilişkilerin bulunduğu ve eğlenceli görünen tempolu bir kültür
• Kişiliğinizde mevcut olan güçlü yönleri artıran işler.
Bu modeldeki bireyler için belli bir sektörden çok ekip tabanlı iş ortamları bulmak önemlidir. Bu kişiler genellikle yönetimsel roller arar.
Ödüllü risk: Eğer sizdeki baskın model buysa, çalışmak sizin için bir mücadele, değişim, öğrenme ve umut ederiz ki servet fırsatıdır. Bu modeldeki kişilerin yaşamları serüven doludur ve işi bu heyecanı deneyimlemenin bir yolu olarak görür.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, şunları sunan fırsatları arayın:
• Kişisel finansal ilerleme için fırsatlar
• Kendi koşullarınıza bağlı olarak esnek çalışma ortamları ve programları
• Farklı seçeneklerden görevler seçme fırsatı ve görevleri sık sık değiştirmek
• Açık uçlu görev ve yaklaşımlar
• Diğer parlak kişilerle ve ünlü düşünce liderleri ile sık sık bir araya gelmek
Bu modeldeki bireyler için genellikle bağlayıcı olan iş ortamları arasında yeni girişimlerin yanı sıra teknoloji ve profesyonel hizmetler alanında faaliyet gösteren büyük firmalar da yer alır. Bu bireyler ayrıca kendi işlerini kurduklarında da çok mutlu olabilirler.
Esnek destek: Eğer sizdeki baskın model buysa, yaşamak için çalışırsınız ama iş sizin yaşamınızdaki birincil öncelik değildir. Bu modeldeki bireyler genellikle iş dışında ilgi alanlarına ve önceliklere sahiptir ve yaşamlarındaki dengeyi destekleyen ortamlarda mutlu olurlar.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, şunları öneren fırsatları arayın:
• Çok esnek çalışma koşulları; mümkünse sanal çalışmak ya da kendi çalışma programınızı kendiniz ayarlamak
• Cömert tatil ve izin seçenekleri
• Kafeterya tarzı ek yarar programları; çocuk bakımı, yaşlı yardımı ve spesifik ihtiyaçlara göre belirlenen diğer seçenekler.
• İyi tanımlanmış rutinlere dayalı işler
• Sempatik ve empatik iş ortamları
Bu modeldeki bireyler için cazip gelen iş ortamları arasında genellikle hizmet ve finansal servisler yer alır; çünkü her ikisi de arzu edilen esnekliği çalışana sunabilir.
Sınırlı zorunluluklar: Eğer sizin modeliniz buysa, işin sizin için değeri ağırlıklı olarak ekonomiktir. Bu modeldeki bireyler işin kendilerinin en az zamanını almasını ister.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, aşağıdakileri sunan fırsatları arayın:
• Aşılabilecek düşük engeller
• İyi tanımlanmış rutin işler
• Geleneksel ücretlendirme ve kazançlı yarar paketleri
• Düzenli ödüllendirilme fırsatları.
Bu modeldeki bireyler için genellikle uygun olan iş ortamları arasında perakende, toptancılık ve ulaştırma yer alır; çünkü bu pozisyonlara giriş engelleri çok düşüktür.
Sizin mevcut pozisyonunuz yaşam cazibesine uyuyor mu?
Şirketlerin bütünsel çalışan deneyimi ve yaşam cazibesi arasındaki ilişki
Çalışanlarınız sizin sunduklarınızdan mutlu mu?
Bir şirketin çalışanlarına sundukları ile, bu iş ortamından mutlu olabilecek bağlı çalışanlarla bir araya gelebilmenin en iyi yollarından biri imza deneyimlerinin kullanılmasıdır.
İmza deneyimi (bir organizasyondaki bütünsel çalışan deneyiminin görünen, ayırt edici unsuru) çalışan bağlılığı üzerinde son derece önemli etkiye sahiptir. Organizasyonun kültürü, değerleri ve mirası konusunda güçlü ve tutarlı bir sembol olan imza deneyimi, nev’i şahsına münhasır olduğu için rakipler tarafından da taklit edilemez.
Çalışan bağlılığı konusunda yaptığımız araştırmalar sonucunda ortaya çıkan imza deneyiminin önemi bireyin Yaşamının Cazibeleri ile de yakından ilişkilidir. Güçlü imzalar, o şirketteki çalışan deneyiminin iş arayan kişinin Cazibeleri ile ne kadar uyuşabileceğinin sinyallerini verir.
Buradaki anahtar nokta şirketinizdeki çalışan deneyimin gerçekçi güçlü yönlerini dikkate almak ve diğer şirketlerin yaptıkları konusunda endişelenmemektir.
