Alev Demokan Yapıcı: Hayallerime giden yolda şirketimle nasıl yol arkadaşlığı yapabilirim?

Mayıs 05, 2015

Gerçekten keyif aldığımız, yeteneklerimize uygun işlerde mi çalışıyoruz? Potansiyelimizi ne kadar hayata geçirebiliyoruz? Ya da kendi kişilik özelliklerimizin, yeteneklerimizin, ilgi alanlarımızın, hayallerimizin vücut bulamadığı bir kariyer sistemi içinde, bize düşen rolü mü oynuyoruz?

Peki biz İK profesyonelleri, uyguladığımız geleneksel İK sistemlerinin, görev tanımlarının, unvanların ve kariyer yollarının takımımızın kişilik özellikleri, yetenekleri, ilgi alanları ve hayalleri ile ne kadar örtüştüğünü yeterince sorgulayıp ona yönelik sistemler mi geliştiriyoruz?

İK profesyonelleri olarak bizlerin amacı, takımımızın potansiyelini maksimumda hayata geçirebilmeleri ve yaptıkları işten keyif almaları ise, neden takımımızdaki kişilerin kariyer yollarını kendilerinin belirlemesine imkan tanımıyoruz?

Teknolojinin hızla değişen ve gelişen dünyasında, İK sistemlerinin de bu hıza ayak uydurması, hatta bir adım önünde olması gerekir. Sınırları çizilmiş, kuralları belirlenmiş İK uygulamaları bu hızın karşısında yenik düşüp etkinliğini yitirir. Teknoloji hızının rüzgarıyla sörf yapabilmek, şirketlerin tüm sistemlerinde olduğu gibi, İK sistemlerinde de daha esnek ve dinamik olması ile mümkün.

En yeni mobil teknolojilere ilgi duyan bir takım üyeniz atıl kalmış teknolojilerle geliştirme yapmaya çalışıyor, satış konusunda yetenekli olduğunu düşünen bir takım üyeniz finansta çalışıyor, ar-ge yapmak isteyen bir takım üyeniz vaktinin çoğunu hazır projelerin kodlaması ile geçiriyor ise, takım arkadaşınızı yarı zamanlı başka bir yerde daha çalışıyor gibi düşünebilirsiniz. Çünkü kişinin motivasyonunda, potansiyelinde, performansında ve mutluluğunda, ilgi alanı olmayan konularla ilgilendiği için ister istemez kayıplar yaşayacaksınız. Bu noktada hem şirketin hem çalışanın neyi farklı yapabilirizi düşünmesinde fayda var.

Linkedin CEO’su Reid Hoffman, ‘’ The Alliance – Managing Talent in the Networked Age’’ isimli kitabında, taşları yerinden oynatacak, çarpıcı bir uygulama olan ‘’tour of duty’’ den bahsediyor. Bu uygulamada şirketin rolü, takım üyelerinin kariyer hayalleri ile şirketin hedefleri doğrultusunda bir eşleşme sağlamak. Birlikte belirlediğiniz bu yolda, siz takım üyenizin kariyer hayalleri doğrultusunda ilerlemesi için ne kadar yatırım yaparsanız, o kişinin potansiyelini maksimumda hayata geçirebileceği mavi okyanusu yaratmış olursunuz.

Case Western Reserve Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre (Nov. 19, 2010), 30 dk. boyunca bir insanla onun hayalleri ve idealleri üzerine konuşmak, 5-7 gün sonra o kişinin bilişsel, duyusal ve algısal beyin aktivitelerini canlandırıyor ve beyin daha iyi işlev göstermeye başlıyor. Biz de takım üyelerimizin hayallerini konuşarak ‘’Nokta’daki yolculuklarını’’ ve bunun için gereken mavi okyanusu yaratma noktasında profesyonel koçluk yaklaşımı ile hazırlanmış güçlü sorulardan faydalandık. Onlara rahat düşünebilecekleri, işle ilgili müdahalelerden uzak bir ortamda, bir dizi güçlü soru sorarak yaratıcı beyinleriyle düşünmelerini ve pozitife odaklanmalarını sağladık ve bu sayede hayallerini açığa çıkarabilmeleri için araç sunduk.

Soru dizisine, takım üyemizin geçmişteki başarılarını ve keyif alarak yaptığı işleri hatırlamasıyla başladık. Geçmişin pozitif ve başarı dolu anları ve güçlü yönlerini hatırlamak, kişinin potansiyeline yönelik farkındalığını artırarak gelecekte de yapmak istediklerine yönelik ‘’yapabilirim’’ inancını pekiştiriyor ve harekete geçmesini sağlıyor.

Soruların hiçbir doğru ya da yanlış cevabı olmadığını, bunun sadece bir düşünme egzersizi olduğunu kişiye her seferinde hatırlattık. Hatta hayallerinin gelecekte Nokta ile örtüşmüyor olması bile sorun değildi. Önemli olan, o noktaya gelene kadar birlikte çalışmamızı, karşılıklı en yüksek faydayı ve mutluluğu yaratacak şekilde değerlendirebilmekti.

