Türkiye’de şirketler dijitalleşti, ancak çalışanlarda beceri açığı var

Haziran 09, 2021

Türkiye'de yetenek yönetimi, ölçme ve değerlendirme, çalışan bağlılığı ve deneyimi, ücret araştırmaları, mobil işgücü/expat yönetimi danışmanlığı, yan haklar ve esnek yan haklar danışmanlığı, bireysel emeklilik planları ve aktüeryal değerleme konularında insan kaynakları yönetim danışmanlığı hizmetleri sunan Mercer Türkiye, 2021 Türkiye Dijital Dönüşüm ve İş Gücü Beceri Gelişimi Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Türkiye’den 107 şirketin katıldığı araştırmanın sonuçlarına göre; Covid-19’un hızlandırıcı etkisiyle birlikte şirketlerin yüzde 71’inin iyi tanımlanmış 3 yıllık dijitalleşme yol haritası planı bulunuyor, ancak çalışanların yüzde 66’sında beceri açığı var. Dijitalleşme yolculuğunda çalışanlarına roller için gereken yeni becerileri kazandıramayan, reskilling ve upskilling konularına yatırım yapmayan şirketlerin 3 yıl içinde önemli gelir kayıpları yaşanması kaçınılmaz hale gelecek.

Mercer Türkiye, 2021 Türkiye Dijital Dönüşüm ve İş Gücü Beceri Gelişimi Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Dijitalleşme stratejisi, dijitalleşme ve teknoloji adaptasyonu, organizasyonel değişim, yetenek stratejisi ve beceri setleri olmak üzere dört temel konunun hedeflendiği araştırmanın sonuçlarına göre; Covid-19’un hızlandırıcı etkisiyle birlikte şirketlerin yüzde 71’inin iyi tanımlanmış 3 yıllık dijitalleşme yol haritası planı yer alıyor.

Araştırmaya göre, dijitalleşme stratejisi kapsamında yüksek olgunluk seviyesine sahip sektörler sırasıyla teknoloji, enerji, bankacılık ve otomotiv oldu. Şirketler dijitalleşme yol haritalarının uygulamasını ve başarısını ölçümlemek için net KPI ve ROI metrikleri tanımlıyor. Dijital yol haritasının uygulaması ve yönetiminden birinci dereceden sorumlu rol veya departman yüzde 40 ile Dijitalleşme Ofisi Başkanı, CIO veya CTO iken ikinci sırayı yüzde 23 ile bilgi teknolojileri departmanı alıyor. Şirketlerin yüzde 21’inde her departman kendi dijital yol haritasını planladığını belirtirken, yüzde 15’i ise dijital yol haritasından genel müdür pozisyonunun sorumlu olduğunu söylüyor.

İş fonksiyonlarının sadece yüzde 8’i tamamen dijitalleşti

Araştırmanın sonuçlarına göre; iş fonksiyonlarının sadece yüzde 8’i tamamen dijitalleşmiş durumda; fakat gelecek 3 yıl içerisinde bu oranın yüzde 56’ya çıkması planlanıyor. Mevcut durumda dijitalleşmenin en fazla görüldüğü fonksiyon ‘bilgi teknolojileri’ olurken, AR-GE, ürün geliştirme ve satış sonrası hizmet ardından sıralanıyor. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde tamamen dijitalleşmesi öngörülen fonksiyonların başında insan kaynakları, satın alma ve finans departmanları geliyor. Siber güvenlik ve bulut bilişim teknolojileri, şirketlerin dijitalleşme stratejileri kapsamında öncelik verdiği teknolojiler arasında yer alıyor. Big data, block-chain ve RPA önümüzdeki 3 yıl içerisinde en çok adapte edilmek istenen teknolojilerin başında geliyor.

Şirketlerin stratejik iş gücü planlaması bulunmuyor

Dijitalleşme yol haritasını hayata geçirebilmek için şirketler reskilling/upskilling programları dizayn etmeye başlamış olsa da dönüşüm için gerekli programlar birçok şirkette net olarak tanımlı değil. Dijital yol haritasını uygulamak için ihtiyaç duyacağı stratejik iş gücü planlama çalışması birçok şirkette henüz mevcut değil.

Şirketlerin yüzde 69’u dijital yetenek açığını kapamaya çalışıyor

Araştırmaya göre; şirketlerin yüzde 59’u dijitalleşmenin mevcut rollerin değişmesi ve gelişmesi üzerinde etkisi olacağını öngörüyor. Yüzde 38’i yeni rollerin tanımlanacağını düşünürken, yüzde 3’ü ise mevcut bazı rollerin yok olacağını belirtiyor. Şirketlerin yüzde 75’i mevcut çalışanların yüzde 30’unun yeni beceriler kazanmaları veya mevcut becerilerini geliştirmeleri gerektiğini düşünüyor. Şirketlerin yüzde 69’u dijital yetenek boşluğunu kapatmak için mevcut çalışanlarını geliştirmeyi hedefliyor. Yüzde 18’i gerekli beceri setine sahip yeni işe alım planlarken, yüzde 13’ü ise sözleşmeli çalışanlarla ilerlemeyi düşünüyor.