Araştırmalarımız sırasında son derece bağlı çalışanlara sahip olan şirketlere baktığımızda, bunların her birinin çok farklı şeyler yaptığını görerek ilk başta şaşırmıştık. Daha da şaşırtıcı bir biçimde, ayrıntılı olarak baktığımızda farklılıkların sistemdeki gürültüden kaynaklanmadığını; kritik noktanın şirketin yüksek çalışan bağlılığını sağlayabilme becerisi olduğunu gördük! En mükemmel şirketler çok… nasıl diyelim “tuhaftı”. Onlar, “tipik” şirket uygulamalarından ya da “iyi uygulama” olarak tanımlanan örneklerden çok daha farklı olan uygulamalara vurgu yapıyor ve bunu gururla övüyordu.
Araştırmamız, yüksek çalışan bağlılığına sahip olan şirketin çalışan deneyimi konusunda ne önerebileceğini net biçimde bildiğini ve her şeyi herkese sunabilmek konusunda endişelenmediğini gösteriyor. Onlar, mevcut ve gelecekteki çalışanlarının neye önem verdiğini anlıyor. Onları benzersiz kılan konuları ifade etmekte son derece becerikliler. Bunu da duvarlardaki sloganlarla ya da her masada bulunan değer kartları ile değil, deneyimlerle sağlıyorlar.
Ve işte önemli nokta: Sonuç olarak bu şirketler, kendi sundukları fırsatları arayan kişileri kendilerine çekip ellerinde tutuyor. Bu kişiler şirkete “uyuyor”, bu nedenle bağlılıkları yüksek ve buldukları ortama çabuk uyum sağlıyorlar.
Sizin şirketiniz adaylarla, sunduğu çalışan deneyimini ne kadar net paylaşabiliyor? Sizin sunduklarınızı beğenmeye önceden hazır olan kişileri kendinize çekebiliyor musunuz?
Şirketinizdeki çalışan deneyimini sergileyin
Yüksek çalışan bağlılığı, bireyin şirketinizde yaptığı görevden ve yaşadığı deneyimden gerçekten aldığı keyif ile şirketin gerçekçi olarak sağlayabileceği deneyime bağlıdır. İmza deneyimleri, bu bağlantıların iletişime açılmasında çok önemli bir rol oynar.
Aşağıdaki imza deneyimi örneklerinde, her bir Cazibe tipindeki kişinin tercih edebileceği doğru organizasyonları göreceksiniz.
Anlamlı miras: İşin kendisinin doğasını birincil öncelik olarak gören bireyleri çekmek ve tutmak için bir şirket imzasının şirketin mirasını, değerlerini ve hırsını benzersiz ve unutulmaz şekillerde yansıtması gerekir.
Çocuk bakım hizmetleri sunan bir şirket olan Bright Horizons’da, genç yaşamlarda “çocuklukta erken eğitim”in sonsuz etkisine vurgu yapan dokunaklı bir işe alım süreci vardır. Bir başka örnek olarak; Xilinx’in patentler ve kurucularının resimleri ile dolu koridorlarında kısa bir yürüyüş yapmak ise herhangi bir ziyaretçinin şirketin büyük azmini anlamasını sağlar.
Güvenli gelişim: Eğer firmanız başarıya doğru yükselen bir patika ve ekonomik güvenlik sunabilirse (bugün pek çok şirketin bu vaatte bulunamadığını unutmayın) sizin imza deneyimleriniz bu taahhüdü göstermelidir.
ExxonMobil uzun yıllar önce, önceden tanımlanmış emeklilik planlarına bağlı kalma kararı alarak, firmanın çalışan deneyiminde güvenliğin ne kadar önemli bir rol oynadığını vurgulamış oldu. The Container Store’un eğitim yatırımı (endüstri ortalamasının beş katından fazladır) ise kariyer gelişimine yönelik güçlü bir vurguyu ifade eder.
Bireysel uzmanlık ve ekip zaferi: Faaliyet modelleri ekip bazlı davranış gerektiren firmalar, bu noktaya vurgu yapan imza deneyimlerinden büyük yarar sağlar. Royal Bank of Scotland, her sabah yapılan yönetim toplantıları ile ünlüdür. Bu toplantılarda o günkü hedefler tepe yönetimin işbirliği ile belirlenir. Whole Foods’daki işe alım ve ücretlendirme süreçleri ise ekip bazlıdır; ekip o adayın kalması yönünde oy verene kadar kişinin deneme süresi devam eder.