Tuhaf gelebilir ama bu güçlü sorularla kişiye yaratıcı beyni ile düşünmesini sağladığınız zaman, kişi geçmiş başarıları ya da hayalleri üzerinde çok uzun zamandır bu kadar odaklı düşünmediğini ve bu düşünme egzersizine gerçekten ihtiyaç duyduğunu farkediyor. Soruların güçlü olmasının yanısıra bunu uygulayacak olan İK profesyonelinin de temel koçluk eğitimi almış olması önemli bir faktör. Sorular üzerinde düşünürken bazen kişi geçmişteki haksızlıklara, olumsuz durumlara ya da gelecek hayalleri ile ilgili umutsuzluk varsayımlarına kapılabiliyor. Araştırmalara göre pozitif düşünceler, kişinin daha odaklı ve yaratıcı düşünebilmesini ve uzun vadede amacına uygun olarak kendi kaynaklarını geliştirmesini ve daha dirençli olmasını sağlıyor. (Fredrickson, 2004). Bu nedenle profesyonel koçluk eğitimi almış bir İK profesyonelinin o anlarda kişiyi olumsuz duygulardan uzaklaştırıp pozitife yöneltmesi sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlıyor.

Bu sorularla tetiklenen düşünme egzersizinden sonra kişiden, Nokta’daki bir sonraki yolculuğunu, yolculuğunu sonuçlandırmak için öngördüğü süreyi, bu yolculuğu başarıyla sonuçlandırdığında kazanacağı katma değerleri, Nokta’ya kazandıracağı katma değerleri ve bu yolculuğunda atacağı somut adımları paylaşmasını istiyoruz. Sonrasında ekip yöneticisi ile birlikte kişinin bu yolculuğuna yatırım yapmamızın şirket vizyonu için de önemini ve faydasını değerlendirerek bu yolda birlikte yürümek üzere el sıkışıyoruz. Bu bazen mevcutta hiç var olmayan pozisyonlar ve görev tanımları bile yaratmanızı gerektirebilir. Kişi bizzat kendisi bu rolün altını doldurduğu için onu sahiplenmesi de bir o kadar güçlü olacaktır. Yol arkadaşlığında karşılıklı güven ve samimiyetle ilerlemek başarıyı da beraberinde getiriyor.

Bizim bu temel prensiplerden yola çıkarak ve öncesinde bir dizi test görüşmelerinden de beslenerek geliştirdiğimiz ve Nokta’da uyguladığımız 10 güçlü soru:

1. Nokta’daki çalışma hayatın boyunca önemli projelerin ve başarıların nelerdi?
2. Nokta’daki çalışma hayatın boyunca kendini en başarılı hissettiğin, sonuçlarının en fazla etkisini gördüğün ve keyif aldığın proje(ler) ne oldu? Bu projelerin başarılı olmasını ne sağladı?
3. Bu projelerin rakamsal sonuçları veya Nokta’ya katma değeri ne oldu?
4. İşini, ekibini ve Nokta’yı geliştirmek yolunda neler tecrübe ettin?
5. Yetkinliklerine, bilgilerine, değerlerine ve kişisel gelişimine neler kattın?
6. Ulaşmak istediğin kariyer hedefin nedir? (Kariyer hedefi bizim için hiyerarşik pozisyon başlıkları değil, aslında hayalindeki iş olarak ne yapmak istediğini ifade ediyor. Bunu daha iyi canlandırabilmek için hayatta senin için rol model olan kişi/leri düşünebilirsin. Onu/onları senin için rol model yapan özellikleri neler?
7. Kariyer hedefine giden yolda bugüne kadar Nokta’daki projelerin ve başarıların seni nasıl destekledi?
8. Bu hedefini gerçekleştirmek yolunda bundan sonraki proje adımın nedir? (Nokta’da hangi projelerde görev almak ve hangi yetkinlikleri kazanmak istersin?)
9. Bu proje adımının sonunda senin başarını kutladığımızı hayal et. Bize bu başarını nasıl tanımlarsın?
10. Sen bu tanımladığın proje adımına geçtiğinde, senin görevlerini devralabilecek Nokta takımı içinden ya da dışarıdan en iyi kişi kim? İşlerini sağlıklı şekilde devredebilme yönünde senin aksiyon planın nedir?

Biz bu yolculukları belirlerken takımımız, şirket dinamiklerimiz ve şirket vizyonunun ekibe yansımasına yönelik çok değerli geribildirimler elde ettik ve bugüne kadar kurgulamaya çalıştığımız tüm betonarme kariyer sistemleri yerine ilk baştan takımın kendi hayallerini dinlemiş olmayı istedik. Artı bir değer olarak da, takım üyelerimiz kendileri için belirledikleri yolculukların somut adımları ve sonucunda ulaşmak istedikleri başarı ile kendi görev tanımlarını ve performans hedeflerini de belirlemiş oldu.

Teknoloji tutkunu, yetenekli, dinamik bir genç nesilden oluşan takımımızın potansiyelini maksimumda hayata geçirebilmek için biz tüm geleneksel İK sistemlerini rafa kaldırdık. Takımımıza sadece onların hayallerinin bizim için önemli olduğunu ve bunu desteklemeye hazır olduğumuzu anlatıyor ve hem onlar hem Nokta için karşılıklı en yüksek faydayı yaratacak yolculuklar belirliyoruz. Yetenekleri kazanmak ve takımınızda tutmak için İK profesyonelleri olarak sürekli daha iyisini düşünmemiz gerektiği bu dönemde, takımınızın hayallerine yatırım yapmak hiç de fena bir başlangıç olmasa gerek.

Alev DEMOKAN YAPICI – Noktacom Medya İK Yöneticisi

Kaynak:

Case Western Reserve University (Nov. 19, 2010). Coaching With Compassion Can ‘Light Up’ Human Thoughts.
Barbara L. Fredrickson (17 August 2004). The broaden-and-build theory of positive emotions, The Royal Society.