Liderliğin Pandemi Hali... Pandemi Döneminden Neler Öğrendik?

Mayıs 05, 2022

Hayatımızı bütünüyle etkileyen ve etkisi zamanla azalsa da ne zaman biteceği net bir şekilde öngörülemeyen pandemi döneminde çoğu konuşmanın sonu “sağlık olsun yeter” cümlesiyle bitti. Kurumsal hayatta ise sadece “sağlık olsun” ile yetinemeyecek şirket liderleri, pandemi döneminden çok şey öğrendi…

Pandemi dönemi ani ve beklenmedik bir şekilde ortaya çıkarak konfor alanlarımızı ve yaşam koşullarımızı etkiledi. Dünyayı yeniden şekillendirecek farklı davranışsal eğilimler ortaya çıkardı. Şirketler açısından ise güçlü liderlik anlayışına her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuldu. Müşterilere ve topluma proaktif yaklaşmak adına merkezi iletişim kanallarının kurulmasının yanı sıra yöneticilerin çalışanları ile kurdukları etkili iletişimin önemi sıkça vurgulandı. Kurumsal sağlık iletişimi önemli bir başlık olarak gündemde yerini aldı. 

Döneme özgü dinamikler incelendiğinde çalışanların psikolojik sağlıklarına her zaman olduğundan daha fazla önem verildi. Çünkü pandemi dönemi artan kaygı, endişe, korku, tahammülsüzlük, kronik yorgunluk ve tükenmişlik gibi sorunlarına sebep oldu. Bu noktada iletişime ve etkileşime dayalı bir takım aksiyonların alınması önem kazandı. Örneğin çalışanların iyi olma haline destek olmak için dijital kurslar, online yoga dersleri, meditasyon sınıfları, mindfulness seansları, sanal kahve molaları gibi uygulamalar gerçekleştirildi. 

Geçtiğimiz yıllar içinde bulunduğumuz koşullara uyum sağlamak için oldukça zaman geçirdik ve bir bakış açısı kazandık. Bu doğrultuda pandemi döneminde öğrendiklerimizle şirket liderlerine şu önerileri hatırlatabiliriz:

Beklentilerinizi gözden geçirin: Pandemiyle ideal çalışan normunun bireylere yüklediği sorumlulukların ne kadar fazla olduğu gözler önüne serildi. Çalışanların yaşadıkları duygusal, zihinsel ve fiziksel yorgunluk dikkat çekti. Bu anlamda beklentilerinizi yeniden şekillendirin ve ekibinizdeki kişilerin normal şartlarda ulaştığı sonuçların bu gibi dönemlerde değişiklik gösterebileceğini hatırlayın. Ekip üyelerinize, iş yapış şekillerinde esneklik sağlayın.

Farklılıklara özen gösterin: Çalışanlarınızın her biri farklı önceliklere sahip olabilir. Aile yaşamında üstlenilen roller uzaktan çalışırken farklı ihtiyaçlar doğurabilir. Ayrıca ev ortamında dikkat dağıtıcı unsurlar kişiye göre çeşitlilik gösterebilir. Bu doğrultuda farklı psikolojik ya da fiziksel beklentileri olan çalışanlarınız için neler yapabileceğinizi araştırın. 

Sağlık konusuna öncelik verin: Pandemi döneminde herkes için, kendisinin ve yakınlarının sağlığı öncelikli hale geldi. İş odaklı olmanın ötesinde çalışanlarınızın ve ailelerinin sağlık durumunu öncelik haline getirin ve belirli aralıklarla bu konu ile ilgili bilgi toplayın. Çalışanlarınıza fiziksel ve duygusal destek sağlayabileceğiniz fırsatlar yaratın. Gösterdiğiniz ilgi ve düşüncelerinizi onlarla paylaşmayı ihmal etmeyin. 

Online araçları etkin kullanın: Uzaktan çalışma eğiliminin arttığı bu dönemde çalışma arkadaşlarınızla kurduğunuz online temaslar önem kazanıyor. Süreç takibinin online sürdürülebilmesi için gerekli araçları bildiğinizden ve etkili kullandığınızdan emin olun. Veri güvenliği sağlamak için ilgili departmanlardan destek alın.

İş ağlarını geliştirmeye destek olun: Uzaktan çalışma modelinde, çalışma saati sınırlarının esnek olmasıyla, bazı çalışanlar kendilerini yoğun iş yükü içinde buldular. Organizasyonlar arası ilişkilerin yeniden şekillendirildiği koşullarda iş yükünü dengelemek, profesyonel gelişimi güçlendirmek, motivasyon sağlamak ve iş ağlarını genişletmek amacıyla çalışanlarınızı ulusal ve uluslararası düzeyde gerçekleştirilen toplantılara katılmaları konusunda teşvik edin.