Ödüllü risk: Mücadele, değişim ve eğitimden beslenen kişileri çekmek ve tutmak için çalışan deneyimlerinin de bu davranışlara vurgu yapması önemlidir. Bir yazılım firması olan Trilogy, bu kültürü baştan yaratabilmek için çok mücadeleci bir oryantasyon sürecine sahiptir.
Esnek destek: Günümüzde pek çok çalışan, işi diğer baskı yaratan önceliklerin ardına koyuyor. Bir organizasyondaki esneklik ve empatiye vurgu yapan imza deneyimleri genellikle çok yetenekli kişileri, piyasadaki ücretlerin çok altında bile kendine çekebilir.
JetBlue’nun rezervasyonda görev yapan personeli için uyguladığı sistem kişilerin evden çalışmasına, programlarını iş arkadaşları ile yapmasına olanak verir. Bu da maksimum esneklik sunma mücadelesine önemli bir örnektir.
Şirketiniz için güçlü bir imza deneyimi geliştirirken aşağıdaki soruları dikkate alın:
Mevcut çalışan için şirketiniz ne ‘anlam’ ifade ediyor ?
• Bugün şirketinize katılmayı düşünen adaylara neler söylüyorsunuz?
• Bir işveren olarak en ayırt edici yönünüz nedir?
Bu anlam geleceğe ne kadar uygun?
• Son on yıldır kullandığınız iyi vaatleri gerçekten sunmaya devam edebilecek misiniz? Yoksa şirketinizdeki ya da faaliyet gösterdiğiniz sektördeki değişiklikler sizi çalışanlarınızla yaptığınız psikolojik sözleşmeyi yeniden düşünmeye zorluyor mu?
• Şirketinizdeki yetenek ihtiyaçları nasıl değişiyor?
Mevcut çalışanlarınızın yaşamlarının baskın cazibesi nedir?
• Mevcut çalışanlarınız gerçekten neye önem veriyor?
• Kuşak profilleri ve bunun altında yatan işle ilgili algılamaları neler?
Şirketinizdeki mevcut (ya da geçmiş) çalışan deneyimlerinin hangi yönleri firmanıza özel?
• Şirketinizin tarihindeki efsaneler bugünün imza deneyimine uygun tohumlar sunuyor mu?
• Mevcut çalışan deneyiminin en iyi yanı nedir?
Şirketiniz için en ayırt edici ve güçlü imza deneyimini ne temsil edebilir?
• Mevcut ve gelecekteki çalışanlarınızın büyük bölümünün cazibesini hangi davranışlar temsil ediyor?
• Firmanızın başarısı için hangi süreçler en çok görünüyor ve önemli?
Daha kapsamlı bir mesaj iletebilmek için bütünsel çalışan deneyiminin herhangi bir unsuru üzerinde yeniden düşünmeniz gerekir mi?
• Mevcut çalışan deneyiminizin herhangi bir özelliği, kişilerin beklenti ya da tercihlerine “uymuyor” gibi görünüyor mu?
Şirketinizdeki çalışan deneyiminin en iyi unsurları neler? Mevcut ve gelecekteki çalışanlarınızın tercihlerini yansıtan bir imza süreciniz var mı?
Her bir firmayla görüşmeye; özellikle ne tür bir giriş deneyimi sunduklarını, görevin ilk altı ayında neler beklemeniz gerektiğini öğrenmeye karar veriyorsunuz. Üç şirketin temsilcilerinin söyledikleri aşağıda… Hangi işi kabul ederdiniz?
X Şirketi: Deneme süresi / Ekip oylaması yaklaşımı
“Aslında ilk üç ayınız deneme süresi olacak. Bu süre içinde ekip arkadaşlarınızı tanıyacak ve onlarla yakın çalışacaksınız. Grupla ne kadar iyi çalıştığınızı ve başarısına nasıl katkı sağladığınızı görecekler. Bu sürecin sonunda ekip arkadaşlarınız (unvan olarak sizinle eşit olanlar) organizasyonda kalıp kalmayacağınız konusunda oy verecek”.
Y Şirketi: Akvaryum mücadelesi yaklaşımı
“Net rolünüzü ya da kiminle çalışacağınızı size söyleyemeyiz. İlk üç ay boyunca bizim ‘akvaryumumuz’ içinde kalacak, haftalık bazı mücadeleler konusunda performans gösterecek, kimi zaman yeni ürün ya da pazarlama kampanyaları tasarlayacaksınız. Bu süre içinde CEO’muz ve diğer tepe yöneticiler sizi yakından izleyecek. Bu sürenin sonunda, gözlemlediklerimize bağlı olarak sizin becerilerinize uygun doğru pozisyonu bulmanıza yardım edeceğiz”.
