Büyük değişimler küçük adımlarla başlar. Küçük adımlar ise kartopu gibidir.

Kendinizi kalıcı olarak değiştirebilmek için gitmek istediğiniz doğrultuya uygun yeni alışkanlıklar oluşturmalısınız. Yeni ve daha iyi alışkanlıklar edinmenin bir yolu da ortamınızı, yeni alışkanlıklarınızın gücüne göre davranmayı kolaylaştıracak şekilde değiştirmenizdir.

Büyük değişimler küçük adımlarla başlar. Küçük adımlar kartopu gibidir. Ama bu, değişimin kolay olduğu anlamına gelmez. Şunu güvenle söyleyebiliriz: Değişim işe yaradığında, bir kalıp izleme eğilimindedir. Değişen insanlar açık bir istikamete, bolca motivasyona ve destekleyici bir çevreye sahiptir. O kalıbı ihmal etmeyi bırakmalı ve onu bağrımıza basmalıyız.



Çöl Fırtınası operasyonunda lojistikten sorumlu olan General William Pagonis, 550 bin askere tüm teçhizatıyla dünyanın yarısını kat ettirmekle yükümlüydü. Ekibi 122 milyon öğün yemek sunmalı, 1,3 milyar galon yakıt sağlamalı ve 32 bin mektubu postalamalıydı. Her gün sabah 8’de başlayıp 8:30’da biten toplantılarıyla iyi biliniyordu. Toplantılara herkes katılabiliyordu ve herkesin toplantı boyunca ayakta durması gerekiyordu.

“Herkesin ayakta durmasının, topun daha hızlı dönmesini sağladığını baştan fark ettim. İnsanlar sözlerini söyleyip çabucak lafı diğerine bırakıyor. Birisinin lafı uzattığı ender durumlarda ise salondaki kalabalıkta huzursuz bir beden dili hakim oluyor. İnsanlar ayak değiştiriyor, kıpırdanıyor, saatlerine bakıyorlar ve konuşma hızla odak noktasına geri dönüyor. Kırbacımı çıkarmak zorunda olduğum bir zamanı hatırlamıyorum. Görevini bilen bir grup, büyük bir güce sahiptir.” diyordu, General William Pagonis… Yani kontrol listeleri, bir değişim yapmaya çalışırken gerçek değiştiriciler olabilir.

Kontrol listeleri birçok nedenden harikadır. Kontrol listeleri sizi tüm doğru bilgiyi dikkate almaya zorlar. İlerlemeden önce gerekli tüm zeminleri dikkate almanızı sağlar ve böylece zayıf kararları erkenden engeller. Cisco, potansiyel şirket satın almalarını analiz etmede kullandığı kontrol listesiyle ünlüdür.

Kontrol listeleri büyük felaketleri daha az mümkün kılar çünkü misyonla ilgili kritik noktalara odaklanır. Bu kritik unsurların daima gözönünde bulunduğunu garantileyebilirsiniz. Sivil pilotlar sadece bu nedenle her iniş ve kalkıştan önce kontrol listelerini kullanırlar. Kontrol listeleri bir şeyi yapmanın mutlak en iyi yoluna işaret ederek insanları eğitir. Mümkün olan en iyi işletme prosedürünü bir kontrol listesine sığdırabilirsiniz.

İnsanlar kontrol listelerinden korkarlar çünkü bunları gayri insani bulurlar.

Bir şey bir kontrol listesine sığacak kadar basitse, onu bir maymun da yapabilir diye düşünürler. Pekala, eğer bu doğruysa, bir pilotun kontrol listesini elinden alın ve Boeing 747 ile uçmayı deneyin. Beynimiz ve yeteneklerimiz kaslar gibidir. Pratikle güçlenebilirler. Değişimin meydan okuması, ileriye doğru hareket etmeyi sürdürmektir.

Bir grupla seyahat ederken azimli olmak daha kolaydır. Davranış bulaşıcıdır. Yayılmasına yardımcı olun. Değişimi kolay kılan bulaşıcı davranışa iyi bir örnek “atanmış sürücü” olgusudur. Atanmış bir sürücü gece alkol almayan, böylece de herkesi güvenle evine ulaştıran kişidir. Bu fikir İskandinav ülkelerinde popüler iken 1980’lere kadar ABD’de bilinmiyordu.