Sosyalleşme ortamları yaratın: Çalışma ve hayat koşullarının eskisi gibi olmadığı bu dönemde, çalışanlar fiziksel izolasyonun yanı sıra sosyal izolasyon da yaşadı. Bu nedenle network desteği çalışanlar için önem kazandı. Çalışanlarınızı sosyal olarak desteklemek adına sanal ofis partileri gibi online sosyalleşme etkinliklerine davet edin. 

Mentorluk desteği sağlayın: Çalışanlar kariyer gelişimleri konusunda belirsizlik yaşayabilir, daha çok tanınmak isteyebilir ya da performans baskısı sebebiyle kendilerini stresli hissedebilir. Çalışanlarınıza kariyerleri konusunda yol göstermek için mesleki paylaşım platformları oluşturun ve mentorluk desteği sağlayın.

Duyguları yönetmeye çalışın: Sizin ve çalışanlarınızın kaygı başta olmak üzere farklı duygu yoğunlukları yaşaması söz konusu olabilir. Dengeyi sağlayabilmek için duygularınızı anlayın ve duygularınızın davranışlarınız üzerindeki etkilerini fark edin. Benzer şekilde çalışanlarınızın da duygularına karşı duyarlı olun.

İyimser olun, takdir ve teşekkür edin: Ekonomik durgunluk ile birlikte olumsuz haberlere sıkça maruz kalınan dönemlerde, çalışanların gelecek kaygısı yaşamaları ve kötümserliğe kapılmaları olasıdır. Bu olumsuz havayı değiştirebilmek için çalışanlarınızın rutin çalışma düzenindeki çabalarını dahi nezaketle takdir edin. Geleceğe ilişkin iyimser bir bakış açısı benimseyin ve bunu çalışanlarınıza yansıtın. Ekip içinde bu bakış açısının nezaket çerçevesinde sürdürülebilmesi için rol model olun. 

Ortak bir amaç için planlar yapın: Zaman zaman bugün yanlılığı ile kısa vadeli düşünüp uzun vadeli hedeflerin bir kenara bırakılması mümkündür. Diğer yandan plan yapmak geleceğe ve uzun vadeli beklentilerimize dair umudumuzu yansıtır ve umudu hatırlatmak liderlerin önemli özelliklerindendir. Ortak bir amaç etrafında toplanmanın güven duygusunu arttırdığı düşünüldüğünde, çalışanlarınız ile hemfikir olduğunuz amaçlar doğrultusunda her yeni gün için çalışma takviminizi oluşturmaya ve uygulamaya devam edin. İş performansınızı ve disiplininizi koruyarak iş süreçlerindeki planlarınızdan sapma olup olmadığını değerlendirin.

Kriz yönetiminde tutarlı olun: Pandemi döneminde her yöneticinin farklı konularda kriz yönetimi yetkinliği sınanırken içindeki cevherin ortaya çıkma olasılığı da arttı. Bu belirsizlik ortamında dayanıklılığın önemi vurgulanırken etik anlayışın önemi de açığa çıkıyor. Bu bağlamda kriz yönetiminde dürüstlük, şeffaflık ve tutarlılık değerlerini sürdürebilmek için otantik ve güvene dayalı adımlar atın. Çevrenizde sizi ve organizasyonunuzu etkileyebilecek değişimlere açık olun. Gözlem ve diğer kanallarla elde ettiğiniz veriler çerçevesinde yapabileceklerinize dair içgörü oluşturun. Ancak karar alırken çok hızlı davranmayın.

Pandemi dönemi geride kalırken bize öğrettikleri gözardı edilemeyecek kadar fazla. Bu kapsamda liderlerin çalışanlarıyla iletişim kurarken kişisel açıdan sağlık konusuna öncelik vermeleri, farklılıklara özen göstermeleri, sosyalleşme ortamları yaratmaları, mentorluk desteği vermeleri, duyguları yönetmeleri, iyimser olmaları, takdir ve teşekkür etmeleri önem kazanıyor. Profesyonel açıdan ise beklentileri gözden geçirmek, online araçları etkin kullanmak, iş ağlarını geliştirmeye destek olmak, ortak amaçlar için planlar yapmak ve kriz yönetiminde tutarlı olmak ön plana çıkıyor. Bu unsurları gündeminde tutan ve çalışanlarına hissettiren liderler, iletişim boyutunda kişisel ve profesyonel bağlantılarını canlı tutarak kazan-kazan ortamı yaratırken farklı koşullara daha hazırlıklı oluyor. 

Pandeminin bugüne dek liderlerin gündemini nasıl şekillendirdiği ortada… Bakalım ileride hangi yeni önerileri konuşuyor olacağız…
 

Buket Kılıç - Vestel, Performans ve Yetenek Yönetimi Yöneticisi
Doç. Dr. Olca Sürgevil Dalkılıç - Dokuz Eylül Üniversitesi