Z Şirketi: Eğitim / çırak yaklaşımı
“İlk üç ayınızda bizim iş yapış şeklimizi öğreneceksiniz. Operasyonlarımızda spesifik bir yolumuz var ve sizin de süreçlerimizi yakından izlemenizi bekliyoruz. Belirlediklerimizin en verimli ve başarılı yöntemler olduğundan eminiz. Kapsamlı bir eğitim programından sonra en güçlü performansı gösteren çalışanlarımızın birinin yanında çıraklık yapma şansı bulacaksınız”.
Eğer siz de pek çok insan gibiyseniz, yeni bir şirkette işe başlamanın bu üç yolu size eşit derecede cazip gelmeyecektir. Aslında, kişiliğiniz ve tercihlerinize bağlı olarak (işi nasıl gördüğünüze ve yaşamınızda oynamak istediğiniz role bağlı olarak) seçenekler arasından biri size çok daha çekici gelecektir.
Eğer sizin için işteki sosyal ilişkiler önemliyse, eğer ekip çalışması keyif aldığınız ve gelişebileceğinize inandığınız bir şeyse büyük olasılıkla birinci seçenek kulağınıza daha hoş gelecektir. Giriş süreci, bu şirketin ekip davranışına birinci önceliği verdiğini ortaya koyar!
Eğer yeni bir şeyler yaratma mücadelesini seviyor ve işi kendinizi ifade etme platformu olarak görüyorsanız (ve eğer belirsizliğe karşı hoşgörünüz varsa) ikinci şirket size göre olabilir. Bir kez daha giriş süreci net bir fikir ortaya koyar: yoğun mücadele, yüksek görünürlük ve yapabildiklerinizi gösterebilme şansı…
Eğer netlik ve tanım sizin için önemliyse (eğer iş hayatında başarılı olmak için iyi tanımlanmış bir patika istiyorsanız) üçüncü şirket büyük olasılıkla sizin için gerçekleşmiş bir hayal gibi görünecektir. Onlar net bir biçimde işlerin nasıl iyi yapılabileceğini düşünmüştür ve size yardım etmek için yeterli zaman ve kaynak ayırmaya hazırlardır.
Doğru kararı vermek (kişiliğinize ve tercihlerinize uygun bir iş deneyimi bulmak) işten alacağınız keyfin anahtarıdır. Sonuç olarak işin gerçekçi beklentilerinin, işin yaşamınızda oynamasına hazır olduğunuz rol ile eşit olması gerekir. İhtiyaçlarınıza ve önceliklerinize en iyi uyan şirketi seçerek, işinize bağlılığınızın yükseleceği kesindir.
Organizasyonlar, bu önemli iş deneyimi bileşenleri konusunda büyük farklılık gösterir. Kimi şirketlerde risk tabanlı ücretlendirme varken (hisse senedi ve ikramiyeler), diğerlerinde yaşam maliyetine dayalı maaş yapıları söz konusudur. Bazı organizasyon son derece esnek, çalışanların kendi programlarını yapabileceği çalışma grupları oluştururken, diğerleri çok daha yoğun ve programlı bir yaklaşım izleyebilir. Kimileri pederane bir şekilde idare edilirken, kimilerinde tamamen sözleşmeye dayalı bir ilişki söz konusu olabilir.
İleride ne yapmak istediğinizi düşünürken, bu “deneyim” faktörlerine yönelik tercihleriniz üzerinde düşünmek yerinde olacaktır. Bunu dikkate almazsanız, yaptığınız işi entelektüel olarak ne kadar severseniz sevin tam bir bağlılık gösteremeyebilirsiniz.
İş deneyiminin hangi unsurlarını daha bağlayıcı buluyorsunuz? Şirketler bunu daha da güçlendirmek için ne yapabilir?
Bu iş tekliflerinden hangisini kabul ederdiniz? Hangi iş sizde bağlılık yaratıyor?
Hepimiz aynı iş ortamını çekici bulmayız. Keyif aldıklarımız, kendimizi rahat hissettirenler ve en iyiyi yaptığımız hissini uyandıran bir bakış açısı, kişiden kişiye değişir.
Siz bugün kendi iş tercihlerinize gerçekten uyan bir pozisyonda mısınız?
Kritik soru: Yaptığınız işi seviyor musunuz?
1. İşiniz konusunda heyecanlı ve şevkli misiniz?
2. Kimi zaman, gerçekten keyif aldığınız bir iş yüzünden kendinizi kaybettiğiniz (zamanı ve yeri unuttuğunuz) olur mu?
3. Sıkıntınızı dağıtacak bir sonraki e-posta’yı beklemek yerine mutlu bir biçimde işinize konsantre olur musunuz?
4. İşinizin gerektirdiğinden daha fazla zaman ve emeği gönüllü olarak harcar mısınız?