Şirketlerin yüzde 93’ü çalışanda problem çözme becerisi arıyor

2021 Türkiye Dijital Dönüşüm ve İş Gücü Beceri Gelişimi Araştırması’nın sonuçlarına göre; şirketlerin yüzde 93’ü çalışanından problem çözme becerisi (analitik düşünme ve inovasyon, eleştirel düşünme, yaratıcılık, problem çözme vs.) talep ediyor. En fazla beklenti farkına sahip beceriler ise yapay zeka, bilgisayar programlama, robotik, makine öğrenmesi gibi ileri teknolojiye dayalı beceriler olarak karşımıza çıkıyor. Şirketlerin yüzde 34’ü terfi ve rotasyon süreçlerinde en fazla ileri teknoloji ve teknolojiyi kullanma ve geliştirme becerilerine (web dizaynı, sosyal medya, dijital pazarlama, vs.) sahip çalışanı belirlemekte zorlanıyor. Şirketlerin yüzde 79’u ise eğitim gelişim yatırımlarını problem çözme ve kişisel yönetim becerileri üzerine yoğunlaştırmayı planlıyor. Dijitalleşme yolculuklarıyla birlikte roller için gereken yeni becerileri çalışanlarına kazandıramazsa 3 yıl içinde şirketlerin bundan kaynaklı gelir kayıpları yaşaması kaçınılmaz hale gelecek.

Post-pandemi yeni çalışma düzenine iş gücü hazır değil

Dijital deneyimler için artan müşteri talebi, gelişen yeni teknoloji, iş modellerinde yenilikçilik ve krize adaptasyonun, küresel ölçekte dijitalleşme ihtiyacını hızlandıran 4 kritik faktör olduğuna dikkat çeken Mercer Türkiye Kariyer Bölümü İş Geliştirme Direktörü Şadiye Azışık Kılcıgil, “Dijital dönüşüm iş gücünün geleceğini büyük ölçüde etkileyecek. Post-pandemi yeni çalışma düzeninin iş yapma şeklimizi de değiştireceği bir gerçek. Yapılan araştırmalarda 2022 yılına kadar 133 milyon yeni işin ortaya çıkması,75 milyon işe artık ihtiyaç duyulmayacağı öngörülüyor. Özellikle pandeminin de hızlandırdığı dijitalleşmeyle birlikte bilgisayar ve matematik mühendisliği, bilgi güvenliği, satış ve pazarlama, veri analizi, yapay zeka ve makine öğrenmesi gibi işler popülerliğini artırırken, ofis ve idari İşler, üretim, inşaat, bakım ve onarım, muhasebe, danışma, ulaşım, medya ve istatistik gibi işler ise kan kaybetmeye devam edecek. Çalışanların yüzde 42’si işlerinin ana bileşenlerinin önemli derecede değiştiğini görecek. Şirketlerin esnek, hibrit çalışma sistemine ve geleceğin iş hayatına çalışanlarını ve organizasyonlarını hazırlaması için önemli bir dönemeçteyiz.” dedi.

Covid-19’un kalıcı mirası olarak “dönüşüm” hayatımızın bir parçası olacak ve merkezinde “beceriler” yer alacak

2021 yılında Mercer’ın gerçekleştirdiği Küresel Yetenek Trendleri Raporu’na göre bu yıl içerisinde şirketlerin yüzde 99’unun dijital dönüşüm planladığını söyleyen Şadiye Azışık Kılcıgil, “Liderlerin küresel ölçekte yüzde 41’i ve Türkiye’de yüzde 48’sinin yatırım önceliği reskilling olarak dikkat çekiyor. Şirketlerin yüzde 55’i kritik yetenek havuzlarının oluşumu için iş gücünün yeni beceriler kazanmasını (reskilling) ve becerilerini geliştirmesini (upskilling) hedefliyor. Şirketlerin yüzde 83’ü çalışan deneyimini esnek çalışma modellerine uygun hale getirerek yeniden tasarlıyor. Yüzde 51’i ise yapay zekayı insan sezgisiyle destekleyerek elindeki veri ve analitikleri öğrenme / yeni beceri kazandırma konusunda kullandırıyor.

İş gücündeki dönüşüm için gerekli olan yetkinliklerin ve becerilerin eksikliği, dönüşüm ihtiyacının kritik paydaşlar tarafından net olarak anlaşılmaması ve organizasyonların değişim yönetimi eksikliği dönüşümdeki en büyük zorluklar olarak karşımıza çıkıyor. 2020’deki başarısız dijital dönüşümler nedeniyle tahmini gelir kaybı yaklaşık 900 milyar dolar.

2021 Türkiye Dijital Dönüşüm ve İş Gücü Beceri Gelişimi Araştırması’nda dijitalleşme stratejisi, dijitalleşme ve teknoloji adaptasyonu, yetenek stratejisi ile beceri setleri ve organizasyonel değişim olarak 4 temel konuyu hedefledik. Araştırmaya göre Covid-19’un hızlandırıcı etkisiyle de birlikte şirketlerin yüzde 71’inin iyi tanımlanmış bir dijitalleşme yol haritası planı var. Mevcut durumda dijitalleşmenin en fazla görüldüğü fonksiyon bilgi teknolojileri iken AR-GE, ürün geliştirme ve satış sonrası hizmet onu sırasıyla takip ediyor. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde tamamen dijitalleşmesi öngörülen fonksiyonların başında ise insan kaynakları, satın alma ve finans departmanları geliyor” dedi.