Harvard’dan Jay Winsten adlı bir kamu sağlığı profesörü fikirle ilgilendi. 160’tan fazla prime-time TV programı yapımcısını, yazarını ve oyuncularını bir araya getirdi ve onlardan “atanmış sürücü” fikrini desteklemelerini istedi. Winston sadece “beş saniyelik” diyaloglar talep etti ve 1991’de yani atanmış sürücü kampanyasının başlamasından üç yıl sonra ABD’deki her 10 kişiden dokuzu “atanmış sürücü” kavramını biliyordu. Daha da iyisi Amerikalılar’ın yüzde 37’si en az bir kere atanmış sürücü olduğunu ve sık içenlerin yüzde 44’ü de en az bir kez atanmış sürücüyle evine gittiğini belirtiyordu. (ABD’deki alkole bağlı trafik kazalarındaki ölüm sayısını 1988’de 23 bin 626’dan 1992’de 17 bin 858’e düşüren muhtemelen bu faktördür).

Bir şirket söz konusu olduğunda, değişimi yönlendirmede meslektaş baskısından faydalanmanın iyi bir örneği Wharton School’un işletmeler profesörü Gerard Cachon akademik bir dergi olan Manufacturing and Service Operations Management’ın (MSOM) editörü olduğunda yaşandı.

Bir makalenin akademik bir yayında yayınlanması uzun bir süreçtir, çünkü birçok makale meslektaşların incelemesinde aylar geçirir. Cachon kurula geldiğinde MSOM’da makale incelemeleri yedi ay ila bir yıl sürüyordu. İşleri hızlandırmak için Cachon bazı ilginç şeyler yaptı:

1. O günden başlayarak bir makalenin incelenme süresini en fazla 65 gün olarak duyurdu. Geleneksel performanstan en az yüzde 70 daha hızlı.

2. Makale incelemecilerine şunu söyledi: “Tanrı aşkına, bizler işletmeciyiz. Geri dönüş ve verimlilik konusunda öncülük etme durumundayız.”

3. Kabul edilebilir davranışı tartışmasız biçimde tanımladı: Her incelemeci beş hafta içinde geribildirim vermeli ve bu hedefe sadık kalmalıdır.

4. İşleri toparlamak için Cachon her Cuma günü internetten dergiye gönderilen her makalenin durumunu gösteren bir excel dokümanı yolladı. Her hafta herkes kendi performansını diğerlerininkiyle kıyaslayabiliyordu.

İnsanlara ulaşılması gereken amaca yakın olduklarını göstermek de onları motive etmenin bir yoludur. Eyleme geçmenin bir diğer yolu ise gerekli değişimi küçültmektir. Küçük başarılar bile insanların kendilerine inanmalarında inanılmaz rol oynayabilir. Küçük, görünebilir amaçlar koyduğunuzda, bu amaçlar başarabilecekleri şeyler olarak insanların kafasında yer etmeye başlar. 

Büyük bir değişimi daha küçük, daha yönetilebilir parçalara böldüğünüzde, ölçeğinizi yeniden tanımlamış olursunuz. İlgili herkese en az üç sinyal yollarsınız: Korkmayın, yapabiliriz. İlerlemeye devam edersek her seferinde bir adım atarak oraya ulaşabiliriz. Oraya giden yolda beceri düzeyimizi yükseltebiliriz. İnsanlar tercihler yaptığında, genel olarak kullandıkları iki temel tür karar alma modeli vardır:

1. Kararınızın maliyetlerini ve faydalarını tartar ve daha sonra da toplam kazançlarınızı artıracağını düşündüğünüz kararı verirsiniz.

2. Kim olduğunuzu hesaba katar ve böylece de kamuya açık kişiliğinize uygun bir yolda davranmaya karar verirsiniz.

3. Eylem tetikleyicileri oluşturun. Size oluşturmaya çalıştığınız yeni alışkanlığı hatırlatacak şeylerdir. Satış ekibinizin daha çok müşteriyi ziyaret etmesini istiyorsanız, “kahve ve arama” adını verdiğiniz bir eylem tetikleyicisi kullanabilirsiniz: Her satıcı günün ilk kahvesini doldururken en önemli müşterisini aramakla görevlendirilir. Bu tür bir eylem tetikleyicisiyle, kahve molası geldiğinde herkes bu işi yapacağını bilecektir.

4. Başlangıç alışkanlıklarını önce oluşturun. Size daha zor alışkanlıkları kazanmanızda yardım edecek daha kolay alışkanlıklardır. Eğer her sabah spor salonuna gitmek istiyorsanız, spor arkadaşınızı bir gece önce arayabilir ve sabah geçerken sizi de almasını isteyebilirsiniz. Arkadaşınızla konuşmak tek başına salona gitme alışkanlığı edinmenizden daha kolaydır.