5. Yaptığınız iş, mesaiden sonra da örneğin eve dönerken arabada düşünmenize neden olacak kadar ilgi çekici mi?
6. İşleri iyileştirmek için rutin olarak yeni yollar arar ya da daha zor işler için gönüllü olur musunuz?
7. Şevkiniz bulaşıcı mı? İş yapma tutkunuz diğerlerinin de size katılmasına neden oluyor mu?
8. İşinizle birlikte tanımlanmaktan gurur duyuyor musunuz?
Meslektaşlarımın ve benim araştırmalarım, kişilerin işleriyle olan ilişkilerini tanımlayan altı temel model olduğunu ortaya çıkardı. Ben bunlara “Yaşamın Cazibeleri” diyorum. Bunlar:
1. Anlamlı miras: İş, sonsuz değeri olan bir şey yaratmakla ilgilidir.
2. Güvenli gelişim: İş yükselen bir devinim; başarıya doğru tahmin edilebilir bir patikadır.
3. Bireysel uzmanlık ve ekip zaferi: İş, kazanan bir ekibe katkı sağlayan bir üye olma şansıdır.
4. Ödüllü risk: İş; mücadele, değişim, eğitim ve belki servet için bir fırsattır.
5. Esnek destek: İş bir geçim yolu sunar ama bir yaşam önceliği değildir.
6. Sınırlı zorunluluklar: İşin değeri temel olarak yakın vadeli ekonomik kazanımındadır.
Sizi işe bağlayan nedir?
Sizin için bunların arasındaki en önemli cazibenin hangisi olduğunu görmek istiyorsanız, makalenin sonundaki Kişisel Değerlendirme testini yapabilirsiniz.
Sevdiğiniz işi mi yapıyorsunuz?
Eğer öyle değilse, kesinlikle daha iyisini hak ediyorsunuz. Tıpkı mükemmel bir yaşam eşini arama isteği gibi (ve cansız bir evliliğin yaratacağı üzüntü gibi) sizin için “şöyle böyle” giden bir iş ilişkisini sürdürmek zorunda değilsiniz.
Sevebileceğiniz bir işi bulmanın anahtarı, kişisel olarak en çok neye değer verdiğinizi ve yaşamda hangi rolü oynamak istediğinizi (yaşamınızın Yaşam Cazibesi’ni) belirlemektir. Özellikle bu, kalbinizi ısıtacak bir iş deneyiminin unsurlarını en yakından tarif eden modeldir. Baskın modeliniz pek çok iş tercihini kullanışlı bir şekilde etkilemeli, ancak mevcut pozisyonunda mı kalacağınız, yoksa bir sonraki iş teklifini mi değerlendirebileceğiniz yönündeki kararı etkileyecek karar kadar güçlü değil…
“Size göre bir işyeri” ararken, bunların her birinin ne anlama geldiğine yönelik olarak, aşağıdakilere hızla göz atabilirsiniz:
Anlamlı miras: Eğer sizin baskın modeliniz buysa, sizin için çalışmak sonsuz değeri olan bir şey yaratmakla ilgilidir. Büyük olasılıkla girişimde bulunmanıza, çok çalışmanıza ve yaratıcı olmanıza olanak verecek işlerden hoşlanıyorsunuz.
Bir sonraki iş teklifini değerlendirirken aşağıdakileri ne kadar sunabildiklerini dikkate alın:
• Birileri ya da bir şey üzerinde uzun süreli etki bırakan bir görev: İşin kendisinin amacı sizin için çok önemlidir; bunu listenizin en tepesine koyun.
• Bireysel serbestlik: İşleri ne kadar kendi yöntemlerinizle yapabileceğiniz…
• Canlandırıcı ve yaratıcı olmanız için sizi teşvik edecek bir görev.
• Pozisyonun öğrenmenize ve gelişmenize ne kadar imkan vereceği.
Bu modeldeki bireyler için bağlayıcı olan iş ortamları arasında mimarlık (sonsuz değeri olan bir şey yaratmak), inşaat (bireysel özgürlük ve sonsuz değer), profesyonel hizmetler (uyarıcı iş), sanat (sonsuz değer), serbest meslek ve girişimsel yeni başlangıçlar yer alır.
Güvenli gelişim: Eğer sizin baskın modeliniz buysa, sizin için iş ileriye doğru devinim ve uzun vadeli finansal istikrarı ifade eder. Güvenli ortamlara ve net gelişimsel kariyer patikalarına yönelik güçlü bir tercihiniz olur. Sizin için sağlam ve tahmin edilebilir bir başarı patikası önemlidir.
Aşağıdakileri sunan fırsatları arayın:
• İstikrarlı, güvenli çalışma ortamları: Sektörün doğasını ve şirketin kayıtlarını yakından inceleyin. Sektör dikkat çekici bir yeniden yapılanmadan geçiyor mu? Şirketin istikrar vaadi sunmasını beklemek gerçekçi mi?
• Tahmin edilebilir bir ücret paketi (çoğunlukla nakit ya da ikramiyeler), sağlam bir emeklilik paketi.
• Yapılandırılmış ve rutin içeren bir görev.
• Net olarak tanımlanmış bir kariyer patikası, her bir adım için gereken ilerleme desteği ve uygun eğitimler.
Bu modeldeki bireyler için bağlayıcı olabilecek kariyerler arasında eğitim, sağlık ve imalat yer alır.
Bireysel uzmanlık ve ekip zaferi: Eğer sizdeki baskın model buysa, kazanan bir ekibin değer yaratan bir parçası olma deneyiminden hoşlanıyorsunuz demektir. İşbirliğine dayalı ortamlara değer verirsiniz ve yaptığınız işte yetkin olmak sizin için son derece önemlidir.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, şunları sunan fırsatları arayın:
• Başkaları ile ekip olmayı gerektiren işler
• İyi yönetilen organizasyonlar ve yetkin iş arkadaşları
• Kişilerin arasında güçlü ilişkilerin bulunduğu ve eğlenceli görünen tempolu bir kültür
• Kişiliğinizde mevcut olan güçlü yönleri artıran işler.
Bu modeldeki bireyler için belli bir sektörden çok ekip tabanlı iş ortamları bulmak önemlidir. Bu kişiler genellikle yönetimsel roller arar.
Ödüllü risk: Eğer sizdeki baskın model buysa, çalışmak sizin için bir mücadele, değişim, öğrenme ve umut ederiz ki servet fırsatıdır. Bu modeldeki kişilerin yaşamları serüven doludur ve işi bu heyecanı deneyimlemenin bir yolu olarak görür.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, şunları sunan fırsatları arayın:
• Kişisel finansal ilerleme için fırsatlar
• Kendi koşullarınıza bağlı olarak esnek çalışma ortamları ve programları
• Farklı seçeneklerden görevler seçme fırsatı ve görevleri sık sık değiştirmek
• Açık uçlu görev ve yaklaşımlar
• Diğer parlak kişilerle ve ünlü düşünce liderleri ile sık sık bir araya gelmek
Bu modeldeki bireyler için genellikle bağlayıcı olan iş ortamları arasında yeni girişimlerin yanı sıra teknoloji ve profesyonel hizmetler alanında faaliyet gösteren büyük firmalar da yer alır. Bu bireyler ayrıca kendi işlerini kurduklarında da çok mutlu olabilirler.
Esnek destek: Eğer sizdeki baskın model buysa, yaşamak için çalışırsınız ama iş sizin yaşamınızdaki birincil öncelik değildir. Bu modeldeki bireyler genellikle iş dışında ilgi alanlarına ve önceliklere sahiptir ve yaşamlarındaki dengeyi destekleyen ortamlarda mutlu olurlar.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, şunları öneren fırsatları arayın:
• Çok esnek çalışma koşulları; mümkünse sanal çalışmak ya da kendi çalışma programınızı kendiniz ayarlamak
• Cömert tatil ve izin seçenekleri
• Kafeterya tarzı ek yarar programları; çocuk bakımı, yaşlı yardımı ve spesifik ihtiyaçlara göre belirlenen diğer seçenekler.
• İyi tanımlanmış rutinlere dayalı işler
• Sempatik ve empatik iş ortamları
Bu modeldeki bireyler için cazip gelen iş ortamları arasında genellikle hizmet ve finansal servisler yer alır; çünkü her ikisi de arzu edilen esnekliği çalışana sunabilir.
Sınırlı zorunluluklar: Eğer sizin modeliniz buysa, işin sizin için değeri ağırlıklı olarak ekonomiktir. Bu modeldeki bireyler işin kendilerinin en az zamanını almasını ister.
Eğer bu modeldeki değerleri paylaşıyorsanız, aşağıdakileri sunan fırsatları arayın:
• Aşılabilecek düşük engeller
• İyi tanımlanmış rutin işler
• Geleneksel ücretlendirme ve kazançlı yarar paketleri
• Düzenli ödüllendirilme fırsatları.
Bu modeldeki bireyler için genellikle uygun olan iş ortamları arasında perakende, toptancılık ve ulaştırma yer alır; çünkü bu pozisyonlara giriş engelleri çok düşüktür.
Sizin mevcut pozisyonunuz yaşam cazibesine uyuyor mu?
Şirketlerin bütünsel çalışan deneyimi ve yaşam cazibesi arasındaki ilişki
Çalışanlarınız sizin sunduklarınızdan mutlu mu?
Bir şirketin çalışanlarına sundukları ile, bu iş ortamından mutlu olabilecek bağlı çalışanlarla bir araya gelebilmenin en iyi yollarından biri imza deneyimlerinin kullanılmasıdır.
İmza deneyimi (bir organizasyondaki bütünsel çalışan deneyiminin görünen, ayırt edici unsuru) çalışan bağlılığı üzerinde son derece önemli etkiye sahiptir. Organizasyonun kültürü, değerleri ve mirası konusunda güçlü ve tutarlı bir sembol olan imza deneyimi, nev’i şahsına münhasır olduğu için rakipler tarafından da taklit edilemez.
Çalışan bağlılığı konusunda yaptığımız araştırmalar sonucunda ortaya çıkan imza deneyiminin önemi bireyin Yaşamının Cazibeleri ile de yakından ilişkilidir. Güçlü imzalar, o şirketteki çalışan deneyiminin iş arayan kişinin Cazibeleri ile ne kadar uyuşabileceğinin sinyallerini verir.
Buradaki anahtar nokta şirketinizdeki çalışan deneyimin gerçekçi güçlü yönlerini dikkate almak ve diğer şirketlerin yaptıkları konusunda endişelenmemektir.
Araştırmalarımız sırasında son derece bağlı çalışanlara sahip olan şirketlere baktığımızda, bunların her birinin çok farklı şeyler yaptığını görerek ilk başta şaşırmıştık. Daha da şaşırtıcı bir biçimde, ayrıntılı olarak baktığımızda farklılıkların sistemdeki gürültüden kaynaklanmadığını; kritik noktanın şirketin yüksek çalışan bağlılığını sağlayabilme becerisi olduğunu gördük! En mükemmel şirketler çok… nasıl diyelim “tuhaftı”. Onlar, “tipik” şirket uygulamalarından ya da “iyi uygulama” olarak tanımlanan örneklerden çok daha farklı olan uygulamalara vurgu yapıyor ve bunu gururla övüyordu.
Araştırmamız, yüksek çalışan bağlılığına sahip olan şirketin çalışan deneyimi konusunda ne önerebileceğini net biçimde bildiğini ve her şeyi herkese sunabilmek konusunda endişelenmediğini gösteriyor. Onlar, mevcut ve gelecekteki çalışanlarının neye önem verdiğini anlıyor. Onları benzersiz kılan konuları ifade etmekte son derece becerikliler. Bunu da duvarlardaki sloganlarla ya da her masada bulunan değer kartları ile değil, deneyimlerle sağlıyorlar.
Ve işte önemli nokta: Sonuç olarak bu şirketler, kendi sundukları fırsatları arayan kişileri kendilerine çekip ellerinde tutuyor. Bu kişiler şirkete “uyuyor”, bu nedenle bağlılıkları yüksek ve buldukları ortama çabuk uyum sağlıyorlar.
Sizin şirketiniz adaylarla, sunduğu çalışan deneyimini ne kadar net paylaşabiliyor? Sizin sunduklarınızı beğenmeye önceden hazır olan kişileri kendinize çekebiliyor musunuz?
Şirketinizdeki çalışan deneyimini sergileyin
Yüksek çalışan bağlılığı, bireyin şirketinizde yaptığı görevden ve yaşadığı deneyimden gerçekten aldığı keyif ile şirketin gerçekçi olarak sağlayabileceği deneyime bağlıdır. İmza deneyimleri, bu bağlantıların iletişime açılmasında çok önemli bir rol oynar.
Aşağıdaki imza deneyimi örneklerinde, her bir Cazibe tipindeki kişinin tercih edebileceği doğru organizasyonları göreceksiniz.
Anlamlı miras: İşin kendisinin doğasını birincil öncelik olarak gören bireyleri çekmek ve tutmak için bir şirket imzasının şirketin mirasını, değerlerini ve hırsını benzersiz ve unutulmaz şekillerde yansıtması gerekir.
Çocuk bakım hizmetleri sunan bir şirket olan Bright Horizons’da, genç yaşamlarda “çocuklukta erken eğitim”in sonsuz etkisine vurgu yapan dokunaklı bir işe alım süreci vardır. Bir başka örnek olarak; Xilinx’in patentler ve kurucularının resimleri ile dolu koridorlarında kısa bir yürüyüş yapmak ise herhangi bir ziyaretçinin şirketin büyük azmini anlamasını sağlar.
Güvenli gelişim: Eğer firmanız başarıya doğru yükselen bir patika ve ekonomik güvenlik sunabilirse (bugün pek çok şirketin bu vaatte bulunamadığını unutmayın) sizin imza deneyimleriniz bu taahhüdü göstermelidir.
ExxonMobil uzun yıllar önce, önceden tanımlanmış emeklilik planlarına bağlı kalma kararı alarak, firmanın çalışan deneyiminde güvenliğin ne kadar önemli bir rol oynadığını vurgulamış oldu. The Container Store’un eğitim yatırımı (endüstri ortalamasının beş katından fazladır) ise kariyer gelişimine yönelik güçlü bir vurguyu ifade eder.
Bireysel uzmanlık ve ekip zaferi: Faaliyet modelleri ekip bazlı davranış gerektiren firmalar, bu noktaya vurgu yapan imza deneyimlerinden büyük yarar sağlar. Royal Bank of Scotland, her sabah yapılan yönetim toplantıları ile ünlüdür. Bu toplantılarda o günkü hedefler tepe yönetimin işbirliği ile belirlenir. Whole Foods’daki işe alım ve ücretlendirme süreçleri ise ekip bazlıdır; ekip o adayın kalması yönünde oy verene kadar kişinin deneme süresi devam eder.
Ödüllü risk: Mücadele, değişim ve eğitimden beslenen kişileri çekmek ve tutmak için çalışan deneyimlerinin de bu davranışlara vurgu yapması önemlidir. Bir yazılım firması olan Trilogy, bu kültürü baştan yaratabilmek için çok mücadeleci bir oryantasyon sürecine sahiptir.
Esnek destek: Günümüzde pek çok çalışan, işi diğer baskı yaratan önceliklerin ardına koyuyor. Bir organizasyondaki esneklik ve empatiye vurgu yapan imza deneyimleri genellikle çok yetenekli kişileri, piyasadaki ücretlerin çok altında bile kendine çekebilir.
JetBlue’nun rezervasyonda görev yapan personeli için uyguladığı sistem kişilerin evden çalışmasına, programlarını iş arkadaşları ile yapmasına olanak verir. Bu da maksimum esneklik sunma mücadelesine önemli bir örnektir.
Şirketiniz için güçlü bir imza deneyimi geliştirirken aşağıdaki soruları dikkate alın:
Mevcut çalışan için şirketiniz ne ‘anlam’ ifade ediyor ?
• Bugün şirketinize katılmayı düşünen adaylara neler söylüyorsunuz?
• Bir işveren olarak en ayırt edici yönünüz nedir?
Bu anlam geleceğe ne kadar uygun?
• Son on yıldır kullandığınız iyi vaatleri gerçekten sunmaya devam edebilecek misiniz? Yoksa şirketinizdeki ya da faaliyet gösterdiğiniz sektördeki değişiklikler sizi çalışanlarınızla yaptığınız psikolojik sözleşmeyi yeniden düşünmeye zorluyor mu?
• Şirketinizdeki yetenek ihtiyaçları nasıl değişiyor?
Mevcut çalışanlarınızın yaşamlarının baskın cazibesi nedir?
• Mevcut çalışanlarınız gerçekten neye önem veriyor?
• Kuşak profilleri ve bunun altında yatan işle ilgili algılamaları neler?
Şirketinizdeki mevcut (ya da geçmiş) çalışan deneyimlerinin hangi yönleri firmanıza özel?
• Şirketinizin tarihindeki efsaneler bugünün imza deneyimine uygun tohumlar sunuyor mu?
• Mevcut çalışan deneyiminin en iyi yanı nedir?
Şirketiniz için en ayırt edici ve güçlü imza deneyimini ne temsil edebilir?
• Mevcut ve gelecekteki çalışanlarınızın büyük bölümünün cazibesini hangi davranışlar temsil ediyor?
• Firmanızın başarısı için hangi süreçler en çok görünüyor ve önemli?
Daha kapsamlı bir mesaj iletebilmek için bütünsel çalışan deneyiminin herhangi bir unsuru üzerinde yeniden düşünmeniz gerekir mi?
• Mevcut çalışan deneyiminizin herhangi bir özelliği, kişilerin beklenti ya da tercihlerine “uymuyor” gibi görünüyor mu?
Şirketinizdeki çalışan deneyiminin en iyi unsurları neler? Mevcut ve gelecekteki çalışanlarınızın tercihlerini yansıtan bir imza süreciniz var mı?
SHRM Vaka Çalışması
